İnşaat Sigorta Poliçeleri Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 1 Ocak 1976 (Bütün Muhataralar)

Sigorta Teminatının Kapsamı

Madde 1- Bu sigorta, konusunu teşkil eden değerlerin teminat müddeti içinde, inşaat sahasında bulunduğu sırada, inşaat süresinde bu poliçede gösterilen istisnalar dışında kalan, önceden bilinmeyen ve ani bir sebeple herhangi bir ziya ve hasara uğraması halini temin eder.

Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) İnşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizat ile geçici inşaat barakaları ve yardımcı yapılar.

b) Üçüncü şahısların maruz kalacağı zararlar sigortalıya düşecek hukuki sorumluluklar.

c) Hasar neticesi enkazın kaldırılması masrafları,

d) Teminatın kapsamına giren sebeplerden meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği uçak dışında kalan seri vasıtalarla yapılan nakliye masraflan, fazla çalışma ücretleri.

e) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar.

f) İnşaatın bitim veya geçici kabulünden sonra başlayan bakım devresi,

g) 3 üncü maddenin (o) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar. 

h) Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.  

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır: 
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harp ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.

b) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını da kapsayacaktır).

c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar

d) Kusurlu plandan planın kusurlu uygulanmasından ileri gelen ziya ve hasarlar.

e) Kusurlu malzeme, kusurlu işçilik bu istisnalar kusurlu malzeme ve kısımların tamir ve ikame masraflarına münhasır olup bu sebeplerle sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir.

f) Aşınma, yıpranma, paslanma ve çürümeler.

g) İnşaatın yapılması için kullanılan makine ve teçhizatın, mekanik ve elektriki arıza veya kırılmaları (bahis konusu arıza ve kırılmaların diğer sigortalı kıymetlerde husule getireceği ziya ve hasarlar teminata dahildir).

h) Envanter açıkları.

i) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu kişinin, kasdı ve ayrıca sözleşme varsa ağır kusuru.

j) İnşaatın tamamlanan veya geçici kabulü yapılan, yahut işverene teslim, edilen veya işveren tarafından kullanılan kısımlarında doğrudan doğruya veya dolayısıyla vukua gelecek ziya ve hasarlar.

k) Ayrıca sigorta edilmişse, bakım devresi biten kısımlarda, doğrudan doğruya veya dolayısıyla vukua gelen ziya ve hasarlar.

l) İnşaatın gecikmesinden, kısmen veya tamamen durmasından, taahhüdün tamamlanamamasından, akdin feshinden veya cezai şartların uygulanmasından ileri gelen zararlar dahil kar kaybı ve estetik kusurlar gibi her türlü netice zararları.

m) İnşaatla alakalı bilumum hava ve kara nakil vasıtalarıyla yüzen araçlar.

n) Nakit, kıymetli evrak (çek, senet, pul, esham ve tahvilat gibi) fatura, dosya, borç delilleri ve hesaba müteallik bütün defter ve evrak, inşaat ve tesisat plan ve proje.

o) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.

Teminatın Müddeti

Madde 4- Tatbikatın müddeti, poliçede belirtilen başlangıç tarihi esas olmak kaydiyle ekli listede kıymetlerin inşaat sahasına boşaldığı andan itibaren başlar ve poliçede belirtilen bitiş tarihinde sona erer. Ancak, inşaatın bu tarihten evvel kısmen veya tamamen bitirilip işverene teslimi halinde teminat müddeti bu kısımlar itibariyle sona erer, Bu teminata konu teşkil eden, inşaat mahalline boşaltılan malzeme ve teçhizat için nakliyat sigortası mevcut ise bunlar itibariyle teminat, nakliyat sigortası teminatının bitiminden itibaren başlar. Sigortaya konu olan inşaat işleri ile aynca sigorta edilmişse bakım devresi poliçede gösterilen tarihte bitirilmediği takdirde teminat müddeti yetkili Tarife Komitesince gerektiği taktirde tespit olunacak şartlar ve ek bir prim karşılığı uzatılır,

Sigortaya konu teşkil eden inşaat işlerine herhangi bir sebeple devamlı olarak en az bir aydan fazla müddetle ara verilirse bu takdirde sigortalının yazılı ihban üzerine sigorta teminatı durur. Eğer sigortalı durma esnasındaki rizikolarla ilgili teminatın devamını isterse durma müddeti ile ilgili şart ve fiyat yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit edilir. İnşaat faaliyetlerine tekrar başlanmasını müteakip işlemeyen gün sayısı kadar sigorta müddeti uzatılır. İnşaatın devamlı olarak 6 aydan fazla durması halinde uzayan devre ile ilgili fiyat ve şeriit yeniden yetkili Tarife Komitesince tespit edilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak, yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü

Madde 6- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:

a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez. Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır.

b) Sigorta ettirenin kasdı yoksa, ve bu durum rizikonun gerçekleşmesinden evvel anlaşılırsa sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sigorta poliçesini feshetmek veya rizikonun ağırlığı ile mütenasip ve yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit edilecek prim farkını almak suretiyle yürürlükte tutmak şıklarından birini seçer.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim aşagıdaki uygulamaya tabi olur:

I. Fesih esas inşaat devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca bakım devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.

II. Fesih bakım devresinde vuku bulursa bu devreye ait primden iade yapılmaz.

Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği taktirde akit feshedilmiş olur ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim iade edilir .

c) Süresinde kullanılmayan cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer .

d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı hallerde riziko:

1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,

2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,

3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile rizikonun ağırlaşması sebebiyle yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit ve buna göre tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Madde 7- Akdin yapılmasından sonra sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği: 
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,

b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez, ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.

Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:

1- Sözleşmeyi fesheder veya,

2- Yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkını talep etmek suretiyle akdi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Sözleşmenin feshi halinde işlemeyen sigorta müddetine ait bir prim iadesinin gerekip gerekmediği, gerekiyorsa miktarı yetkili Tarife komitesince tespit olunur.

Herhalde rizikonun ağırlaşmasından itibaren poliçenin sona ermesine kadar geçen günler için gereken prim farkını almaya sigortacı hak kazanır.

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren harekette bulunursa fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafıfletici mahiyette olur ve primin indirilmesini icap ettirir ise durumun sigortacıya yazı ile bildirilmesinden sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkı sigortalıya iade edilir.

Bu madde hükümleri sigortalıya da uygulanır.

Mülkiyet Değişikliği

Madde 8- Sigortalı malın mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları yeni hak sahiplerine intikal eder. Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi, devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur. Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı fesih edebilir.

Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, fesih ihban postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de yeni hak sahibi tarafından feshi ise fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek esasa göre prim farkı yeni hak sahibine geri verilir. Sigortalı malın malikinin değişmesi anında mevcut prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi ile birlikte sorumludur.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.

Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri

Madde 9- Sigortalı, sigorta konusu inşaat işleri ile malzeme, teçhizat, tesisat ve makinelerin emniyeti ve korunması için, sigortalı değilmiş gibi gerekli ihtimamı göstermekle yükümlüdür.

Sigortacı yetkili memurları vasıtası ile gerektiğinde sigorta konusu bina ve tesisleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu kontrollere müsaade ve yardım etmekle yükümlüdür.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 10-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigorta Bedeli ve Primin Ayarlanması

Madde 11- Bu poliçede gösterilen sigorta bedeli 
a) İnşaat konusu malzeme ve işlerin (var ise gümrük, vergi, resim ve harçları ile nakliye ve işçilik masrafları dahil) değeri ile,

b) Ayrıca sigorta yapılmış ise inşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizat ve geçici inşaat barakaları ve yardımcı yapılar cari piyasa değerinden aşağı olamaz.

Poliçede gösterilen sigorta bedelini teşkil eden değerlerde bir artış husule geldiği takdirde sigorta ettiren bu artışa muttali olduğunda en geç 5 gün içinde ve fakat herhangi bir hasarın vukuundan önce keyfiyeti yazılı olarak sigortacıya bildirmekle sorumludur.

Sigorta bedelinin % 20'sini geçmeyen değer artışları sigortalı sayılır. % 20'yi geçen değer artışlarının sigortalı sayılabilmesi için sigortacının yazılı muvafakati şarttır. % 20'yi geçen değer artışlarının sigortacı tarafından kabul edilmemesi halinde bu sigortaya ilk tehlike sigortası hükümleri uygulanır. Sigorta bedelindeki artışla orantılı olarak prim ayarlaması yapılır.

Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri

Madde 12- Sigortalı, hasar vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür. 
a) Hasarın vukuunu öğrendiği tarihten itibaren geç 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,

b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilecek talimata elinden geldiği kadar uymak,

c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tayine, ziya ve hasar miktarıyla delilleri tesbite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine, belgeleri gecikmeksizin vermek ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek.

Şu kadar ki, sigortalı yukarıdaki hükümler dairesinde sigortacıyı haberdar ettikten sonra inşaatın aksamaması amacıyla küçük çaptaki tamirleri (ayrıca tamir ihbarında bulunmak kaydı ile) sigortacının yetkili elemanlarının gelmesini beklemeden yaptırabilir.

Sigortacı, hasar ihbarını aldıktan sonra 7 gün içersinde eksperini hasar yerine göndermediği takdirde sigortalı herhangi bir kayıda bağlı olmaksızın hasarlı kısmın tamirine başlayabilir.

d) Ziya ve hasar tahmini miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde sigortacıya vermek,

e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda bir değişiklik yapmamak,

f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tespiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere müsaade etmek,

g) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Madde 13- Sigortalı, hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasden sebebiyet verir veya ziya ve hasar miktarını kasden artırıcı fiillerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tespiti

Madde 14- Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıkları takdirde, ziya ve hasarın miktarı mütehassıs mühendisler veya teknisyenler arasından seçilecek hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir:

a) İki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir. Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir. Hakem- bilirkişi raporları taraflara aynı zarnanda tebliğ edilir. Hakem-bilirkişi raporlarının beher ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar miktarlarından başka -hasarın belli veya muhtemel sebebi,

Hasarlı kıymetlerin hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme (ikame) değerini,

Tamir veya başka hususlar için faydalanılabilecek enkazın ağırlığını ve değerini de ihtiva etmesi gereklidir.

b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçim hususunda 7 gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs şahıslar arasından seçilir.

c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişinin (bu şahıs ister hakem- bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun) sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.

d) Hakem-bilirkişiler ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir.

Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişinin vazifesini sona erdirmez.

İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer.

e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.

f) Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımında hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı malın ve değerinin tesbitine yarıyacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar mahallinde incelemede bulunabilirler.

g) Hakem-bilirkişi veya hakem-kişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişinin ziya ve hasar miktan hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Eğer ziya ve hasar miktan taraflarca tespit edilmemişse bir hakem- bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak karar ilk bakışta anlaşılır, yani aşikar olarak hakiki durumdan önemli şekilde farklı ise itiraz edilebilir ve bunlann iptali raporun tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

h) Taraflar tazminat miktarı hususunda anlaşmadıkça alacak ancak hakem- bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğer ki, hakem-bilirkişilerin tayini ile T.T.K.'nun 1292. maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun.

i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflannı öderler. Üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.

j) Ziya ve hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta, sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlar ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı

Madde 15- Tazminat miktarı ekli istede her kalem itibariyle ayrı ayn gösterilen sigorta bedelini ve her halükarda toplam sigorta bedelini aşmamak kaydıyla aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:

İnşaat konusu malzeme ve işlerde:

I. Kısmi hasar halinde:

Tazminat tutan sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki durumuna getirilmesi için ödenmesi gereken bedeldir. Bu bedel inşaat malzemesi bedeli, işçilik, nakliye masrafları, -varsa- gümrük, vergi, resim ve harç gibi masrafları da kapsar. Ancak bu ödemeler tutarı sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki değerini geçemez. Tazminat tutarında sovtaj (ve varsa muafiyet) indirilir.

II. Tam hasar halinde:

Tazminat tutarı, sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

2- Aksine sözleşme ile temin edilen hallerde:

İnşaatın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizatla:

I. Kısmi hasar halinde:

Tazminat tutan yedek parçaların ikame bedeli, nakliye masrafları, demontaj ve montaj masrafları, -varsa- gümrük, vergi, resim ve harç gibi masrafları da kapsamakla beraber yenisi ikame edilen parçalar itibariyle eski yeni farkı indirimi yapılır. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

II. Tam hasar halinde:

Tazminat tutarı, sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

b) Enkaz kaldırma masrafları:

Tazminat tutarı hasar mahallinin temizlenmesi için yapılan masraflarolup, azami teminat tutarı poliçede belirtilmiştir.

c) Seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları ve fazla çalışma ücretleri: Tazminat tutarı bu maksatla yapılan masraflar olup azami teminat tutarı poliçede belirtilmiştir.

3- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yapılan geçici tamir masrafları, kesin tamir masraflarını azalttığı oranda sigortacı tarafından kabul edilir.

4- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yukarıda (I) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde hesaplanan tazminat tutarı sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değerini aşarsa tazminat tam hasarla ilgili (II) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde ödenir.

5- Hasar halinde sigorta bedelinin sigorta değerinden düşük olduğu tespit edilirse, tazminatın tutarı sigorta bedeli ile sigorta edilmesi gereken meblağ arasındaki nispet dahilinde bir indirime tabi tutulur.

Madde 16- Sigortacı hasarlı herhangi bir kıymeti tamir ettirebileceği gibi zararları nakden de ödeyebilir.

Müşterek sigorta halinde, tazminat bu poliçe hükümlerine göre tespit edildikten sonra, sigortacı bu tazminattaki hissesini, sigorta bedelleri toplamına kendisinin iştiraki nisbetinde öder.

Ancak poliçeler meyanında hususi mahiyet veya şartları haiz olanlar mevcut ise tazminat hissesinin tayininde bu hususiyetler ve taahhüdün tabi olduğu şartlar karşılığı olarak nazarı itibara alınır. Sigortalı kıymetlerden bir ünitenin kısmi hasarı halinde hasar o üniteye ait sigorta bedeline kadar olmak üzere ödenir ve ancak sigorta süresi içinde ödenecek hasarların tutarı hiçbir zaman o üniteye ait sigorta bedelini aşamaz.

Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Madde 17- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye mecburdur.

Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedeli poliçede muhtelif birimler (ünite veya gruplar) itibariyle ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya bir kaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer.

Kısmi hasar halinde ise her birim (ünite veya grup) için tespit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.

Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Sigortacı, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, aşağıdaki uygulamaya tabi olur.

I. Fesih esas inşaat devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca bakım devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.

II. Fesih bakım devresinde vuku bulursa bu devreye ait primden iade yapılmaz.

Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.

Bırakma

Madde 18- Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim, Harç ve İdare Masrafları

Madde 19- Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ilerde konulabilecek vergi, resim veya harçlarla sigorta sözleşmesinde gösterilen idare masrafı sigorta ettirene aittir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 20- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Hasarın vukuuna ve tamire başlamaya ait ihbarın önceden mutlaka telgrafla yapılması şarttır.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 21- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 22- Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalanna bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 23- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 23- Bu Genel Şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Montaj Sigortaları Genel Şartları

(Bütün Muhataralar)

Sigorta Teminatının Kapsamı

Madde 1- Bu sigorta; konusunu teşkil eden değerlerin teminat müddeti içinde, montaj sahasında bulunduğu sırada, bu poliçede gösterilen istisnalar dışında kalan, önceden bilinmeyen ve ani bir sebeple herhangi bir ziya ve hasara uğraması halini temin eder.

Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) Montajın yapılması için ku1lanılan makine, alet ve teçhizat ile geçici barakalar ve yardımcı tesisler,

b) Üçüncü şahısların maruz kalacağı zararlar dolayısiyle sigortalıya düşecek hukuki sorumluluklar,

c) Hasar neticesi enkazın kaldırılması masrafları,

d) Teminatın kapsamına giren sebeplerden ötürü meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği; uçak dışında kalan seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları, fazla çalışma ücretleri,

e) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar,

f) Dört haftayı geçen tecrübe devresinde meydana gelen ziya ve hasarlar,

g) 3 üncü maddenin (m) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

h) Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır: 
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harb ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.

b) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım "fıssion" olayını da kapsayacaktır).

c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.

d) Monte edilecek kıymetlerin kendi bünyelerinde mevcut kontrüksiyon, döküm, malzeme, hesap, atelye ve montaj hataları (bu istisnalar kusurlu parça ve kısımların tamir ve ikame masraflarına münhasır olup sigortalı diğer kıymetlerde bu sebeplerle meydana gelecek ziya ve hasarlara şamil olmayacaktır).

e) Aşınma, yıpranma, paslanma ve çürümeler.

f) Montajın yapılması için kullanılan makine ve teçhizatın mekanik veya elektriki arıza veya kırılmaları (bahis konusu arıza ve kırılmaların diğer sigortalı kıymetlerde husule getireceği ziya ve hasarlar teminata dahildir).

g) Envanter açıkları.

h) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu kişinin kastı ve ayrıca sözleşme varsa ağır kusuru.

i) Montajı tamamlanan veya varsa tecrübe devresi biten, yahut işverene teslim edilen veya işveren tarafından kullanılan kısımlarda doğrudan, doğruya veya dolayısıyla vukua gelecek ziya ve hasarlar.

j) Montajın gecikmesinden, kısmen veya tamamen durmasından, taahhüdün tamamlanamamasından, akdin feshinden veya cezai şartların uygulanmasından ileri gelen zararlar dahil kar kaybı ve estetik kusurlar gibi her türlü netice zararları.

k) Montajla alakalı bilumum hava ve kara nakil vasıtaları ile yüzen araçlar.

l) Nakit, kıymetli evrak (çek, senet, pul, esham ve tahvilat gibi) fatura, dosya, borç delilleri ve hesaba müteallik bütün defter ve evrak, inşaat ve tesisat plan ve projeleri.

m) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.

Teminat Müddeti

Madde 4- Teminatın müddeti, poliçede belirtilen başlangıç tarihi esas olmak kaydiyle ekli listedeki kıymetlerin montaj sahasına boşaltıldığı andan itibaren başlar ve poliçede belirtilen bitiş tarihinde sona erer. Ancak montajın bu tarihten evvel kısmen veya tamamen bitirilip işverene teslimi halinde teminat müddeti bu kısımlar itibariyle sona erer. Bu teminata konu teşkil eden, montaj mahalline boşaltılan makine ve malzeme için nakliyat sigortası mevcut ise bunlar itibariyle teminat, nakliyat sigortası teminatının bitiminden itibaren başlar.

Teminat müddetine poliçede aksi belirtilmedikçe, dört haftalık tecrübe devresi de dahildir, şu kadar ki, kullanılmış makine ve tesislerin montajının sigortaya konu olması halinde, bu gibi makine ve tesisler için tecrübe devresi teminatı verilemez.

Sigortalı, tesisin tümünün veya herhangi bir kısmının tecrübe çalışmasına başlama tarihlerini en az 8 gün önceden sigortacıya yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür. Montajın teminat müddeti poliçede öngörülen tarihten evvel sona erdiği takdirde tecrübe devresi, süresi değiştirilmeksizin öne alınır. Ancak montaj teminat müddetinin poliçede öngörülen müddetten evvel sona ereceğinin sigortalı tarafından en az 8 gün evvelinden sigortacıya yazılı olarak ihbar edilmesi şarttır.

Sigortaya konu olan montaj işleri poliçede gösterilen tarihte bitirilmediği takdirde teminat müddeti, yetkili Tarife Komitesince tespit olunacak şartlar ve ek bir prim karşılığında uzatılır.

Tecrübe devresi faaliyetleri dört haftalık süre içinde bitirilemediği takdirde teminat müddeti, yetkili Tarife Komitesince tespit olunacak şartlar ve ek bir prim karşılığında uzatılabilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak, yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü

Madde 6- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:

a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez. Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır.

b) Sigorta ettirenin kasdı yoksa ve bu durum rizikonun gerçekleşmesinden evvel anlaşılırsa sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sigorta poliçesini feshetmek veya rizikonun ağırlığı ile mütenasip ve yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit edilecek prim farkını almak suretiyle yürürlükte tutmak şıklarından birini seçer.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim aşağıdaki uygulamaya tabi olur:

1- Fesih esas montaj devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca, dört haftayı geçen tecrübe devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.

2- Fesih dört haftalık tecrübe devresi içinde olursa bu devreye ait primden iade yapılmaz.

3- Fesih dört haftayı geçen tecrübe devresinde vuku bulursa, tecrübe devresinin içinde bulunan aya ait primden iade yapılmaz, müteakip aylara ait prim tamamen iade olunur.

c) Süresinde kullanılmayan cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı takdirde riziko:

1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,

2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,

3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile rizikonun ağırlaşması sebebiyle yetkili Tarife Komitesi tarafından tespit ve buna göre tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Madde 7- Akdin yapılmasından sonra sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği:

a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,

b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,

ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.

Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:

1- Sözleşmeyi fesheder veya,

2- Yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkını talep etmek suretiyle akdi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde akit feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Sözleşmenin feshi halinde işlemeyen sigorta müddetine ait prim iadesinin gerekip gerekmediği, gerekiyorsa miktarı yetkili Tarife Komitesince tespit olunur.

Herhalde rizikonun ağırlaşmasından itibaren poliçenin son ermesine kadar geçen günler için gereken prim farkını almaya sigortacı hak kazanır.

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır.

Meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafıfletici mahiyette olur ve primin indirilmesini icabettirir ise durumun sigortacıya yazı ile bildirilmesinden sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için yetkili Tarife Komitesince tespit edilecek prim farkı sigortalıya iade edilir.

Bu madde hükümleri sigortalıya da aynen uygulanır.

Mülkiyet Değişikliği

Madde 8- Sigortalı malın mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine intikal eder.

Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi, devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur.

Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı fesih edebilir.

Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise Yetkili Tarife Komitesince tesbit edilecek esasa göre prim farkı yeni hak sahibine iade olunur.

Sigortalı malın malikinin değişmesi anında mevcut prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi ile birlikte sorumludur.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.

Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri

Madde 9- Sigortalı, sigorta konusu montaj işler ile malzeme, teçhizat, tesisat ve makinelerin emniyeti ve korunması için sigortalı değilmiş gibi gerekli ihtimamı göstermekle yükümlüdür.

Sigortacı yetkili memurları vasıtası ile gerektiğinde sigorta konusu bina ve tesisleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu kontrollara müsaade ve yardım etmekle yükümlüdür.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 10-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigorta Bedeli ve Primin Ayarlanması

Madde 11- Bu poliçede gösterilen sigorta bedeli: 
a) Monte edilecek makine, tesisat ve malzemenin (var ise gümrük, vergi, resim ve harçları ile nakliye ve montaj masrafları dahil) değeri ile,

b) Ayrıca sigorta yapılmış ise montajın yapılması için kullanılan makine, alet ve teçhizat ve geçici barakalar ve yardımcı tesislerin cari piyasa değerinden aşağı olamaz.

Poliçede gösterilen sigorta bedelini teşkil eden değerlerde bir artış husule geldiği takdirde sigorta ettiren bu artışa muttali olduğunda en geç 5 gün içinde ve fakat herhangi bir hasarın vukuundan önce keyfiyeti yazılı olarak sigortacıya bildirmekle sorumludur.

Sigorta bedelinin % 20'sini geçmeyen değer artışları sigortalı sayılır. % 20'yi geçen değer artışlarının sigortalı sayılabilmesi için sigortacının yazılı muvafakati şarttır.

% 20'yi geçen değer artışlarının sigortacı tarafından kabul edilmemesi halinde bu sigortaya ilk tehlike sigortası hükümleri uygulanır. Sigorta bedelindeki artışa orantılı olarak prim ayarlaması yapılır.

Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri

Madde 12- Sigortalı, hasar vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür. 
a) Hasarın vukuunu öğrendiği tarihten itibaren 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek.

b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak.

c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tayine, ziya ve hasar miktarıyla delilleri tesbite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine, gecikmeksizin vermek ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek.

Şu kadar ki, sigortalı yukarıdaki hükümler dairesinde sigortacıyı haberdar ettikten sonra montajın aksamaması amacıyla küçük çaptaki tamirleri (ayrıca tamir ihbarında bulunmak kaydiyle) sigortacının yetkili elemanlarının gelmesini beklemeden yaptırabilir.

Sigortacı, hasar ihbarını aldıktan sonra 7 gün içerisinde eksperini hasar yerine göndermediği takdirde, sigortalı herhangi bir kayda bağlı olmaksızın 'hasarlı kısmın tamirine başlayabilir.

d) Ziya ve hasarın tahmini miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde sigortacıya vermek.

e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda bir değişiklik yapmamak.

f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tespiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere müsaade etmek.

g) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Madde 13- Sigortalı, hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasden sebebiyet verir veya ziya ve hasar miktarını kasden artırıcı fıillerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tespiti

Madde 14- Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıklan takdirde, ziya ve hasarın miktarı mütehassıs mühendisler veya teknisyenler arasından seçilecek hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir: 
a) İki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıklan takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir. Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir.

Hakem- bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.

Hakem-bilirkişi raporlarının bu ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar miktarlarından başka:

- hasarın belli veya muhtemel sebebini,

- hasarlı kıymetlerin hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme (ikame) değerini,

- tamir veya başka hususlar için faydalanılabilecek enkazın ağırlığını ve değerini de ihtiva etmesi gereklidir.

b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez veyahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahalindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs şahıslar arasından seçilir.

c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişisinin (bu şahıs ister hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun) sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.

d) Hakem-bilirkişiler ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir. Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişinin vazifesini sona erdirmez.

İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer.

e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.

f) Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımında hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı malın ve değerinin tesbitine yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar mahallinde incelemede bulunabilirler.

g) Hakem-bilirkişi veya hakem-kişiler yahut üçüncü hakem-bilirkişinin ziya ve hasar miktarı hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Eğer ziya ve hasar miktarı taraflarca tesbit edilmemişse bir hakem bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak karar ilk bakışta anlaşılır, yani aşikar olarak hakiki durumdan önemli şekilde farklı ise itiraz edilebilir ve bunların iptali raporun tebliği tarihinden bir hafta içinde, hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

h) Taraflar tazminat miktarı hususunda anlaşamadıkça alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğerki, hakem-bilirkişilerin tayini ile T.T.K.'nun 1292. maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun.

i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masraf1arı taraflarca yarı yarıya ödenir.

j) Ziya ve hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı

Madde 15- Tazminat miktarı ekli listede her kalem itibariyle ayrı ayrı, gösterilen sigorta bedelini ve her halukarda toplam sigorta bedelini aşmamak kaydiyle aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:

1- Montaj konusu makine, malzeme ve işlerde:

i. Kısmi hasar halinde;

Tazminat tutarı sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki durumuna getirilmesi için ödenmesi gereken bedeldir. Bu bedel yedek parça bedeli, işçilik, nakliye masrafları, varsa gümrük, vergi, resim ve harç gibi masrafları da kapsar. Ancak bu ödemeler tutarı sigortalı kıymetlerin hasardan bir gün önceki değerini geçemez. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

ii. Tam hasar halinde;

Tazminat tutarı sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

iii. Kullanılmış sigortalı kıymetlerin hasarı halinde;

Tazminat yukardaki şekilde hesaplanmakla beraber yenisi ikame edilen parçalar itibariyle eski yeni farkı indirimi yapılır.

2- Aksine sözleşme ile temin edilen hallerde:

Montajın yapılması için kullanılan makine, alet ve techizatla:

i. Kısmi hasar halinde;

Tazminat tutarı yedek parçaların ikame bedeli, nakliye masrafları, demontaj ve montaj masrafları, -varsa- gümrük, vergi resim ve harç gibi masrafları da kapsamakla beraber yenisi ikame edilen parçalar itibariyle eski yeni farkı indirimi yapılır. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

ii. Tam hasar halinde;

Tazminat tutan sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değeridir. Tazminat tutarından sovtaj ve varsa muafiyet indirilir.

b) Enkaz kaldırma masrafları:

Tazminat tutarı hasar mahallinin temizlenmesi için yapılan masraflar olup, azami teminat tutarı poliçede belirtilmiştir.

c) Seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları ve fazla çalışma ücretleri: Tazminat tutarı bu maksatla yapılan masraflar olup azami teminat tutan poliçede belirtilmiştir.

3- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yapılan geçici tamir masrafları, kesin tamir masrafları azalttığı oranda sigortacı tarafından kabul edilir.

4- Kısmi hasar halleriyle ilgili olarak yukarıda (i) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde hesaplanan tazminat tutarı sigortalı kıymetin hasardan bir gün önceki değerini aşarsa tazminat tam hasarla ilgili (ii) fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde ödenir.

5- Hasar halinde sigorta bedelinin sigorta değerinden düşük olduğu tespit edilirse, tazminatın tutarı sigorta bedeli ile sigorta edilmesi gereken meblağ arasındaki nispet dahilinde bir indirime tabi tutulur.

Tazminatın Ödenmesi

Madde 16- Sigortacı hasarlı herhangi bir sigortalı kıymeti tamir ettirebileceği veya yerlerine yenisini ikame edebileceği gibi zararları nakden de ödeyebilir.

Müşterek sigorta halinde, tazminat bu poliçe hükümlerine göre tespit edildikten sonra, sigortacı bu tazminattaki hissesini, sigorta bedelleri toplamına kendisinin iştiraki nisbetinde öder.

Ancak poliçeler meyanında hususi mahiyet veya şartları haiz olanlar mevcut ise tazminat hissesinin tayininde bu hususiyetler ve taahhüdün tabi olduğu şartlar karşılığı olarak nazarı itibare alınır.

Sigortalı kıymetlerden bir ünitenin kısmi hasarı halinde hasar o üniteye ait sigorta bedeline kadar olmak üzere ödenir ve ancak sigorta süresi içinde ödenecek hasarların tutarı hiçbir zaman o üniteye ait sigorta bedelini aşamaz.

Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Madde 17- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye mecburdur.

Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedeli muhtelif birimler (ünite veya gruplar) itibariyle ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya birkaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. Kısmi hasar halinde ise her birim (ünite veya grup) için tespit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.

Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Sigortacı, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi aşağıdaki uygulamaya tabi olur:

i. Fesih esas montaj devresi içinde olursa işlemeyen sigorta müddetine ait prim gün esasına göre iade olunur. Ayrıca dört haftayı geçen tecrübe devresi teminatı bahis konusu ise bu devreye ait prim de tamamen iade edilir.

ii. Fesih dört haftalık tecrübe devresi içinde olursa mezkur dört haftalık tecrübe devresi itibariyle bir prim iadesi yapılmaz. Dört haftayı geçen devreye ait primin tamamı iade olunur.

iii. Fesih dört haftayı geçen tecrübe devresinde vuku bulursa tecrübe devresinin içinde bulunan ayına ait primden iade yapılmaz, müteakip aylara ait prim tamamen iade olunur.

Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.

Bırakma

Madde 18- Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim ve Harçlar

Madde 19- Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ileride konulabilecek vergi, resim veya harçlarla sigorta sözleşmesinde gösterilen idare masrafı sigorta ettirene aittir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 20- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigortalı ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Hasarın vukuuna ve tamire başlamaya ait ihbarın önceden mutlaka telgrafla yapılması şarttır.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 21- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 22- Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 23- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 24- Bu Genel Şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Makina Kırılması Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 25 Şubat 1967

Teminatının Kapsamı

Madde 1- Sigortacı, bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli envanter cetvelinde sayıları, imalat yılları; nitelikleri ve değerleri yazılı makine ve tesisleri deneme devresinden sonra normal çalışır halde iken veya aynı iş yerinde temizleme, revizyon veya değiştirme esnasında veya dururken ani ve beklenmedik her türlü sebepten ve ezcümle: 
a) İşletme kazalarından,

b) Modelin, imalatın, montajın, malzemenin, kalıbın, dökümün ve işçiliğin kusurlu olmasından,

c) Yağlama kusurlarından,

d) Elektrik enerjisinin doğrudan doğruya tesiri neticesi kısa devre, şerare, voltaj yükselmesi ile izolasyon hatası ve atmosferik elektrikiyetin dolaylı etkilerinden,

e) Tıkanma, yabancı maddelerin girmesinden,

f) Santrifüj kuvvetinden husule gelen parçalanmalardan,

g) Buhar kazanlarında ve buhar kaplarında su noksanlığından,

h) Su çekiçlemesi, ani olarak aşırı ısınma veya soğumadan,

i) Kapalı kaplardaki alçak basınç dolayısiyle husule gelen ezilme, yırtılma, buruşma vs. deformasyonlardan,

j) Fırtına ve kasırgadan, dondan veya çözülen buz parçalarının yürümesinden,

k) İşletme personelinin veya üçüncü şahısların ihmali, kusuru, hatası, dikkatsizliği veya sabotajından,

l) İstisna edilmeyen diğer hallerden, husule gelen maddi ziya ve hasarların gerektirdiği tamirat ve ikame masraflarını temin eder.

Matkap, makas, bıçak, testere, çelik veya madeni kalemler veya kesici alet ve edevat, matris ve kalıplar, haddehanelerdeki sıcak hadde valsleri, şablon, modeller, resim ruloları, öğütücü, kırıcı, karıştırıcılar, elek ve kalburlar, halat, zincir, transport bantları ve kayışları gibi değiştirilebilir parçalar ile belirli sürelerde değiştirilmesi veya yenilenmesi mutad olan kömür fırçası ve lamba gibi parçalar (elektriki izolasyon maddeleri ile izolasyon yağları dışında) temin edilemez.

Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) Fiziki infilaklardan meydana gelen ziya ve hasarlar, fiziki infilakdan maksat, basınçlı kaplarda buhar, gaz veya sıvı halindeki gazın genişlemesi yüzünden ani olarak meydana gelen kuvvet tezahürü olup, buhar, gaz veya sıvı halindeki gazın kabın cidarını parçalayarak dışarıya çıkması ve böylelikle kabın iç basıncı ile dış basıncı arasında ani olarak bir denge kurulmasıdır,

b) Makine veya tesisin temel ve kaidelerinde teminat kapsamına giren sebeplerden ötürü meydana gelen ziya ve hasarlar,

c) Teminatın kapsamına giren sebeplerden ötürü meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği; uçak dışında kalan seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları, fazla mesai ve tatil günleri ücret ve zamları,

d) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar,

e)  3 üncü maddenin (l) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

f)  Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır: 
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harb ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.

b) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite buluşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını da kapsayacaktır).

c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar,

d) Yangın veya yangın vukuu dolayısiyle yapılan söndürme, yıkma ve kurtarma ameliyelerinin ve yıldırımın doğrudan doğruya tesirlerinden,

e) Hangi sebepten husule gelirse gelsin her türlü kar kaybı ve mali mes'uliyetlerden,

f) Hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsten,

g) Toprak çökmesi veya kayması, çiğ, volkan indifaları, deprem, sel ve su basması gibi tabii afetlerden,

h) Makinelerin normal işlemesinden ve mutad kullanılmasından doğan aşınma ve yıpranmalardan veya çürüme, paslanma veya oksidasyondan, buhar kazanlarında kireçlenme ve çamurlanmadan işletmede doğrudan doğruya meydana gelen etkilerden, atmosferik vesair şartların sebebiyet verdiği tedrici bozulmalardan,

i) Kimyevi madde ve gazların ani oksidasyonu veya müşterek reaksiyonları neticesi vukua gelen infilaklarından, atmosferik elektrikiyet sebebiyle patlamaya mütemayil tozların infilakinden,

j) Sigortalı iken hasarlanan ve bu hasar giderilmeden makinenin kullanılması neticesinden,

k) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu kişinin kasdından ve ayrıca sözleşme varsa ağır kusurundan mütevellit maddi ziya ve hasarlar.

l) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.

Sigorta Bedeli ve Ayarlanması

Madde 4- Bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüz'ünü teşkil eden ekli envanter cetvelinde vasıflan belirtilen makine ve tesisatın sigorta bedelleri, bu makine ve tesisatın (var ise nakliye, montaj, gümrük, resim, vergi, harç ve masraflan dahil) yeni ikame bedellerine eşit olacaktır. Hasar anında herhangi bir makinenin bu şekilde hesaplanacak yeni ikame bedeli sigorta bedelinden fazla bulunacak olursa, hasarın bu farka tekabül eden nisbetteki kısmını sigortalı deruhte edecektir.

Sigortalı makine ve tesislerin sigorta bedellerinin yeniye göre (ikame) kıymetlerinden fazla veya eksik olduğu hasardan önce tesbit edilecek olursa, ıttıla tarihinden itibaren bir ayarlama yapılır ve fazla veya eksik ödenmiş prim farkları iade veya tahsil edilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak, yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü

Madde 6- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde: 
a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır.

b) Sigorta ettirenin kasdı yoksa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını almak suretiyle akdi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği taktirde akit feshedilmiş olur. 

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

c) Süresinde kuIlanılmayan cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı takdirde riziko:

1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,

2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,

3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Madde 7- Akdin yapılmasından sonra sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği: 
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,

b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,

ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.

Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:

1- Sözleşmeyi fesheder veya,

2- Prim farkını talep etmek suretiyle akdi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, talep dilen prim farkını 8 gün içinde ödemediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

Süresinde kuIlanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı malın yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Değişikliğin rizikoyu hafifletici mahiyette olduğu ve daha az prim tatbikini gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre bulunacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir. Bu madde hükümleri sigortalıya da aynen uygulanır.

Mülkiyet Değişmesi

Madde 8- Sigortalı malın mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları yeni hak sahiplerine intikal eder. Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi, devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur.

Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı feshedebilir.

Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, fesih ihbarı postaya veya notere, verildiği tarihten itibaren 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine geri verilir.

Sigortalı malın malikinin değişmesi anında mevcut prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi ile birlikte sorumludur.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 9-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri

Madde 10- Sigortalı, sigorta konusu makine ve tesislerin emniyeti ve korunması için, sigortalı değilmiş gibi, gerekli ihtimamı göstermekle yükümlüdür.

Sigortalı, sigorta konusu makine ve tesisleri normal bakımlı ve işler halde bulundurmak için gerekli makul tedbirleri almaya, kabul olunan teknik ölçülerden aşırı yüklemeleri önlemeye, idari mercilerin mer'i nizam ve talimatlarına ve bilhassa bunlardan makine ve tesislerin çalıştırılmasına ve kontroluna taalluk edenlere tamamiyle riayet etmeye mecburdur.

Sigortacı yetkili memurları vasıtasıyla gerektiğinde sigorta konusu makine ve tesisleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu kontrollara müsaade ve yardım etmekle yükümlüdür.

Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri

Madde 11- Sigortalı, hasar vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.

a) Hasarın vukuunu öğrendiği tarihten itibaren en geç 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,

b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak,

c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tayine, ziya ve hasar miktarıyla delilleri tesbite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine, gecikmeksizin vermek ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek: (Şu kadar ki ihbarı yapılmış cüz'i hasarların tamiriyle işletmenin faaliyetini idame noktasından zaruri ve esaslı tamirleri ayrıca tamir ihbarı yapılmak kaydıyle bundan müstesnadır. Ancak hasarın ihbarından itibaren 7 gün için sigortacı tetkikini yaptırmamışsa sigortalı her türlü tamiratı yaptırmakta serbesttir),

d) Ziya ve hasarın tahmini miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde sigortacıya vermek,

e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda bir değişiklik yapmamak,

f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tespiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere müsaade etmek,

g) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Madde 12 -a) Sigortalı, hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar miktarından bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

b) Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasden sebebiyet verir veya ziya ve hasar miktarını kasden artırıcı fıillerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tespiti

Madde 13- Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın rniktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıkları takdirde, ziya ve hasarın miktarı mütehassıs mühendisler veya teknisyenler arasından seçilecek hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir: 
a) İki taraf tek hakem-bilirkişi seçirninde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir.

Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle bir rapor halinde de verebilir. Hakem-bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.

Hakem-bilirkişi raporlarının beher ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar miktarlarından başka -hasarın belli veya muhtemel sebebini- hasarlı kıymetlerin hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme değerini, tamir veya başka hususlar için faydalanılabilecek enkazın ağırlığını ve değerini de ihtiva etmesi gereklidir.

b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs şahıslar arasından seçilir.

c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişisinin (bu şahıs ister taraf hakem- bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun) sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.

d) Hakem-bilirkişiler ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir. Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem- bilirkişinin vazifesini sona erdirmez.

İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer.

e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.

f) Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımında hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı malın ve değerinin tesbitine yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar mahallinde incelemede bulunabilirler.

g) Hakem-bilirkişi veya kişileri, yahut üçüncü hakem-bilirkişinin ziya ve hasar miktarı hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak karar ilk bakışta anlaşılır, yani aşikar olarak hakiki durumdan önemli şekilde farklı olduğu anlaşılır ise itiraz edilebilir ve bunların iptali raporun tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

h) Taraflar tazminat miktarı hususunda anlaşamadıkça alacak ancak hakem- bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğerki, hakem-bilirkişileri tayini ile T.T.K.'nun 1292. maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun.

i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.

j) Ziya ve hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı

Madde 14- Ödenecek tazminatın miktarı aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:

a) Tamiri kabil hasar ve ziya (kısmi hasar) halinde:

Tazminat tutarı -ikame olunan yedek parçaların yeni bedelleri, mahallinde cari iş saatleri tarifesine göre işçilik masrafları var ise normal nakliye masrafları (uçak hariç) çökme ve montaj masrafları, gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil olarak makine veya tesislerin hasardan hemen evvelki hal ve şartlarına getirilmesi için gerekli bedelden ibarettir. Tamirat dolayısiyle eski parça yerine yeni parça konulması sebebiyle tazminattan indirme yapılmaz. Tekrar faydalanılması mümkün olan parçaların (sovdajın) bedeli tazminattan indirilir.

b) Poliçede gösterilen makine ve tesisattan birinin veya tamamının tam hasarı ve ziyaı halinde:

Tazminat tutarı, makine ve tesisatın hasar anındaki yeni kıymetinden eskime ve aşınma payının ve kurtarılan değerlerin tenzili ve buna sökme masraflarının, nakliye, gümrük resmi, vergi, harç ve masrafları ve montaj masraflarının ve bu hususta sözleşmeye aksine hüküm konulmuş ise, 2'nci maddenin (b) ve (c) fıkralarında yazılı unsurların ilavesi kaydiyle bulunacak bedelden ibarettir. Yukarıdaki (a) fıkrasında belirtilen tamirat masrafları bu fıkrada yazılı olduğu üzere tesbit olunan tazminat tutarına muadil veya bundan fazla ise makine ve tesis tam hasara uğramış sayılır.

c) Poliçede her makine veya tesisat için gösterilmiş olan asgari muafiyet miktarından aşağı olmamak kaydiyle, aksine sözleşme yok ise, her hasarın %20'si sigortalının uhdesinde kalır.

d) Sigortacının sorumluluğu her halde sigortalı her makine ve tesise ait poliçede yazılı sigorta bedeli ile sınırlıdır.

e) Sigorta bedeli hasar anında sigortalı şeylerin ne varlığına ne de değerine delil ve karine teşkil etmez. Bu bedel 4'ncü maddeye göre hesaplanacak sigorta değerinden noksan olduğu takdirde tazminat tutarı, sigorta bedeli ile sigorta değeri arasındaki nisbete göre tesbit olunur.

f) Bu poliçe kapsamına giren herhangi bir hasar diğer bir sigorta poliçesi ile de temin edilmiş bulunuyorsa müşterek sigorta esasları uygulanır.

g) Muvakkat tamirlerin masrafları, nihai tamirat masraflarının bir kısmını teşkil etmedikçe sigortalı tarafından deruhte edilir.

Tazminatın Ödenmesi

Madde 15- Sigortacı herhangi bir hasarlı makine ve tesisi veya bunların hasarlı parçalarını tamir veya ikame edebileceği gibi zararları nakden de ödeyebilir.

Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Madde 16- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer. Sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye mecburdur.

Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedeli poliçede muhtelif birimler (ünite veya gruplar) itibariyle ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya birkaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. Kısmi hasar halinde ise her birim (ünite veya grup) için tespit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.

Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Sigortacı, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

(Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.

Bırakma

Madde 17- Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.

Çeşitli Hükümler

Vergi, Resim, Harç ve İdare Masrafları

Madde 18- Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ilerde konulabilecek vergi, resim veya harçlarla sigorta sözleşmesinde gösterilen idare masrafı sigorta ettirene aittir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 19- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir. Hasarın vukuuna ve tamire başlamaya ait ihbarın önceden mutlaka telgrafla yapılması şarttır.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 20- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 21- Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 22- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler 2 yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 23- Bu Genel Şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 15 Ocak 1989

Teminat Kapsamı
Madde 1- Sigortacı bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli cetvelde cinsi, sayısı, yapım yılları, niteliği ve sigorta kıymetleri yazılı, münferit ünite veya muhtelif birimler halinde belirtilmiş olan elektronik makine, teçhizat veya bilgi işlem sistemlerinin deneme devresinden sonra normal çalışır halde iken veya aynı işyerinde temizleme, bakım, revizyon ve yer değiştirme esnasında veya dururken, önceden bilinmeyen ani ve beklenmedik her türlü sebepten ve ezcümle;

a) İşletme personelinin veya üçüncü kişilerin ihmali, kusuru, hatası, dikkatsizliği veya sabotajından,
b) Sigortalı kıymetlerin bulunduğu mahallerde yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsten,
c) Hatalı dizayn ve malzemeden,
d) Kısa devre, yüksek voltaj ve endüksiyon akımının etkilerinden,
e) Yangın, yıldırım, her nev'i infilak ve bunlar sebebiyle yapılan söndürme, yıkma ve kurtarma ameliyelerinden,
f) Kavrulma, kararma, duman ve isden,
g) Deprem hariç fırtına, sel, seylap, yer kayması, toprak çökmesi gibi tabii afetlerden,
h) Su ve rutubet etkisi ve bunlardan doğan korozyon hasarlarından,
ı) İstisna edilmeyen diğer hallerden,
husula gelen maddi ziya ve hasarların gerektirdiği tamirat masrafları ve ikame bedellerini temin eder.

Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
a) Teminatın kapsamına giren sebeplerden ötürü meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği nakliyenin en erken yapılmasını sağlayacak mutad vasıtalar dışında kalan seri vasıtalarla yapılan nakliye masrafları, fazla mesai ve tatil günleri ücret ve zamları,
b) Seyyar ve taşınabilir elektronik cihazların poliçede yazılı sigortalı mahal dışında kullanım ve sevkiyatları sırasındaki ziya ve hasarları,
c) Sigortalı kıymetlerin deprem neticesindeki ziya ve hasarları,
d) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarları,
e) Elektronik bilgi işlem sistemlerinde (depo) kayıt edilen bilgiler dahil olmak üzere manyetik disk, bant, kart ve düz metin formları ve benzeri harici bilgi ortamının fiziki hasarları sonucu ziya ve hasarları,
f) Teminatın kapsamına giren sebeplerden ötürü hasarlanan sigortalı kıymet yerine alternatif başka bir kıymetin kullanılmasından doğacak artış iş ve çalışma masrafları,
g) Valf ve tüplerde meydana gelecek ziya ve hasarları, 
h) 3 üncü maddenin (m) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harp ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.
b) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını da kapsayacaktır).
c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar, 
d) Hangi sebepden husule gelirse gelsin her tür kar kaybı veya mali mesuliyetler, 
e) Sigortalı kıymetlerin normal işlemesinden ve mutad kullanılmasından doğan aşınma ve yıpranmalardan veya çürüme, paslanma, korozyon, erezyon ve oksidasyondan, atmosferik vesair şartların sebebiyet verdiği tedrici bozulmalardan, 
f) Sigortalı kıymetlerin imalatçı ya da satıcılarının yasa veya sözleşme gereği sorumlu olduğu ziya ve hasarlar,
g) Sigortanın başlangıcında sigortalının veya temsilcilerinin bilgisi, haberi dahilinde sigortalı kıymetler ve bulunduğu yerle ilgili mevcut kusur, eksiklik ve bozuklukların sebep olduğu ziya ve hasarlar, 
h) Sigortalı iken hasarlanan ve bu hasar giderilmeden sigortalı kıymetin kullanılması neticesinden, 
ı) Sigortacının sorumluluğunu gerektiren bir ziya ve hasar ile ilgisi olmayan, sigortalı ünitelerin fonksiyonlarını yerine getirmek için yapılan ayar, tamir ve bakım masrafları, 
j) Valf ve tüpler hariç sigorta, conta, kayış vesair gibi değiştirilebilir parçalar ve yağlar veya kimyasal maddeler gibi belirli sürelerde değiştirilmesi ve yenilenmesi mutad olan malzemelerde kullanılma neticesinde meydana gelecek ziya ve hasarlar (Bu parça ve malzemeler sebebiyle sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir).
k) Sigortalı kıymetlerin boyalı, cilalı, ya da mineli dış yüzeylerinde meydana gelebilecek sıyrık, çizik gibi estetik kusurlar (bu kusurlar sebebiyle sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir).
l) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu kişinin kasdından ve ağır kusurundan mütevellit maddi ziya ve hasarlar.
m) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar. 
 

Sigorta Bedeli ve Ayarlanması
Madde 4- Bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli cetvelde vasıfları belirtilen sigortalı kıymetlerin sigorta bedelleri, bu kıymetlerin (var ise nakliye, montaj, gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil) yeni ikame bedellerine eşit olacaktır. Hasar anında herhangi bir ünite veya birimin bu şekilde hesaplanacak yeni ikame bedeli sigorta bedelinden fazla bulunacak olursa, hasarın bu farka tekabül eden nisbetteki kısmını sigortalı deruhte edecektir.
Sigortalı kıymetlerin sigorta bedellerinin yeniye göre (ikame) kıymetlerinden fazla veya eksik olduğu hasardan önce tesbit edilecek olursa, ıttıla tarihinden itibaren 15 gün içerisinde gün esası üzerinden bir ayarlama yapılır ve fazla veya eksik ödenmiş prim farkları iade veya tahsil edilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü 
Madde 6- Sigortacı, bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir. 
Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarda yaprnasını gerektirecek hallerde:

a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayabilir veya prim farkını almak suretiyle akdi yürürlükte tutar. Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır. Riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez. 
b) Sigorta ettirenin kasdı yoksa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını almak suretiyle akdi yürürlükte tutar. 
Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği takdirde akit feshedilmiş olur. 
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder. 
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
c) Cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı, süresinde kulIanılmadığı takdirde düşer. 
d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı hallerde riziko: 
a- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya, 
b- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre veyahut, 
c- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar. 

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları 
Madde 7- Akdin yapılmasından sonra sigortalı kıymetin teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde, sigorta ettiren, bu değişikliği:

a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal, 
b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,
ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. 
Sigortacı değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde: 
1. Sözleşmeyi fesheder veya, 
2. Prim farkını talep etmek suretiyle akdi yürürlükte tutar. 
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde akit, feshedilmiş olur. 
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder. 
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir. 
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer. 
Sigortalı kıymetin teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacının, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunması halinde fesih hakkı düşer. 
Sigortalı kıymetin yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içerisinde kasden bildirmemişse, ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır.
Değişikliğin rizikoyu hafıfletici mahiyette olduğu ve daha az prim tatbikini gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre içinde gün esasına göre bulunacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir. 
Bu madde hükümleri sigortalıya da aynen uygulanır. 

Mülkiyet Değişikliği
Madde 8- Sigortalı kıymetin mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları, yeni hak sahiplerine intikal eder. Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi, devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorurnluluktan kurtulur. 
Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı feshedebilir. 
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. 
Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde, fesih ihbarının postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine geri verilir.
Sigortalı kıymetin malikinin değişmesi anında mevcut prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi ile birlikte sorumludur. Sigorta ettiren ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Madde 9-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki Yükümlülükleri
Madde 10- Sigortalı, sigorta konusu kıymetlerin emniyeti ve koruması için, sigortalı değilmiş gibi, gerekli ihtimamı göstermekle yükümlüdür. 
Sigortalı, sigorta konusu kıymetleri normal bakımlı ve işler halde bulundurmak için gerekli makul tedbirleri almaya, imalatçı firmanın kullanma talimatında belirtilen kullanma, kontrol ve bakım esaslarına uymaya, kabul olunan teknik ölçülerden aşırı yüklemeleri önlemeye, idari mercilerin mer'i nizam ve talimatlarına ve bilhassa bunlardan sigortalı kıymetlerin çalıştırılmasına ve kontroluna tealluk edenlere tamamiyle riayet etmeye mecburdur. 
Sigortacı yetkili memurları vasıtasıyla gerektiğinde sigorta konusu kıymetleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu kontrollara müsaade ve yardım etmek ve sigortacının önereceği makul tedbirleri almakla yükümlüdür.

Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri
Madde 11- Sigortalı, hasar vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Hasarın vukuunu öğrendiği tarihten itibaren en geç 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve koruma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak,
c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tayine ve ziya ve hasar miktarıyla delilleri tespite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine gecikmeksizin vermek ve rücu hakkını kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek, 
Şu kadar ki, sigortalı yukarıdaki hükümler dairesinde sigortacıyı haberdar ettikten sonra işletrnenin faaliyetinin aksamaması amacıyla küçük çaptaki tamirleri (ayrıca tamir ihbarında bulunmak kaydiyle sigortacının yetkili elemanlarının gelmesini beklemeden) yaptırabilir.
Sigortacı, hasar ihbarını aldıktan sonra 7 gün içerisinde eksperini hasar yerine göndermediği takdirde, sigortalı herhangi bir kayda bağlı olmaksızın hasarlı kısmın tamirine başlayabilir. 
d) Ziya ve hasarın tahmini miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde sigortacıya vermek, 
e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda bir değişiklik yapmamak, 
f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tesbiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere müsaade etmek,
g) Sigortalı kıymetlerin çalınması halinde durumu öğrenir öğrenmez derhal zabıtaya bildirmek ve alacağı zaptı sigortacıya ibraz etmek,
h) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi
Madde 12- 
a) Sigortalı, hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir. 
b) Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasten sebebiyet verir veya ziya ve hasar miktarını kasten artırıcı fiillerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tesbiti
Madde 13- Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıkları takdirde, ziya ve hasarın miktarı bu sahada mütehassıs mühendisler veya teknisyenler arasından seçilecek ve hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir: 
a) İki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir.
Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel, bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve daha münhası olmak kaydiyle karar vermeye yetkilidir.
Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir. Hakem- bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir. Hakem-bilirkişi raporlarının beher ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar miktarlarından başka -hasann belli veya muhtemel sebebini- hasarlı kıymetlerin hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme değerini, tamir veya başka hususlar için faydalanılabilecek enkazın durumunu ve değerini de ihtiva etmesi gereklidir.
b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafca yapılan tebliğden itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez, yahut taraf hakem-bilirkişileri üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs şahıslar arasından seçilir.
c) Her iki taraf, üçüncü hakem-bilirkişisinin -bu şahıs ister taraf hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun- sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.
d) Hakem-bilirkişiler, ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise, ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir. Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişinin vazifesini sona erdirmez. İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde, itiraz hakkı düşer.
e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuatın hükümleri ile de bağlı değildirler. 
f) Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımnında mevcut sigortalı malın ve değerinin tesbitine yarıyacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar mahallinde incelemede bulunabilirler. 
g) Hakem-bilirkişi veya hakem-bilirkişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişisinin ziya ve hasar miktarı hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Eğer ziya ve hasar miktarı taraflarca tesbit edilmemişse bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak, karar, ilk bakışta anlaşılır, yani aşikar olarak hakiki durumdan önemli bir şekilde farklı ise itiraz edebilir ve bunların iptali raporun tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir. 
h) Taraflar tazminat miktarı hususunda anlaşamadıkça, alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğer ki hakem-bilirkişilerin tayini ise T.T.K.'nun 1292 maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun.
i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü hakem-bilirkişisinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir. 
j) Ziya ve hasar miktannın tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta, sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı
Madde 14- Ödenecek tazminatın miktarı aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit edilir:

Tamiri kabil hasar ve ziya (kısmi hasar) halinde: 
a) Tazminat tutarı ikame olunan yedek parçaların yeni bedelleri, işçilik masrafları var ise normal nakliye masrafları, sökme ve montaj masrafları, gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil olmak üzere hasara uğrayan ünite veya birimin hasardan hemen önceki hal ve şartlarına getirilmesi için gerekli bedel ile sözleşmeye aksine hüküm konulmuş ise 2. maddenin (a), (b) ve (g) fıkrasında yazılı ücret ve masrafların ilavesiyle bulunacak bedelden ibarettir.
Tamirat dolayısıyla eski parça yerine yeni parça konulması sebebiyle tazminattan indirme yapılmaz. Tekrar faydalanılması mümkün olan parçaların (sovtaj) bedeli tazminattan indirilir. 
b) Sigortalı kıymetlerden birinin veya tamamının tam hasarı veya ziyaı halinde; 
Tazminat tutarı, sigortalı kıymetlerin hasar anındaki yeni kıymetinden eskime ve aşınma payının ve kurtarılan değerlerin tenzili ve buna sökme masraflarının, var ise nakliye gümrük, vergi, resim, harç ve masrafları ve montaj masrafları ile sözleşmeye aksine hüküm konulmuş ise 2. maddenin (a), (b) ve (g) fıkrasında yazılı ücret ve masrafların ilavesiyle bulunacak bedelden ibarettir.
Yukarıda (a) fıkrasında belirtilen tamirat masrafları bu fıkrada yazılı olduğu üzere tesbit olunan tazminat tutarına muadil veya bundan fazla ise sigortalı kıymet tam hasara uğramış sayılır. 
c) Her bir hasarda, poliçe ve eklerinde sigortalı kıymetlerin hizalarında, yazılı muafiyet, yukarıda (a) ve (b) bendine göre bulunacak tazminat tutarından indirilir. 
d) Sigortacının sorumluluğu her halde sigortalı kıymetlerin poliçe cetvelinde veya eklerinde hizalarında yazılı sigorta bedeli ile sınırlıdır. 
e) Sigortalı kıymetlerin poliçe cetvelinde yazılı sigorta bedeli bu kıymetlerin ne varlığına ne de değerine delil ve karine teşkil etmez. Bu bedel 4. maddeye göre hesaplanacak sigorta değerinden noksan olduğu takdirde tazminat tutarı, sigorta bedeli ile sigorta değeri arasındaki nisbete göre tesbit olunur.
f) Bu poliçe kapsamına giren herhangi bir hasar diğer bir sigorta poliçesi ile de temin edilmiş bulunuyorsa müşterek sigorta esasları uygulanır. 
g) Muvakkat tamirat masrafları, nihai tamirat masraflarının bir kısmını teşkil etmedikçe sigortalı tarafından deruhte edilir. 
h) Hasarla ilgili olarak herhangi bir ilave veya ilave mahiyetinde tadilat ve geliştirme masrafları bu poliçe kapsamına dahil değildir. 

Tazminatın Ödenmesi 
Madde 15- Sigortacı hasara uğramış sigortalı kıymeti veya bunların hasarlı parçalarını tamir ve ikame edebileceği gibi bunların bedelini nakden de ödeyebilir. 
Sigortacı tazminat ödemelerini tamir ve ikame ile ilgili fatura ve dökümanları gördükten sonra yapacaktır. 
Hırsızlık neticesi meydana gelen ziya ve hasarlarda; 
Tazminat, hırsızlık iddiasının hakikate uygun olduğu hakkında kanaat istihsaline yarayan malumat ve vesaikin sigortacıya verilmesinden itibaren bir ay sonra vacibüttediye olur. 
Şayet, hak sahibi veya sigorta ettiren hakkında polis veya adli makamlarca tahkikat açılmış ise, bu tahkikatın hitamına değin sigortacı tazminat tediyesini tehir edebilir. 
Tazminatın ödenmesini müteakip çalınan sigortalı kıymetlerin tamamen veya kısmen ele geçirilmesi veya bunlar hakkında sigortalı tarafından bilgi edinilmesi halinde sigortalı keyfiyeti yazılı olarak sigortacıya derhal bildirmekle yükümlüdür. 
Sigortalı, ele geçirilen sigortalı kıymetler üzerindeki haklarını sigortacının talebi halinde ona devretmeye mecburdur. Ele geçirilen sigortalı kıymetler tam değerleriyle tazmin edilmiş bulunuyorsa sigortalı ya tazminatı iade etmek veya bunları sigortacının emrine amade kılmakla yükümlüdür. Sigortalı bu husustaki kararını, sigortacı tarafından yapılacak talep tarihinden itibaren iki hafta zarfında vermek mecburiyetindedir. Sigortalı, kararını bu müddet zarfında vermediği takdirde, seçme hakkı sigortacıya geçer.
Ele geçirilen sigortalı kıymetler değerlerinin bir kısmı ile tazmin edilmiş bulunuyorsa, sigortalı tazminatı iade etmek suretiyle bunları muhafaza edebilir. 
Sigortacı tarafından yapılacak talep üzerine sigortalı, bu kıymetleri muhafaza etmek istediğini iki hafta zarfında bildirmezse, sigortalı kıymetler, sigortacı ile anlaşılarak açık arttırma yolu ile satılır ve satış bedelinden satış masrafları indirildikten sonra kalan kısmından, ödediği tazminat tutarına isabet eden miktar sigortacıya ait olur. 
Ele geçirilen sigortalı kıymetlerde çalınma dolayısıyla. bir kıymet eksilmesi vukua gelmişse sigortacı bundan doğan zararı tazminle yukümludur. 

Hasar ve Tazminatın Sonuçları
Madde 16- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye mecburdur.
Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir. 
Sigorta bedeli poliçede muhtelif birimler (ünite veya gruplar) itibarıyla ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya birkaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. Kısmi hasar halinde ise her birim (ünite veya grup) için tesbit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir. 
Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez. 

Bırakma
Madde 17- Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim, Harç ve İdare Masrafları
Madde 18- Sigorta sözleşmesine bedeline veya primine ilişkin olarak kanunlara göre sigorta ettirene yüklenmiş veya yüklenecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettirenden alınır. 

Tebliğ ve İhbarlar
Madde 19- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır. 
Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı surette yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir. 
Hasar ihbarları veya tamire başlamaya ait ihbarların en seri yolla yapılması şarttır. 
İhbar yapılmadan tamirat işlemine başlanmayacaktır. 

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması 
Madde 20- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur. 

Yetkili Mahkeme
Madde 21- Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı
Madde 22- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler 2 yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar 
Madde 23- Bu genel şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 6 Nisan 1959

Sigortanın Mevzuu ve Şumulü: 
Madde 1- İşbu poliçe sigortalıyı, sigortanın mer'iyet müddeti esnasında vukua gelecek bir hadise neticesinde,

a) Üçüncü şahısların ölmesi, yaralanması veya sıhhatinin muhtel olması, 
b) Üçüncü şahıslara ait mallarda ziya ve hasar (maddi zarar ve ziyanlar) husule gelmesi sebebile, poliçede gösterilen sıfat, faaliyet ve hukuki münasebetlerinden dolayı, kendisine karşı, üçüncü şahıslar tarafından ileri sürülecek zarar ve ziyan taleplerinin neticelerine karşı, Türkiye Cumhuriyetinin hukuki mes'uliyete müteallik mevzuatı hükümleri dairesinde ve işbu poliçede tesbit olunan meblağlara kadar temin eder.

İşbu poliçe, sigortalıyı haklı taleplere karşı olduğu gibi yersiz ve aşırı taleplere karşı da korur.

Madde 2- Sigortalının bir hükmi şahıs olması halinde sigorta, sigortalıya ait organların mükellef bulundukları vazifeleri ifa dolayısile üçüncü şahıslara iras edecekleri zarar ve ziyandan doğan mali mes'uliyete de şamildir.

Madde 3- A) Sigorta, aşağıda sayılan zarar ve ziyanlara taalluk eden talepleri temin etmez: 
l) Kasten ika olunan veya bilerek sebebiyet verilen zarar ve ziyan talepleri. 
2) Bir mukavelenin ifasına veyahut hususi bir anlaşmaya dayanıp, sigortalının kanuni mes'uliyet ölçüsünü aşan mutalebeler. 
3) Sigortalıya bir hizmet veya vekalet münasebeti ile bağlı kimseler ve sigortalının aile efradı tarafından vaki olan talepler.

Bu madde bakımından aile efradı sayılan kimseler şunlardır: 
Sigortalının eşi, usul ve füruu (Sigortalının edindiği evlatlar ile sigortalıyı evlat edinenler dahil); Sigortalının kendisile birlikte oturmaları halinde kardeşleri, damatları, gelinleri ve kendisi tarafından bakılan sair akrabaları, sigortalının eşinin usul ve füruu ile kardeşleri.
Sigortalı bir şirket ise, bu şirketin gayri mahdut mes'uliyetli şerikleri ile bunların yukarıdaki fıkra mucibince aile efradı tarafından vuku bulan talepler de sigorta teminatı dışındadır. 
4) Motorlu nakil vasıtalariyle römorkların, motorlu bisikletlerin ve her nev'i hava nakil vasıtalarının kondüktörleri, zilyetleri (detenteur) veya sahiplerine karşı ileri sürülen mutalebeler. 
5) Otomobil, motosiklet, bisiklet, bobsleigh, deniz motoru, at, boks ve güreş, yarış ve müsabakalarına, antremanlar dahil iştirakten doğan talepler. 
6) Harp, ihtilal, isyan, ayaklanma, iğtişaş, grev ve bunların tenkilinden ve el koyma hallerinden doğan zarar ve ziyanlara taallük eden talepler. 
7) Zelzele, seylap, su basması, çığ, heyelan, yanardağ indifaı, infilak, yangın, duman, sis, buhar, su; çürüme veya tedrici surette rutubet alma yüzünden vukua gelen zarar ve ziyanlardan mütevellit talepler. 
8) a- Üçüncü şahıslara ait olup, iare, icar veya tevdi sebepleriyle veyahut muhafaza, nakil, tamir edilmek veya işlenmek üzere veya diğer herhangi bir maksatla sigortalının, aile efradının veya müstahdemlerinin ellerinde veya nezaretleri altında bulunan malların uğrayacağı zarar ve ziyandan doğan talepler.
b- Sigortalı veya müstahdemleri veyahut sigortalı hesabına hareket eden kimseler tarafından imal veya teslim edilen veya işlenen şeylerde veya bu şeylerle fonksiyonel rabıtası olan teknik cihaz veya tesislerde, işin veya teslimatın kusurlu ve ayıplı olması dolayısile husule gelen zarar ve ziyandan doğan talepler.
c- Aynı kimselerin çalıştıkları bina ve araziye ika ettikleri zarar ve ziyandan doğan talepler.

B) Hilafına anlaşma yoksa aşağıdaki hususlar da sigortanın teminatı dışındadır: 
1) Sigortalı, gayrımenkul sahibi yahut bir müteşebbis veya iş sahibi sıfatile temin edilmişse, poliçede yazılı gayrımenkullerde bulunan yahut teşebbüsün icrasında kullanılan asansör veya monte-charge'ların üçüncü şahıslara iras edecekleri zarar ve ziyandan doğan mali mes'uliyet.
2) Yolcular tarafindan getirilen eşya ve hayvanlar ile tevdi olunan nakil vasıtaları hakkında Borçlar Kanunun 478, 479 ve 480'nci maddeleri gereğince otelcilere teveccüh edecek mali mes'uliyet. Bu hüküm garajcılara emanet edilen nakil vasıtalarına da şamildir.

Sigortalının Beyan Mükellefiyeti:
Madde 4- (A) Akit sırasında:Sigortacı işbu sigortayı rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere sigorta ettirenin hususi şartlar içine dercettirdiği beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Binaenaleyh, rizikonun hususi şartlar içindeki tarifi, sigorta ettiren tarafından dercettirilmesi lazım gelen (ve alınmışsa teklifnamede mevcut) hususları hakikate aykırı veya eksik cevaplandırmış yahut cevapsız bırakmış olduğu takdirde:

a) Sigorta ettirenin kasdı veya ağır kusuru halinde sigortacı mes'uliyetten kurtulur.

b) Sigorta ettirenin kasdı yeya ağır kusuru olmayan hallerde, sigortacı rizikonun ağırlığı ile mütenasip prim farkını almak suretile sigorta poliçesini yürürlükte tutmak veya feshetmek şıklarından birini seçer. Fesih şıkkını seçtiği takdirde keyfiyeti, ıttıla tarihinden itibaren bir ay içinde sigortalıya ihbar eder; Sigorta, fesih ihbarının sigortalıya tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de sona erer ve işlemeyen sigorta müddetine ait prim iade olunur.

(B) Akitten sonra:Sigortalı, (A) fıkrasında zikredilen hususlarda akitten sonra vukua gelecek her türlü değişikliği kendisi tarafından yapılmışsa 8 gün içinde; değişiklikler kendi iradesi dışında vuku bulmuşsa, keyfiyete muttali olur olmaz sigortacıya ihbarla mükelleftir.

Değişiklikler rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette ise, sigortacı dilerse:

a) Rizikonun ağırlaşmasını karşılayacak munzam bir prim almak suretiyle sigortanın devamını kabul eder, veya,

b) Keyfiyetten haberdar olduğu tarihten itibaren 8 gün içinde mukaveleyi fesheder. Bu takdirde sigorta fesih ihbarının tebliğinden itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Değişiklikler rizikoyu hafıfletici mahiyette olur ve primin indirilmesini icap ettirir ise, bu yeni vaziyetin husulünden itibaren prim farkı sigortalıya geri verilir.

Müddetinde kullanılmayan fesih hakları sakıt olur. Munzam prim ödenmesinde uyuşulamaz ise, fesih hakkını sigortalı da kullanabilir. Bu takdirde mukavele fesih ihbar ile hükümden sakıt olur ve sigorta müddetinin işlemeyecek olan kısmına ait prim iade olunur.

Hakikate aykırı beyan veya rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyetteki değişikliklerin bildirilmemesi hali hasarın vukuundan sonra öğrenilirse, kastın veya ağır kusurun mevcudiyeti halinde tazminat ödenmez; diğer hallerde tahakkuk ettirilen primle tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirme yapılır.

Madde 5- Sigortalı, poliçede musarrah bir şeyin veya teşebbüsün münhasıran maliki sıfat ile temin edilmiş olur da, bu şey veya teşebbüs malikini değiştirir ise, sigorta mukavelesinden doğan hak ve borçlar yeni malike intikal eder; meğer ki, yeni malikin sigortaya ıttılaından itibaren 15 gün içinde sigortanın kendisine intikalini kabul etmediğini sigortacıya yazı ile bildirmiş ola.

Sigortacı el değiştirme ıttılaından itibaren 15 gün içinde mukaveleyi feshetmek hakkını haizdir. Sigortacının mes'uliyeti, fesih ihbarının postaya verildiği tarihten itibaren 1 ay sonra öğleyin saat 12.00'de sona erer ve işlemeyen günlere ait prim yeni malike iade olunur.

Sigortalı sigortayı muhtelif sıfatlar ile akdetmiş ve ilerde sigortanın mevzuu bu sıfatlardan biri veya bir kaçı için zail olmuş bulunur ise, prim devam eden rizikolara göre ayarlanır.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Madde 6-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Hasar Halinde Tarafların Durumu: 
Madde 7- İşbu mukavelenameye göre, sigortalının mali mes'uliyetini mucip olabilecek bir vakıanın hudusunda, sigortalı ıttıla tarihinden itibaren beş gün içinde sigortacıyı yazı ile haberdar etmekle mükelleftir.

Bu ihbarın kazanın nerede, hangi tarih ve saatte, ne gibi sebeplerle ve hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğine ve kazada ölen ve yaralananlara, zarar gören mallar ile bunların sahiplerine ve zamanın vüs'atine dair tafsilatlı ve doğru malumatı ihtiva etmesi iktiza eder.

Madde 8- Zarardan dolayı sigortalının dava yolu ile veya sair suretle bir tazminat talebi karşısında kalması veya aleyhine cezai takibata geçilmesi halinde, zarar ve ziyan talebine müteallik davetiye, ihbarname, ihtarname, adli tebligat, dava arzuhali, mektup ve diğer bilcümle vesikaların istenmesi beklenmeksizin ve derhal sigortacıya tevdii mecburidir .Sigortacının, gecikmenin avakibini belirtmek suretile sigortalıdan yazı ile isteyeceği malumat ve vesaikin sigortacıya en geç 8 gün içinde gönderilmesi muktezidir.

Sigortalı, zarar ve ziyan talebinin tetkiki ve haklarınn müdafaası hususunda sigortacıya elinden gelen yardımda bulunmaya mecburdur. Sigortacı tarafından sarahaten müsaade edilmedikçe, sigortalı, zarar ve ziyan talebini tamamen veya kısmen kabul edemeyeceği gibi, buna ait herhangi bir tazminat tediyesinde de bulunamaz.

Madde 9- Sigortacı, zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü şahısla doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.

Dava açılması halinde, sigortacı, sigortalı namına davayı takip eder. Sigortalı, sigortacının göstereceği avukata bu hususta lazım gelen her türlü selahiyeti vermek mecburiyetindedir. Davaya ait masraflar sigortacı tarafından ödenir. Şu kadar ki, bu masraflarla zarar görene verilmesi lazım gelen tazminat yekunu sigorta poliçesinde tesbit edilmiş bulunan azami meblağı tecavüz edemez.

Sigortalı veya ef'alinden mes'ul olduğu kimseler aleyhine ceza takibatına geçilmesi halinde, sigortacı müdafaayı sarahaten deruhte etmiş ise, avukat ücretini (bilumum sair masraflar ile muhtemel para cezalan hariç) öder.

Madde 10- Sigortalı, hasar vukuunda kendisine terettüp eden vecibelere riayet etmezse, sigortacı, tazmin mükellefiyetinden kurtulur; meğer ki, sigortalı bu vecibelere riayetsizliğin kendi kusuru yüzünden ileri gelmemiş bulunduğunu ispat eder.

Madde 11- Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Poliçeyi sigortacı feshettiği takdirde, bu husustaki ihbarın sigortalıya vusulü gününden itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de sigorta sona erer ve işlememiş günlerin primleri sigortalıya iade edilir.

Poliçeyi sigortalı feshettiği takdirde, fesih ihbarile poliçe münfesih olmakla beraber, sigortacının cari sigorta devresinin işlemeyecek günlerine ait primlerdeki hakkı mahfuz kalır.

Birden çok sigorta devresinin primleri peşinen ödenmiş olduğu hallerde, sigortacı işlemeyecek devrelere isabet eden primleri iade eder.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Madde 12- Sigortacıya Yapılacak İhbarlar
Sigortalı tarafından işbu poliçe gereğince sigortacıya yapılacak bilcümle ihbarların muteber olabilmesi için, bunlann sigorta şirketinin merkezine veya poliçeyi imza etmiş bulunan acenteye yapılması lazımdır.

Madde 13- Kanuni İkametgah
Sigortanın aktinde, sigorta ettiren tarafından beyan edilen kanuni ikametgah mukaveleye dercedilir. Sigortalı, ikametgahını değiştirdiği takdirde, bunu derhal taahhütlü mektupla sigortacıya bildirmeye mecburdur. Aksi halde, sigortacı tarafından yapılacak tebligatın sigortalıya ulaşmamış olmasından doğacak bütün neticelerden sigortalı mes'uldür.

Madde 14- Selahiyetli Mahkeme
Selahiyetli mahkeme, sigortalının kanuni ikametgahının veya sigortacının merkezinin veya poliçeyi tanzim eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.

Madde 15- Mürüru Zaman
Sigorta mukavelesinden doğan bütün mütalebeler iki yılda müruru zamana uğrar.

İşveren Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 27 Nisan 1983

Sigortanın Teminatının Kapsamı
Madde 1- Bu poliçe, işyerinde meydana gelebilecek iş kazaları sonucunda işverene terettüp edecek hukuki sorumluluk nedeniyle işverene bir hizmet akdi ile bağlı ve Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işçiler veya bunların hak sahipleri tarafından işverenden talep edilecek ve Sosyal Sigortalar Kurumu'nun sağladığı yardımların üstündeki ve dışındaki tazminat talepleri ile yine aynı Kurum tarafından işverene karşı iş kazalarından dolayı ikame edilecek rücu davaları sonunda ödenecek tazminat miktarlarını, poliçede yazılı meblağlara kadar temin eder.
Sigortacı ayrıca bu sigorta ile ilgili olarak bir dava açılması halinde hükmolunan mahkeme masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse sigortacı, avukatlık ücreti dahil dava masraflarına, ancak sigorta bedeli nisbetinde iştirak eder.

Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
A- 1) İşçilerin, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak getirilip götürülmeleri sırasında,
2) İşçilerin, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
meydana gelen iş kazaları,
B- Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında meydana gelen iş kazaları.
C- Meslek hastalıkları sonucunda vaki olacak tazminat talepleri
D-Manevi tazminat talepler

Teminat Dışında Kalan Haller
Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
a) Kasden ika olunan veya bilerek sebebiyet verilen olaylar sonucu doğacak zarar ve ziyan talepleri,
b) Bir mukavelenin ifasına veyahut hususi bir anlaşmaya dayanıp, sigortalının kanuni sorumluluk ölçüsünü aşan talepler,
c) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harp ilan edilmiş olsun, olmasın) iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar,
d) İşverenin iştigal konusu dışında kalmak şartı ile, herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve işverenin iştigal konusu içinde olsun veya olmasın bunların getirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını kapsayacaktır.
e) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydan gelen zararlar.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Madde 4- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü
Madde 5- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.
Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:
a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise sigorta ettirene tazminatı ödemez. Cayma halinde Sigortacı prime hak kazanır.
b) Sigorta ettirenin kasdı bulunmaz ise, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını almak suretiyle
akdi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği taktirde akit feshedilmiş olur.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
c) Cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı, süresinde kullanılmadığı taktirde düşer.
d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı takdirde riziko:
1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,
2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,
3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Madde 6- Akdin yapılmasından sonra rizikonun teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan konusu ve mahiyeti sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği:
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,
b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,
ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:
1- Sözleşmeyi fesheder veya,
2- Prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde, akit feshedilmiş olur.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Rizikonun teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan konusu ve mahiyetinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse, ihbar süresinden sonra gerçekleşen zararlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Değişikliğin rizikoyu hafıfletici mahiyette olduğu ve daha az prim tatbikini gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre bulunacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Madde 7-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Zarar Vukuunda Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri
Madde 8- Sigorta ettiren, poliçe teminatına girebilecek herhangi bir iş kazası vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.
a) İşbu sözleşmeye göre, sigorta ettirenin sorumluluğunun mucip olabilecek her hadiseyi, buna muttali olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya yazıyla ihbar etmek,
b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilecek talimata elinden geldiği kadar uymak,
c) Sigortacının talebi üzerine, iş kazasının sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini ve neticelerini tespite yararlı ve sigortalı için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı ve kendisi tarafından tasdikli sureti veyahut fotokopisi) gecikmeksizin vermek ezcümle, hadisenin hangi gün ve saatte ve nerede vaki olduğunu ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanabilecek gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek,
d) İş kazasının sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini tespit ve sorumluluğun tayini için yapılacak tahkikatta ve delillerin toplanmasında sigortacıya elinden gelen yardımda bulunmak,
e) İş kazasından dolayı, sigorta ettiren dava yolu ile veya sair suretle bir tazminat talebi karşısında kalır veya aleyhine cezai takibata geçilirse, keyfiyetten sigortacıyı derhal haberdar etmek ve tazminat talebine ve cezai takibata müteallik olarak almış olduğu ihbarname, davetiye gibi bilcümle tebliğnameleri derhal sigortacıya tevdi etmek.
f) Dava açılması halinde davanın takip ve idaresi için sigortacının göstereceği avukata lazım gelen vekaletnameyi vermek,
g) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının tespiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin iş kazası sonucundaki zararlarla ilgili belgeler üzerinde yapacaklan araştırma ve incelemelere müsaade etmek,
h) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
i) Sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermek.

Tazminat Miktarının Tespiti
Madde 9- Sigortacı, tazminat talebinde bulunan kişi veya kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.
Sigortacının sarih muvafakati olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule mezun olmadığı gibi, zarar görenlere herhangi bir tazminat tediyesinde de bulunamaz.
Dava açılması halinde, davanın takip ve idaresi sigortacıya aittir.
Dava masrafları, yukarda 1. madde ile ifade edildiği gibi sigortacıya aittir. Ancak cezai takibatdan doğan diğer bilumum masraflarla muhtemel para cezaları sigorta teminatı dışında kalır.

Zarar ve Tazminatm Sonuçları
Madde 10- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.
Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5 iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde ve fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim ve Harçlar
Madde 11- Sigorta mukavelesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ilerde konulabilecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettirenden alınır.

Tebliğ ve İhbarlar
Madde 12- Sigorta ettirenin ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.
Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adresin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Ticaret ve Mesleki Sırlann Saklı Tutulması
Madde 13- Sigortacı, sigorta ettirene ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme
Madde 14- Sigortacı ile sigorta ettiren arasındaki ihtilaflarda yetkili mahkeme sigortalının ikametgahının veya sigortacının merkezinin veya poliçeyi imza eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.

Zamanaşımı
Madde 15- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler on yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar
Madde 16- Bu Genel Şartlara ve varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir

Karayolları ile Yapılan Uluslararası Eşya Taşımaları Taşıyıcı Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

(CMR Sorumluluk Sigortası)

POLİÇE NO       :

1. SİGORTALI

Sigortalı ile onlar tarafından görevlendirilecek nakliyeciler sigortalıdırlar.

 2. SİGORTA KORUMASININ GEÇERLİLİK ALANI

Avrupa, Asya ve Eski SSCB ülkelerinden veya bu ülkelere yapılan, CMR hükümlerinin uygulandığı bütün uluslararası taşımalar için sigorta koruması tanınmıştır.

3. SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN KONUSU

3.1        Sigortanın konusu, sigortalınn kendisine ait ve kendisinden başka kira akdi olmayan kiralık araçlarla yapacağı ücret mukabili eşya taşınmasına ilişkin sözleşmelerden kaynaklanacak sorumluluğunu, “Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımasına İlişkin Anlaşma”nın (CMR) sigorta sözleşmesi akdedildiği sırada geçerli olan hükümlerine göre teminat altına almaktır. CMR Konvansiyonu’nda yapılacak herhangi bir değişiklik ve ek düzenleme, ancak sigortacının bu değişiklik ve ek düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 14 gün içersinde sigorta ettirene karşı yazılı olarak itirazda bulunmaması halinde, bu sözleşmenin kapsamında olacaktır.

3.2        Talep edenin bir nakliyat sigortası varsa veya nakliyat sigortası aktedebilecek durumda ise, sigortacı tüm haklı talepleri sadece CMR’nin sorumluluk esaslarına göre ve sınırlarına kadar tazmin edecektir.(Her bir eksik veya hasarlı yükün beher kilogramı için, sigortacının sorumluluğu bu sigorta sözleşmesinin “Teminat Limitleri” bölümündeki hükümler saklı kalmak kaydı ile 8.33 özel hesap birimlik azami tazminat aşamaz. Burada söz konusu özel hesap birimi Uluslararası Para Fonu’nun Özel Çekiş Hakkı’dır.)

4. SİGORTANIN KAPSAMI

4.1                Bu sigorta, taşınan malların kısmen veya tamamen ziyası ve hasar görmesi taşıma süresinin aşılması (CMR Madde 19) ve malın tesliminde bedelinin tahsili şartlarına uyulmaması (CMR Madde 21) nedeniyle, sigortalıya yöneltilen haklı tazminat taleplerinin karşılanmasını ve haksız tazminat taleplerine karşı konulmasını kapsar. CMR’nin 11 Maddesinden kaynaklanan talepler de sigorta kapsamına girmektedir.

Sigortalıdan haksız tazminat talebinde bulunulduğu takdirde, bu talep sigortacı tarafından reddedilecektir. Sigortalı aleyhine dava açılması halinde de sigortalı sigortacının göstereceği bir avukata vekalet verecek, dava masrafları ile avukatlık ücreti sigortacı tarafından karşılanacaktır. Mahkemece CMR sözleşmesinin teminat kapsamına girmeyen bir olaydan dolayı sigortalının sorumluluğu olduğuna karar verildiği takdirde tazminat, kararın kanuni yollardan geçerek kesinleşmesinden sonra sigortalı tarafından ödenecektir. Bu nedenle sigortalı sigortacıdan herhangi bir talepte bulunmayacaktır.

4.2                Sigortacı ayrıca, yapılan masrafların taşınan emteadaki hasara oranla makul ölçülerde olması kaydı ile hasarı azaltma, kurtarma ve buna bağlı olarak yerel yetkililer tarafından kesilen masraf ve cezalar ile imha masrafları  ve hasar tespit gideriyle yükün son varma yerine sevk edilmesi için gerekli ek masrafları

azami 2.000.-EUR ile sınırlı olmak kaydıyla tazmin eder.

5. SİGORTA SÜRESİ, AKTARMA VE DURAKLAMA

 5.1                Bu sözleşme ile verilen teminat, taşıyıcının malları nakil aracına sağlam olarak yüklenmesini takiben taşıma sahası içinde olmak kaydıyla malların nakil aracı üzerinde geçici olarak beklemesi ve/veya zorunlu aktarmalar(azami süre kesintisiz 120 saattir) sırasında meydana gelecek hasarlarla ilgili sorumluluk talepleri de bu sözleşmenin sağladığı teminat kapsamındadır. Bu azami süre sigortacının onayının alınması ve ek prim karşılığında uzatabilir. Ancak, teminatın bu yönde genişletilmesi CMR şartlarının tatbikini engellemez.

Sigortalı yüklü nakil aracının ve taşınan emteanın emniyeti için gerekli olan tüm tedbirleri almakla yükümlüdür. Yüklü nakil aracının duraklaması veya emteanın geçici olarak depolanması hallerinde sigorta ettiren aracın ve emteanın güvenliğini en iyi şekilde sağlamak için bütün önlemleri almakla yükümlüdür.

Frigorifik tesisatlı araçlarla yapılan taşımalarda, aracın soğutma ve/veya havalandırma tesisatının taşınan emteanın gerektirdiği ısı seviyesinde ve kesintisiz olarak çalıştırılması gerekmektedir. Aksi takdirde sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.

Frigo tesisatının arızasına atfedilebilecek tüm hasar, ziya ve masraflara ilişkin sorumluluk talepleri, bu arızanın yurtdışında giderilmesi halinde arızanın sebebiyle ilgili olarak hazırlatılacak rapor ve tamir masraflarına ait faturaların sigortacıya gönderilmesi ya da arızanın Türkiye’de giderilecek olması halinde ise tamir edilmeden önce sigorta şirketinin merkezine müracaat edilip ekspertiz yapılması halinde sigorta teminatına dahil olacaktır.

5.2                Sigorta teminatının geçerli olduğu süre zarfında bir duraklama söz konusu olursa, kesintisiz 120 saat ile sınırlı olmak kaydıyla, teminat devam edecektir. Nakil aracının başka bir vasıtaya (Ro-Ro, tren v.b.) yüklenmesi için geçecek süre de bekleme süresi olarak kabul edilmekle birlikte, kesintisiz 120 saat sınırlamasına tabidir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi ve/veya ihmal edilmesi halinde, sigortacının sorumluluğu ortadan kalkar.

 6. SİGORTA KAPSAMI DIŞINDA KALAN TALEPLER

Aşağıdaki talepler sigorta teminatı kapsamı dışındadır:

6.1                Taşınan mala bağlı olarak kanunun taşınmasını men ettiği emtiaların taşınması ile ilgili sorumluluklar,

6.2                Makul olmayan veya mevcut şartlar altında yetersiz bulunan kararlaştırılmış taşıma sürelerinin aşılmasından doğan talepler,

6.3                CMR’nin 24. Maddesi (Değer Artırımı) ve CMR’nin 26. Maddesine (Teslimatla ilgili Gecikmeden dolayı Özel Menfaatler) göre yapılan anlaşmalara dayalı talepler,

6.4                Sigortalının bizzat kendisinin, yasal temsilcilerinin, sigortalı adına hareket eden ilgili kişilerin ya da şubelerin, bağımsız yöneticilerinin, kasıt veya ağır ihmallerinin neden olduğu hasarlara ilişkin talepler,

6.5                Araçların yetersiz ve/veya eksik bakım ve muhafazasından, trafiğe ve/veya yüke elverişli olmamasından ve/veya araçlarda münhasıran bakımsızlıktan kaynaklanan teknik arızalardan dolayı taşınan yükte oluşan hasarlara ait talepler,

6.6                Nükleer enerji nedeniyle veya nükleer emtea ya da radyoaktif maddelerden kaynaklanan doğrudan ve dolaylı hasarlar ile parlayıcı patlayıcı veya kirletici özellik taşıyan emteanın (akaryakıt , fuel-oil, kimyevi madde v.b.) hasara uğramasının dolaylı sonucu olarak ortaya çıkabilecek talepler (çevre kirliliğini giderme ve azaltma masrafları, cezalar, yasal düzenlemelerden dolayı doğabilecek her türlü parasal yaptırımlar v.b.),

6.7                Savaş, savaş benzeri olaylar, iç savaş, grev, kargaşalık, halk hareketleri, gasp, kötü niyetli hareketler, kamu otoritesinin tasarrufları, devlet makamları tarafından müsadere edilmesi ya da el konulması, terkedilmiş mayın, torpido, bomba veya diğer terkedilmiş savaş silahları, işçi hareketleri, politik nedenlerden kaynaklanan hareketler, kasdi hareketler ve terörizm ile bunlarla ilgili alınan önlemlerden doğan hasarlara ilişkin talepler,

6.8                Altın, platin, gümüş gibi değerli madenler, mücevherler, değerli taşlar, para ve her çeşit kıymetli evrakta oluşacak hasarlardan doğan talepler,

6.9                Sanat eserleri, tablo ve antikalardan oluşan hasarlardan doğan talepler,

6.10             Salatalık-kornişon , kiraz, incir, karpuz, kavun taşımaları,

6.11             Sigortalının ve/veya istihdam ettiği kişilerin koruması altındayken nakil aracının denetimsiz bırakılması nedeniyle nakil ve/veya treyler ve/veya konteynerlerin ya da içindekilerin çalınmasından kaynaklanan hasarlara ilişkin talepler, ancak  mucbir sebep, arıza ve mola durumlarında aracın kilitlenerek 2 saate kadar aracın başından ayrılma durumlarında aşağıdaki şartlara bağlı olarak teminat devam edecek olup, bu şartlar altında meydana gelen hasarlarda ilgili kamu oteritelerinin raporları dikkate alınacaktır.

·          Aracın her türlü yalnız bırakılmasında usulüne uygun olarak emniyete alınması, camların kapalı olması,

·          Araçlarda alarm/GPS veya immobilizer bulunması. Bu güvenlik aletleri kısa süre için de olsa aracın her yalnız bırakılmasında açık bırakılmalıdır. Ve araç mutlaka kilitli olmalıdır.

Bekçili, güvenlikli park yerinde konaklama yapılmadığı hallerde oluşan hırsızlıklar teminat dışıdır.

 Bekçili park alanlarında park edilmiş olan araçlarda yukarıdaki önlemlerden birinin olmaması durumunda oluşacak hasarlarda hasar bedeli üzerinden

% 20 oranında Tenzil-i Muafiyet uygulanacaktır.

Araçların ve römorkların yüklü vaziyette iken bekçili park mahalleri dışında park etmeleri durumunda araçların kontrolsüz bırakılma süresi 15 dakika ile sınırlı olup yukarıdaki önlemlerin alınmış olması gerekmektedir. Aksi halde oluşacak hasarlar teminat dışındadır.

Ayrıca çekicilerin dorselerinden ayrılarak araçların denetimsiz bırakılmaları şeklinde olan hırsızlık hasarlarında, aracın bırakıldığı park yerlerinin güvenli olup olmamasına bakılmaksızın, söz konusu olaylar teminat dışıdır.

6.12             Nakil aracının brandasının yırtık ve delik olması ve/veya su geçirmezlik niteliğini kaybetmesinden dolayı taşınan emteada meydana gelebilecek ıslanma hasarlarına ilişkin talepler,

6.13             Bazı emteanın doğal yapısından kaynaklanan aşınma, normal fire, çürüme, kuruma, oksidasyon, paslanma, mutad dışı akma; fare, kurt veya diğer haşerelerin yapacağı tahribat ve tadını etkileyen buharlaşma ve her türlü salgılar ve ısı farkları nedeniyle meydana gelen hasarlara (malda zaten varolan ayıplara) ilişkin talepler,

6.14             Kar kaybı ve piyasa – müşteri kaybından kaynaklanan zararlara ilişkin talepler,

6.15             Sigortalı emteanın mutad evsafına göre yetersiz veya uygun olmayan ambalajlama yahut hazırlanması ile hatalı yükleme ve/veya istiflenmesi sonucu oluşan hasarlara dayalı talepler,

6.16      Sahte plaka, motor ve şasi numaralı araçlarla yapılan taşımalarda meydana gelen her türlü hasarlara ait talepler,

6.17      Sigortalının bu sözleşmeden doğan haklarını, sigortacının önceden onayını almaksızın üçüncü kişilere devretmesine ilişkin talepler,

6.18            Eski Sovyetler Birliği sınırları içerindeki ülkelere veya bu ülkelerden yapılan taşımalarda, yanlış yere yanlış gönderilene teslimat yapılmasından kaynaklanan talepler,

6.19            İçki, sigara taşımaları teminat haricidir.

6.20            Taşınan emtiaya izinli ve/veya kaçak yollarla giren kişilerin verdikleri zarar/ziyan

            teminat haricidir.

6.21            İtalya’da meydana gelen hırsızlık hasarları aşağıda belirtilen şartlar doğrultunda

teminat altında olup aksi halde teminat haricidir:

1-       Araçlar ve/veya römorkları yüklü vaziyette iken bekçili park mahallerinin dışında, 15 dakikadan fazla terkedilemezler.

2-       Aracın her türlü yalnız bırakılmasında, araç ve yük ile ilgili belgeler şoförün beraberinde olmalıdır.

3-       Araç her türlü yalnız bırakılmasında usulüne uygun olarak emniyete alınacak, camlar kapalı olacaktır.

Ek olarak araçlarda alarm/GPS veya immobilizer bulunmalıdır. Bu güvenlik aletleri kısa süre için de olsa aracın her yalnız bırakılmasında açık bırakılmalıdır. Ve araç mutlaka kilitli olmalıdır.

4-       Araç çalındığı anda hırsızlık en yakın polis karakoluna bildirilmelidir. Araç tekrar bulunduğunda karakol ve/veya avarya komiseri tarafından hırsızlığa karşı

hangi önlemlerin alınmış olduğu ve bunların ne şekilde fonksiyon ifa edememiş

olduğu tesbit edilmelidir.

5-       Yukarıda sayılan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, sigortacılar da kendi yükümlülüklerini yerine getrimekten muaftırlar.

Sözleşme müddetince hırsızlık rizikosunun ağırlaştığı diğer cadde, alan vs. isimlerinin sigortacılar tarafından kapsam dışı tutulması hakkı saklıdır.

7. PRİMLER

Sigorta poliçesinin ön yüzünde belirtilen götürü primler kararlaştırılmıştır.

7.1                Sigortalının, her takvim ayının başında kendisi tarafından kullanılan araçları ve resmi plakalarını sigortacıya bildirecektir.

7.2                Bildirim sigortacıya her ayın 10.gününe kadar ulaşmalıdır. Bildirimi yapılmamış araçlar sigorta teminatının kapsamı dışındadır.

7.3                Taraflar başkaca bir bildirim süresi kararlaştırmak hakkına sahiptirler.

7.4                Bildirim süresi içinde bildirilen araçlar için primler, bir sonraki ayın 10.gününe kadar acenteye ödenmelidir.

7.5                Bu bildirim şekline uyulmaz veya prim zamanında ödenmezse, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.

8. PRİM UYARLAMASI

Aylık veya yıllık olarak tahakkuk edilen primin bir yıllık sigorta süresi içinde ödenen ve muallak hasar toplamını karşılamayacak kadar yetersiz kaldığı saptanırsa, sigortacı, sigortalıdan primlerin uyarlanmasını – arttırılmasını talep edebilir. Yazılı talepten itibaren dört hafta içinde prim uyarlanması konusunda bir anlaşma sağlanmazsa, sözleşmenin tarafları yazılı şekil şartına uymak ve iki haftalık süre tanımak kaydıyla sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptirler.

9. HASARIN OLUŞUMUNDAN ÖNCEKİ YÜKÜMLÜLÜKLER

Sigortalı;

9.1                Taşıyıcı aracın tüm seyahat güzergahı boyunca nizami bir biçimde ve sürekli olarak gözetim altında bulundurulmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu şarta özellikle aracın dinlenmek için verilen molalar ile bekleme sürelerinde park edilmesi sırasında uyulması zorunludur.

9.2                Sürücüleri ve alt nakliyecileri basiretli bir tacirin göstermesi gereken özenle seçmekle yükümlüdür.

9.3                Taşımada kullanılacak araçların teknik açıdan, taşımaya uygunluk bakımından ve trafik emniyeti açısından yeterli olduklarını sürekli kontrol etmek ve tesbit edilen aksaklıkları derhal gidermek yükümlüdür. Ayrıca araç şoförlerini seyahat esnasında ortaya çıkabilecek ve taşınan malları olumsuz yönde etkileyecek hasarların derhal ortadan kaldırılmaları gerektiğine dair uyaracaktır.

9.4                Sefer esasına göre yapılan anlaşmalarda, taşımadan önce sigortacıya çekici araç ve römork plakasını bildirmekle yükümlüdür. Çekici araç plakasının sigortacıya bildirilmemiş olduğu durumlarda, römork plakası sigortacıya bildirilmiş olsa dahi, CMR sigortası geçersiz kabul edilecek ve herhangi bir hasar ödemesi yapılmayacaktır.

9.5                (Taşımanın hangi aşamasında Ro-Ro kullanıldığı önemli olmaksızın) sadece römorkun Ro-Ro gemisine yüklendiği Ro-Ro gemisi ile yapılan taşımalarda, sigortacıya, Ro-Ro gemisinin hareketinden önce ve varma yerine ulaşmasından sonra kullanılan çekicilerin plakaları ile bütün römorkların plakalarını bildirmekle yükümlüdür.  Aksi takdirde sigorta sözleşmesi geçerliliğini yitirir. Ancak bu şart sadece sigortalının “aylık bildirim” bazında çalışılan taşımaları için geçerlidir.  Bu durumda prim hesaplamasında romörk sayısı ölçü alınacaktır.

5. ve 9.1 maddelerindeki duraklama süreleri, Ro-ro gemisine yükleme veya varma yerine taşınma sırasında bekleyen römorklar için de geçerlidir.

Sigortalı tarafından “sefer bazında” bildirimi yapılan araçlar için sigorta ancak, çekici ve römorkun harekete geçmesinden itibaren varma yerine kadar seferi birlikte yapmaları halinde geçerli olacaktır.

10. HASARIN OLUŞUMUNDAN SONRAKİ YÜKÜMLÜLÜKLER

Sigortalı;

 10.1             Taşıma sözleşmelerine dayalı olarak tazminat talebine yol açabilecek ve bu sigorta sözleşmesinin sağladığı teminat kapsamına giren her türlü olayı derhal, herhalde haber aldığı tarihten itibaren en geç bir hafta içinde sigortacıya ya da acentesine bildirmek,

10.2             Hasarın önlenmesi ve azaltılması için gerekli tedbirleri almak, (frigorifik araçlar ile yapılan yaş sebze meyve taşımalarında taşınan mal için hasar ihbarında bulunulursa, mallar sigorta şirketinin görevlendirdiği eksper gelmeden frigorifik araçtan indirilmeyecek ve eksperin kontrolünde alıcının soğuk depolarına taşınacaktır. Aksi takdirde eksper görmeden depolara taşınan ve bozulduğu iddia edilerek ihbarda bulunulan mallar için sigorta şirketinin sorumluluğu yoktur.)

10.3             Sigortacı veya acentesine gerekli bütün bilgileri vermek ve talimatlarına uymak,

10.4             Her hasarda sigorta şirketinin görevlendireceği ekspere (loss-adjuster), yetkili avarya komiserine başvurmak ve talimatlarını yerine getirmek,

10.5             Her türlü trafik kazası, hırsızlık ve yangın nedeniyle oluşacak hasarı yetkili polis merkezine bildirmek,

10.6             Sigortacının onayını almaksızın herhangi bir tazminat talebini kabul etmemek, yerine getirmemek veya devretmemek,

10.7             İleri sürülen herhangi bir tazminat talebiyle ilgili olarak bir mahkeme veya resmi makama başvurulduğunda sigortacı veya acentesini derhal haberdar etmek,

10.8             Sigortacının talebi üzerine bir avukata vekalet vermek ve davanın takibini sigortacıya bırakmakla yükümlüdür.

 11. YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİNİN SONUÇLARI

Sigorta ettirenin bizzat kendisi, kanuni temsilcileri, sigorta ettiren adına hareket eden yetkili kişiler veya şube yöneticileri bu sözleşmede öngörülen yükümlülüklerden herhangi birini kusurlu olarak ihlal ederse sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğünün ortadan kalkmasından dolayı sigorta ettirenin sigorta sözleşmesini feshetme hakkı doğmaz.

12. HASARIN TAZMİNİ

 Hasarın usulüne uygun ve en kısa zamanda tazmin edilebilmesini sağlamak amacıyla, sigortalı aşağıdaki belgeleri sigortacı veya onun acentesine ibraz etmekle yükümlüdür:

12.1             Araç sürücüsü ve diğer görgü tanıklarının hasar ile ilgili beyanları,

12.2             Hamule senedi, ayrıca parsiyel taşımalarda yük listesi,

12.3             Hasar gören mallara ilişkin fatura nüshaları,

12.4             Hasar tazminat hakkı sahibinin hasarla ilgili talep belgesi, hasar faturası (Türkiye’de meydana gelen hasarlarda hasar miktarı sulh hukuk mahkemeleri tarafından tespit edilebilir),

12.5             Gerektiğinde avarya komiserinin raporu, polis tutanağı ve/veya ihbarda bulunulan veya kazanın kayıtlara geçirildiği polis karakolunun düzenleyeceği zabıt,

Sigortacı hasarla ilgili her türlü yazışmayı doğrudan doğruya tazminata hak kazanan tarafla yapabilir ve hasara ilişkin tazminat doğrudan ona ödeyebilir.

13. SÖZLEŞMENİN SÜRESİ VE FESHİ

13.1             İşbu sözleşme, sigorta poliçesinin ön yüzünde belirtilen tarihte yürürlüğe girer ve yine poliçe ön yüzünde belirtilen tarihde sona erer.

13.2             Sigortalı,

-                       ödemesi gereken primleri sözleşmenin “Beyan ve Ödeme Yükümlülüğü” maddesinde belirtilen esaslar dahilinde ödememesi, prim ödenmemesi halinde Türk Ticaret Kanununun 1295 ve 1297. Maddesi

hükümleri bu sözleşme için geçerli olacaktır.

-                       bu sözleşmenin istisna maddelerine uymaması,

-                       bu sözleşmenin öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi,

-                       hileli beyanlarda bulunması, bu sözleşmenin süresinden önce fesh edilmesi nedenidir.

             Ayrıca, sigortacıdan tazminat talebine sebebiyet veren bir olayın meydana gelmesi halinde, taraflar sigorta sözleşmesinin fesih hakkına sahiptir.

             Poliçeyi sigortacı feshettiği takdirde, bu husustaki ihbarın postaya verildiği günden itibaren 15 gün sonra sigorta sona erer ve sigortacı o tarihe kadar yapılan taşımalara ait prime hak kazanır.

              Feshin sigortalı tarafından talep edilmesi halinde ise fesih ihbarı ile poliçe sona erer ve o tarihe yapılan taşımaların primine sigortacı hak kazanır.

14. BORÇLARIN İFASI / YETKİLİ MAHKEME

14.1             Sigortalı bu sözleşme hükümleri gereğince sigortacıya yapacağı tüm bildirimler ile yapılması  gereken tüm prim ödemeleri, sözleşmede öngörülen kurallara göre ve belirlenen süreler zarfında sigortacının eline geçmişse, ifa edilmiş kabul edilecektir.

14.2             Bu sözleşme ilişkisinden kaynaklanacak ihtilafların hallinde İstanbul Mahkemeleri yetkilidir.

15. SİGORTA TEYİD BELGESİ

Sigortalı, bu CMR sigortasının varlığının kanıtlanması bakımından ve sigortalı talep ettiği takdirde her bir araç için geçerli bir Sigorta Teyid Belgesi verilir; araç sürücüleri bu belgeyi gerektiğinde ilgili kişilere gösterebilirler. Ancak bu sigorta teyid belgeleri tek başlarına geçerliliğe sahip olmayıp, yalnızca bu sözleşmeyle birlikte geçerli olacaktır. Bu sözleşmenin sona ermesi veya süresinden önce feshi halinde bu belgelerin geçerlilikleri de ortadan kalkacaktır.

16. KİŞİSEL KATILIM PAYI (TENZİL-İ MUAFİYET)

Sigortalının  her hasara kişisel olarak sigorta poliçesinde belirtilen miktarlarda iştirak eder. Bu kişisel katılım payı sigorta ettirenin tazminat ödemesinden peşin olarak indirilir.

17. RÜCU HAKKI

Sigortalının  kanuni temsilcisi, sigorta ettiren adına hareket eden yetkili kişiler ve şube yöneticileri veya sigortalı’nın yardımcı personeli kasten veya ağır ihmal sonucunda bir hasara sebebiyet verirlerse veya bu sözleşmede öngörülen yükümlülükler kusurlu olarak yerine getirilmezse sigortacının ödenen tazminatla ilgili olarak bu kişilere karşı rücu hakkı saklı kalacaktır.

18.ZAMAN AŞIMI

Sigorta sözleşmesinden doğan ve uyuşmazlığa neden olan tüm hak ve menfaatler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 1 Mayıs 1998

A- Sigortanın Kapsamı
A.1- Sigortanın Konusu
Bu sigorta ile; bir ticari faaliyetin yürütülmesinde kullanılan taşınır ve taşınmaz değerlerde, bir yangın sigorta sözleşmesinin teminat altına aldığı risklerin gerçekleşmesi ile ortaya çıkan hasar ve kayıplar sonucu, ticari faaliyetin kısmen veya tamamen durması veya aksaması nedeniyle oluşan kar kayıpları, sigortacı tarafından poliçede belirtilen sigorta bedeline kadar teminat altına alınmıştır.
Sigortacının kar kaybı sigortası kapsamında ödeme yapması için sigortalının ticari faaliyeti yürütürken kullandığı bina, makine, donanım, demirbaş ve emtianın geçerli bir yangın sigorta sözleşmesinin teminat altına aldığı risklerin gerçekleşmesi sonucu hasara uğraması ve meydana gelen zararların ilgili sigortacı tarafından tazmin edilmiş veya sorumluluğunun kabul edilmiş olması şarttır.
Bu sigortanın uygulanmasında ticari faaliyet, kazanç sağlamak arnacıyla yürütülen her tür faaliyet olarak; kar kaybı ise ticari faaliyetin durması ya da aksaması sonucunda, tazminat süresi içinde kalmak kaydıyla ciroda meydana gelen azalmadan ve bu azalmayı önlemeye yönelik işletme maliyetindeki artıştan kaynaklanan brüt kar kaybı olarak anlaşılır.

A.2- Teminatın Kapsamı
Bu sigorta ile, kar kaybı teminatı verilecek durumlar, ilgili yangın sigorta sözleşmesinde teminat altına alınmış olan haller arasından, sigorta ettiren ile sigortacı tarafından serbestçe kararlaştırılır.

A.3- Tazminat Süresi
Sigortacı, A.l maddesinin ikinci fıkrasındaki şartların gerçekleşmesi kaydıyla, hasarın meydana geldiği andan, ticari faaliyetin durma veya aksaması tamamen giderilerek normal faaliyete devam olunmasına kadar geçecek süre içinde ve poliçede belirtilen azami tazminat süresini aşmamak kaydıyla, meydana gelecek kar kaybından sorumludur. Azami tazminat süresi poliçeye yazılır.

A.4- Teminat Dışında Kalan Haller
İlgili yangın sigorta sözleşmesi ve genel şartları hükümleri uyarınca teminat altına alınmamış hallerden meydana gelen kar kaybı, bu sigorta ile teminat altına alınamaz.

A.5- Sigortacının Sorumluluğu
Sigortacının sorumluluğu, sigorta poliçesinde belirtilen sigorta bedeliyle sınırlıdır.

A.6- Eksik Sigorta
Sigorta bedeli ve ciro tespit edilirken işyerinin tazminat süresine ilişkin tahmini cirosu esas alınır. Ciro esas alınarak hesaplanan sigorta bedeli, üçer aylık dönemler itibariyle revize edilebilir.
Aksi kararlaştırılmadıkça sigorta bedelinin, brüt kar oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktardan az olması halinde, tazminat aralarındaki orana göre azaltılır.
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta sözleşmesini yukarıda belirtilen oran dikkate alınmaksızın, sigorta bedelini aşmayan zararın tamamının sigortacı tarafından ödeneceği şeklinde değiştirebilir. Sigortalı veya sigorta ettiren, sözleşmeyi bu şekilde değiştirdiğini rizikonun gerçekleşmesinden önce sigortacıya bildirdiği takdirde bildirim gününü takip eden günden itibaren sözleşme hükümleri kendiliğinden, sigortacının sigorta bedelini aşmayan zararın tamamından sorumlu olacağı şeklinde değiştirilmiş olur. Sigorta1ı, prim farkını, esas primin ödenmesine ilişkin hükümler uyarınca öder.

A.7- Aşkın Sigorta
Sigorta bedeli veya sigortacının zarar dolayısıyla ödemeyi kararlaştırdığı miktarın, brüt kar oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktarı aşması halinde, sigortanın bu miktarı aşan kısmı geçersizdir.
Sigorta süresi içinde haberdar olan sigortacı bu durumu sigortalıya ihbar eder,    sigorta bedelini ve primin bu aşkın bedele ait kısmını indirerek fazlasını sigortalıya iade eder.

A.8- Muafiyetler
Sigortalının ticari faaliyetinin 72 saatten kısa süreli olarak durması sonucu meydana gelen zararlar sigorta kapsamı dışındadır. Sigorta ettiren ve sigortacı bu sürenin uzatılması veya kar kaybının belli bir miktara kadar olan kısmının veya belli bir yüzdesinin sigortacı tarafından tazmin edilmemesi hususlarında anlaşabilirler.
Bu şekilde belirlenen muafiyetler poliçenin ön yüzüne yazılır.

A.9- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihi olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saatiyle öğlen saat 12.00'de başlar ve öğlen saat 12.00'de sona erer.

B- Hasar ve Tazminat
B.l- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin ve/veya Sigortalının Yükümlülükleri
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususlan yerine getirmekle yükümlüdür:
1.1- Rizikonun gerçekleştiğini öğrenir öğrenmez ve her halde bu tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigortacıyı durumdan haberdar etmek,
1.2- Rizikonun gerçekleşmesinden hasarın tahmin ve takdir edilmesine kadar geçen zaman içinde, işletmedeki aksamayı veya durmayı ortadan kaldırmak veya en aza indirmek üzere sigortalı değilmişcesine gereken önlemleri almak ve sigortacı tarafından bu amaçla verilen talimatlara uymak,
1.3- Zarar tespit ve takdir edilinceye kadar zarar ve kayıpların meydana geldiği yerde, zorunlu haller dışında, hasarın saptanmasını güçleştirecek ya da hasar miktarını artıracak nitelikte herhangi bir değişiklik yapmamak,
1.4- Tazminat talebinin incelenmesiyle ilgili olarak sigortacı tarafından talep edilecek muhasebe defter ve kayıtlarını, makbuz ve faturaları, bilanço ve diğer belgeleri, gereken bilgi ve açıklamayı, her türlü delili ve rücu hakkının kullanılması açısından gerekli diğer bilgi ve belgeleri gideri kendine ait olmak üzere temin etmek,
1.5- Tazmin yükümlülüğü, tazminat miktarı ve rücu haklarının tayini amacıyla, sigortacının ya da yetkili kıldığı temsilci ya da temsilcilerinin sigorta konusu değerler ve bunlara ilişkin belgeler üzerinde yapacakları incelemelere izin vermek,
1.6- Kar kaybına neden olan doğrudan zararları temin eden sigorta sözleşmelerinden ve varsa sigorta konusuyla ilgili diğer sigorta sözleşmelerinden sigortacıyı haberdar etmek,
1.7- Bu genel şartların A.3 maddesi uyarınca tespit edilen tazminat süresinin bitiminde, yahut dönemler itibariyle ödeme kararlaştırılmışsa her dönem sonunda en geç 30 gün içinde ayrıntılı tazminat talebini sigortacıya yazılı olarak vermek.

B.2- Kar Kaybını Azaltıcı Önlemler
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, sözleşme ile temin olunan rizikonun gerçekleşmesi halinde; ticari faaliyete imkanlar ölçüsünde devam ederek kar kaybını önlemeye, azaltmaya ya da hafıfletmeye yönelik önlemleri bir an önce almakla yükümlüdür.
Acil önlemlere ve sigortacı tarafından alınması istenilen önlemlere ilişkin giderler, sigortacı tarafından ödenir.

B.3- Alternatif İşyerinde Faaliyet
Tazminat süresi içinde sigortalının faaliyetini sözleşmede tanımlanandan farklı bir işyerinde yürütmesi veya bu faaliyetin sigortalı adına başkalarınca sürdürülmesi durumunda, elde edilen gelir, sigortalının tazminat süresi boyunca temin ettiği cironun hesaplanmasında dikkate alınır.

B.4- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortacının Hakları ve Yükümlülükleri
Riziko gerçekleştiğinde sigortacı veya yetkili kıldığı kimseler, kar kaybını azaltmak amacıyla makul ve uygun şekillerde, zararın meydana geldiği yerlere girebilirler. Sigortacı bu şekilde hareket etmekle herhangi bir tazminat sorumluluğu yüklenmiş olmaz ve poliçe hükümlerinden doğan haklarının herhangi birinden feragat etmiş sayılmaz.
Sigortacı hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren en geç 30 gün içinde gerekli incelemelerini tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit ederek sigorta ettirene ve/veya sigortalıya bildirmek zorundadır.

B.5- Hasarın Tespiti
Bu sözleşme ile temin edilmiş kar kaybının ve kar kaybını önlemeye ya da azaltmaya yönelik işletme maliyetindeki artışın miktarı taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir.
Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar miktarının tayini için hakem-bilirkişilere gidilmesini kararlaştırabilirler; bu husus bir tutanakla tespit edilir. Bu takdirde zarar miktarı aşağıdaki esaslara uyularak saptanır ve sigortacıdan tazminat talep edilmesı halinde, zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi kararı tazminatın saptanmasında esas teşkil eder. Tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten, diğer halde ise üçüncü hakem bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içinde ve her halde kar kaybına neden olan olaya ilişkin tazminat süresinin bittiği tarihten itibaren altı ay içinde raporun tebliğ edilmemesi halinde, taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.
Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, her biri kendi hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu C.5 maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişiler ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve bu durumu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşmazlığın sınırları içinde karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişilerin kararları tek bir raporda toplanır ve taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.
Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez, yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içinde anlaşamazlarsa, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından ve uzman kişiler arasından seçilir.
Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı gerekçesiyle ve hakem- bilirkişinin kimliğinin öğrenildiği tarihten itibaren yedi gün içinde itiraz olunabilir. Süresinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilirse, yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kalınan yerden devam edilir.
Sigorta ettirenin ve/veya sigortalının ölümü, seçtiği hakem-bilirkişinin görevini sona erdirmez.
Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda gerekli görecekleri deliller ile bu saptamada kullanılacak kayıt ve belgelerin kendilerine verilmesini isteyebilir, hasar yerinde incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin, zarar miktarı konusunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Hakem-bilirkişi kararlarına, ancak tespit edilen zarar miktarının gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu gerekçesiyle ve bu kararların tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde, rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemede itiraz edilebilir.
Taraflar seçtikleri hakem-bilirkişilerin ücret ve giderlerini kendileri öder. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve giderleri ise taraflarca yarı yarıya ödenir.
Zarar miktarının saptanması, bu sözleşme ve mevzuattaki mevcut hüküm ve şartların ileri sürülmesini etkilemez.

B.6- Tazminatın Hesabı
Sözleşmede sigortalının ticari faaliyetinin özelliği gereği ayrı bir hesap tarzı belirtilmedikçe ve tanımlama yapılmadıkça sigorta tazminatı; cirodaki azalma ve iş maliyetindeki artış sonucu ortaya çıkan brüt kar kaybından, tazminat süresi içinde brüt kardan ödenmesi gereken, ancak hasar nedeniyle ödenmeyen veya tasarruf edilen işletme giderleri düşülerek hesaplanır.
Cirodaki Azalma Sonucu Meydana Gelen Brüt Kar Kaybı: Brüt kar oranının, tazminat süresi içinde ve hasar sebebiyle azalmış olan ciro miktarına (standart ciro ile elde edilen ciro arasındaki farka) uygulanmasından elde edilen miktardır.
İşletme Maliyetindeki Artıştan Kaynaklanan Brüt Kar Kaybı: Cirodaki azalmayı önlemek amacıyla gerekli ve kabul edilebilir nitelikteki maliyet artışıdır. Ancak bu artışın, tazminat süresi içinde yapılmış olması ve azalması önlenen ciro miktarına brüt kar oranının uygulanmasıyla elde edilecek tutarı aşmaması gerekir.
Poliçede yer alan tüm hesaplamalarda Katma Değer Vergisi hariç tutulacaktır.

Tanımlar
Aşağıda belirtilen hususlar esas itibariyle sigorta sözleşmesinde belirlenir. Bu hususların sigorta sözleşmesinde ayrıca belirlenmemesi halinde aşağıda yazılı tanımlar geçerli kabul edilmiş olur.
Brüt Kar: Ciro ve varsa kapanış stokları toplamı ile, varsa açılış stokları ve taraflarca sigorta sözleşmesinde açıkça belirtilen işletme giderleri toplamı arasındaki müspet farktır.
Ciro: İşletmenin sözleşmede belirtilen ticari faaliyeti ile ilgili satışlardan ve sunduğu hizmetlerden elde ettiği gelirlerin toplamıdır.
Senelik Ciro: Hasar tarihinden geriye doğru 12 aylık cirodur.
Standart Ciro: Tazminat döneminin 12 aydan fazla olması halinde senelik ciroyla orantılı olarak ayarlanan cirodur.
Brüt Kar Oranı: Hasar tarihinden önceki faaliyet yılında elde edilen brüt karın ciroya oranıdır.
Brüt kar oranı, senelik ciro ve standart ciro hesaplanırken, işletmenin gelişme seyrindeki değişmelerin ve hasardan önce veya sonra işletme faaliyetini etkileyen diğer koşullardaki değişmelerin veya hasar gerçekleşmemiş olsa bile işletme faaliyetini etkileyebilecek faktörlerin değerlendirilmesi için ayarlama yapılabilir. Bu şekilde bulunacak rakam, hasarı takip eden ilgili süre içinde hasarın gerçekleşmemiş olması durumunda elde edilebilecek rakama mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır.

B. 7- Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesinden sonraki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bundan dolayı zarar miktarında bir artış olursa, bu artış sigortacının ödeyeceği tazminattan indirilir.
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebebiyet verir veya kasten zarar miktarını artırıcı eylemlerde bulunursa poliçeden doğan hakları düşer.
Bu maddede yazılı hallerin ispatı sigortacıya aittir.

B.8- Hasar ve Tazminatın Sonuçları
8.1- Kar kaybından kaynaklanan tazminat, sigortacının A.3 maddesinde belirtilen esaslar uyarınca sorumlu olduğu sürenin bitiminden itibaren en geç 30 gün içinde ödenir. Ancak, taraflar tazminatın, faaliyetin durduğu ya da aksadığı süre içinde belirli devreler itibariyle kısım kısım ödenmesini kararlaştırabilirler.
8.2- Sigortacı, ödediği tazminat tutarınca hukuken hak sahibi yerine geçer, sigorta ettiren ve/veya sigortalı, sigortacının açabileceği davalarda yararlı olabilecek bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek zorundadır.
8.3- Rizikonun gerçekleşmesiyle tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren, ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin maddeler halinde tasnif edilmiş veya gruplara aynlmış olması hallerinde de aynı usul geçerlidir.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta ettiren talepte bulunduğu takdirde ve bu tarihten itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli yükseltilebilir.
8.4- Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası iade edilir.

C- Çeşitli Hükümler
C.l- Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Sigorta priminin tamamı, taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksit poliçenin tesliminde ve diğer taksitler poliçede belirtilen tarihlerde ödenir. Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta priminin tamamının veya ilk taksitin ödenmemesi halinde, poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu şart poliçeye yazılır.
Primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa, taksitlerin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren prim taksitlerinin herhangi birini vadesinde ödemediği takdirde temerrüde düşer. Prim borcunun temerrüt tarihini izleyen 15 gün içinde ödenmemiş olması halinde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemiş olması kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi durumunda teminat yeniden başlar. Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içinde prim borcunun ödenmemesi halinde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek kalmaksızın feshedilmiş olur.
Rizikonun gerçekleşmesi halinde taksitlerin tümü muaccel olur ve bu şart poliçeye yazılır.
Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye karşılık gelen prim, gün esası üzerinden hesaplanarak fazlası sigorta ettirene iade edilir.

C.2- Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü
Sigortacı sözleşmeyi, sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak düzenler.
Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde; sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkını talep edebilir.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini sekiz gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Cayma veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası iade edilir.
Sigorta ettirenin kasıtlı olarak gerçeğe aykırı veya eksik beyanda bulunduğu anlaşılırsa, sigortacı riziko gerçekleşmiş olsa bile sözleşmeden cayabilir ve prime hak kazanır.
Sigorta ettirenin kastı bulunmadığı durumlarda, rizikonun sigortacı durumu öğrenmeden önce veya cayma ya da feshin hüküm ifade etmesi için geçecek sürede gerçekleşmesi halinde, sigortacı tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

C.3- Sigorta Ettirenin ve/veya Sigortalının Sigorta Süresi İçerisinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Sigorta ettiren ve/veya sigortalı; sigortacının izni olmadan, sözleşmenin yapılmasından sonra ticari faaliyetini yürütmekte kullandığı değerlerin bulunduğu yerde ve kullanış tarzında veya niteliğinde ya da işletme faaliyetlerine ilişkin hususlarda teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilene göre değişiklik yaptığı takdirde, bu durumu sekiz gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi fesheder, yahut prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul ettiğini, talebin kendisine ulaşmasını takip eden sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası iade edilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer. Sigortalının teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilen ticari faaliyetini yürütmekte kullandığı değerlerin bulunduğu yerlerin veya kullanma şeklinin, işletme faaliyetlerine ilişkin hususların değiştirildiğini öğrenen sigortacı, sigorta sözleşmesinin yürürlükte kalmaya devam etmesine razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.
Değişiklik, rizikoyu hafıfletici nitelikte ve daha az prim uygulamasını gerektirir hallerden ise, sigortacı, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene iade eder.

Sigortacının sözleşmeyi bu değişikliklere göre yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde;
a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,
c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde
rizikonun gerçekleşmesi durumunda sigortacı, tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.

C. 4- Menfaat Sahibinin Değişmesi
Sözleşme süresi içinde menfaat sahibinin değişmesi halinde, sözleşme hüküm ifade etmeye devam eder ve sigortalının sözleşmeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine geçer.
Değişiklik halinde, sigorta ettiren ve sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi, durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi ise sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi feshedebilir.
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine iade edilir.
Menfaat sahibinin değişmesi anında ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi birlikte sorumludur.
Sigorta ettiren ve/veya sigortalının ölümü halinde, sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar yeni hak sahibine veya sahiplerine geçer.

C.5- Tebliğ ve İhbarlar
Sigorta ettirenin ve/veya sigortalının bildirimleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.  Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin ve sigortalının poliçede gösterilen adreslerine veya bu adresler değişmişse son bildirilen adreslerine aynı şekilde yapılır.
Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.
Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğlen saat 12.00'de, sigorta ettiren ve/veya yeni hak sahibi tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğlen saat 12.00'de hüküm ifade eder.

C.6- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettiren ve sigortalıyla ilgili olarak öğrenecekleri ticari veya mesleki sırların açığa çıkarılmasından doğacak zararlardan sorumludur.

C. 7- Yetkili Mahkeme
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya rizikonun gerçekleştiği yerdeki, sigortacı tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemelerdir.

C.8- Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zamanaşımına uğrar.

C.9- Özel Şartlar
Bu genel şartlara aykırı düşmemek üzere ve sigortalı aleyhine olmamak kaydıyla sözleşmeye özel şartlar konulabilir.

Emtea Nakliyat Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 1 Ocak 1953

Madde 1- Sigortalı malların fırtınadan, geminin batmasından veya karaya vurmak veyahut kaya veya sığlığa bindirmek gibi haller neticesinde tamamen  veya kısmen harap olmasından, oturmadan, çatışmadan, sabit, seyyar veya sabih bir cisme (buz dahil) çarpmasından, malın denize atılmasından, yangından, infilaktan, kaptan ve gemi adamlannın barataryasından yükleme, aktarma veya boşaltma ameliyeleri esnasında bir veya birden çok dengin düşmesinden ve genel olarak deniz kaza ve tehlikelerinden gelebilecek her türlü zıya veya hasarlar, bu poliçe ile tesbit olunan şartlar dahilinde, sigortacı'ya ait olacaktır.

Madde 2- İğtinam, zabtü müsadere, hapsü tevkif, mümanaat veya alıkoyma ile bunların veya bunlara matuf her türlü teşebbüslerin neticeleri, kezalik muhasematın veya harp mahiyetinde harekatın (harp ilan edilmiş olsun, olmasın) neticeleri sigortanın dışındadır. Ancak bu hüküm muharip bir devlet tarafından veya muharip bir devlet aleyhine vaki hasmane bir fiile doğrudan doğruya (ve alakalı geminin veya çatışma halinde bu çatışmaya karışmış olan diğer herhangi bir geminin yapmakta olduğu sefer veya hizmetin nev'i veya mahiyetinden müstakil olarak) ika edilmiş olmadıkça çatışmayı, (mayın veya torpilden başka) sabit veya sabih bir cisimle teması, oturmayı, fırtına ve yangını sigorta dışında tutmaz; ve bu hüküm bakımından, bir devletle iştirak halinde olan ve emrinde deniz, kara veya hava kuvvetleri bulunduran herhangi bir otorite dahi devlet tabirinin şümulüne girer.
Bundan başka, iç harbin, ihtilalin, isyanın, ayaklanmanın veya bunlardan doğan iç kargaşalıkların neticeleri ile korsanlık da sigortanın dışındadır.
Her halde sigorta edilen mallara mayın, torpil, bomba ve sair harp silahlarının ika edeceği ziya veya hasarlar sigortaya dahil değildir.

Madde 3- Grevcilerin, lokavt edilmiş işçilerin veyahut işçi kargaşalıklarına, karışıklıklara veya halk hareketlerine iştirak eden kimselerin ika edecekleri ziya veya hasarlar sigortanın dışındadır.

Madde 4- Sigorta, aksine sözleşme olmadıkça, aşağıdaki rizikoları temin etmez, şöyle ki:
a)Yağmur suyu, ambar buğusu ve bundan ileri gelen tekasüf,
b) Oksidasyon veya paslanma, kırılma, çalınma, mutad dışı akma; malın bünyesinde, görünüşünde, renginde, tadında veya rayihasında tagayyür husule getiren her nevi tabahhur ve intişarlar; meğer ki hasar veya zıvalar sigorta edilen rizikolardan birinin neticesinde vuku bulmuş olsun.

Madde 5- Aşağıdakı hallerin gerek doğrudan doğruya, gerek dolayısiyle doğuracağı avakıp sigortaya dahi1 değildir:
Yasak veya gizli ticaret, kaçakçılık, emtianın ithal, ihraç veya transitine müteallik kanun. ve nizamlara aykırılık, hakikat hilafı beyan, sigorta akidinin veya sigortalının veyahut bunların adamlarının vekil veya mümessillerinin fiil veya kusurları.
Aşağıdaki hususlar, sigorta hususi avarya dahil akdedilmiş olsa bile sigortanın dışındadır:
Malların sevk ve naklinde, sebebi ne olursa olsun vaki gecikmeler, karantina veya kışlama tevakkufları, yükleme veya boşaltma istarya ve süresteryaları ile bunlara ait resim, harç ve masraflar; kur ve rayiç farklan veya faiz kayıpları, teslim etmemekte temerrüt veya geç teslim tazminatı., kardan mahrumiyet; malların zati ayıbına izafe olunabilecek her türlü avarya, zayiat, bozulma ve eksilmeler , malların gereği veçhile hazırlanmamış veya tertiplenmemiş olmasından veya ambalaj kifayetsizliğinden ileri gelen ziya ve hasarlar; suhunetin ve atmosferik şartların tesirleri; mutad akma, fire ve aşınmalar fare, sıçan, kurt ve diğer haşaratın ika ettiği tahribat.
Sigortanın akidi nakliyatı bizzat yaptığı veya adamlarına yaptırdığı takdirde, kaptanın ve gemi adamlarının barataryasından, hile ve hud'asından, ihmalinden, ihtiyatsızlığından, ehliyetsizliğinden ileri gelen zıya ve hasarlar sigortaya dahil değildir.

Madde 6- Malların dağılıp saçılması, kızışması ve kuruması sigortanın dışındadır; meğer ki zıya veya hasarlar sigortalanmış bir rizikodan ileri gelmiş olsun.

Madde 7- Şayet, sigorta akidinin bilgisi altında olarak barut, fulmikoton, kibrit, ham petrol, benzin, fosfor, kimyevi maddeler, dinamit, nitrogliserin ve benzeri maddeler gibi kolaylıkla tutuşabilen veya infilaki mümkün olan maddeler ile sönmemiş kireç, tahrip edici mayiler veya zehirli veyahut fena kokulu maddeler sigortalı mallar ile bir arada yüklenir veya depo edilirse, böyle maddelerin yakınlığından veya aynı hamuleye katılmış olmalarından doğacak zıya veya hasarlar -sigortalanmış hadise meydana gelse bile- sigortanın dışında kalır.

Madde 8- Sigorta, malların, donatan veya gemi kiracısı tarafından, nakledilmek veya nakliyat derhal yapı1mayacaksa muvakkaten muhafaza olunmak üzere, tesellüm edildiği anda başlar. Sigortanın akidi malları, donatan veya gemi kiracısına rıhtım idaresi veya benzeri bir müessese marifetiyle teslim ettiği takdirde, bunlar malların tesellümü bakımından, donatanın veya gemi kiracısının mümessili sayılır. Bu maddedeki muvakkat muhafaza keyfiyetinden ancak, ticari teamüllere uygun olan kısa bir zamana münhasır muhafaza keyfiyetinden ancak, ticari teamüllere uygun olan kısa bir zamana münhasır muhafaza halleri kasdedilmiştir.
İşbu sigortanın hükmü, malların tahmil, tahliye esnasında, buna mahsus olan liman merakibinde bulundukları esnada da aynen mer'i kalacaktır.
Sigorta, malların teslim yerinde mürselünileyhine teslim edildiği anda ve eğer teslim keyfiyetine mani bir hal tahaddüs ederse, malların usulüne tevfikan depo edildiği veya satıldığı zaman ve her halükarda en geç tahliyeyi takip eden on beşinci günün hitamında sona erer.
Tahliye keyfiyeti, sigortanın akidi veya mürsil veyahut mürselünileyh tarafından makbul sebep olmaksızın geciktirilirse, sigorta gecikme olmasaydı tahliye ne gün bitecek idiyse onu takip eden on beşinci günün hitamında nihayet bulur.
Eğer nakliyat bir nakliyeci müesseseye tevdi edilmiş bulunursa -ki bu takdirde sigortanın akidi bu müessesenin ismini de bildirmekle mükelleftir- sigorta, mezkur müessesenin malları teselmüm ettiği anda başlar ve bunları teslim yerinde mürselünileyhe teslim ettiği anda, fakat en geç tahliyeyi takip eden otuz günün inkizasında (bu iki şıktan herhangi birinin diğerlerinden evvel tahakkuk etmesiyle) sona erer.

Madde 9- İşbu poliçe hükümlerine rivayette, taraflardan herhangi birine hüsnüniyete aykırı hareket edilmesi halinde, mukavele diğer tarafça hükümsüz sayılabilir. Ezcümle sigortalı, esasa taalluk eden ve kendisince bilinen her hususu, mukavelenin akdinden evvel sigortacıya bildirmekle mükellef olup, bu mükellefiyetin yerine getirilmemesi hüsnüniyete aykırı bir hareket sayılır.
Bundan başka, bir sigorta sigortalı nam ve hesabına onun bu hususa memur ettiği bir kişi tarafından aktedilirse bu kişi de esasa taallük eden ve kendisince bilinen her hususu sigortacı'ya bildirmekle mükellef olup, bu mükellefiyetinin de yerine getirilmemesi hüsnüniyete aykırı bir hareket sayılır.
Bu madde hükümlerinin tatbiki bakımından sigortalı, işlerin mutad seyri içinde kendisince bilinmesi gereken bilcümle hususatı bilir sayılacağı gibi, sigorta akdine memur edilen kişi de yine işlerin mutad seyri içinde kendisince bilinmesi veya kendisine bildirilmiş olması gereken her hususu bilir sayılır.
Rizikonun takdiri bakımından taşıdıkları ehemmiyet dolayısiyle, gerek sigortayı kabul edip etmemek ve gerek tabi olacağı çeşitli şartları tayin eylemek hususlarında basiretli bir sigortacının vereceği bir kararda müessir olabilecek mahiyette her husus bu madde anlamında esasa müteallik bir husustur.

Madde 10- Mutad veya mukarrer olan yolun tebdili veya mahalli maksudun değiştirilmesi, veyahut navlun mukavelesi gereğince donatana veya gemi kiracısına verilmiş olan herhangi bir selahiyetin kullanılması neticisinde sigorta edilen rizikonun mahiyetinde diğer bir değişiklik vukuu takdirinde, veyahut sigortalı malın, geminin veya seferin tarif ve tavsifinde herhangi bir nisyan veya sehiv vukuu halinde sigorta, takarrür edecek bir ücret mukabilinde meriyette kalır.

Madde 11- Navlun mukavelesi ile donatana veya gemi kiracısına verilmiş olan herhangi bir salahiyetin kullanılması neticesinde, mezkur mukavele, natık olduğu teslim yerinden başka bir liman veya mahalde sona erdiği takdirde:
a) Mallar, bu liman veya mahalde satılıp teslim edilinceye veya sigortaya son verilmesi sigortacıya bildirilinceye kadar , kararlaştırılacak bir ücret mukabilinde ve poliçe şartları dahilinde sigortalı kalır. Bu fıkrada yazılı iki şıktan hangisi daha önce tahaddüs ederse o nazarı itibara alınır.
b) Mallar, işbu poliçede beyan edilen teslim yerine veya herhangi diğer bir teslim yerine yeniden sevkedildiği takdirde ise, yine kararlaştırılacak bir ücret mukabilinde, bu teslim yerine varıncaya kadar poliçe şartları dahilinde sigortalı kalır ve bu yerde, boşaltmadan sonraki kuvertür müddeti hakkında 8'nci madde hükümleri cari olur .Şu kadar ki navlun mukavelesinin sona ermesinden sonra, gecikmeden, sigortalı maddenin zati ayıbından veya nevi ve mahiyetinden ileri gelen zıya ve hasarlardan dolayı sigortacıya hiçbir mes'uliyet teveccüh etmez.

Madde 12- Sigorta, mukavelenin akdine takaddüm eden bir zamanda başlamak üzere de yaptırılabilir. Bu takdirde riziko tahakkukuna artık ihtimal kalmadığını sigortanın akdi sırasında, sigortacı biliyor idiyse ücrete hakkı olmaz.
Sigorta yaptıran, riziko tahakkukunun zaten vaki olmuş bulunduğunu sigortanın akdi sırasında biliyor veya bilmesi icap ediyor idiyse, sigortacı tazminat tediyesinden vareste kalır; riziko tahakkukunun vaki olmuş bulunduğuna sigortanın akdi sırasında sigortacının itilaf olmadığı takdirde ücret sigortacıya ait olur.
Sigorta, bir vekil tarafından akdedilmiş olduğu takdirde, bilinen ve bilinmesi icabeden hususlar bakımından, yalnız vekilin şahsı değil, müekkillerin şahsı da nazarı itibara alınmak lazım gelir.

Madde 13- Sigorta, malların yükleneceği gemi veya gemilerin adı bildirilmeden akdedilmiş olduğu takdirde, sigortalı, bu hususta kendisine haber gelir gelmez veya en geç haber gelmesini takip eden kırk sekiz saat zarfında geminin veya gemilerin adı ile her biri üzerindeki sigortalı meblağı bildirmekle mükellef olup, buna riayetsizliği sigortayı hükümsüz kılar.
Poliçenin, akdi tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra, yüklendikleri gemi adı ile sigorta miktarları bu müddet zarfında bildirilmemiş olan mallar hakkında, sigortalı lehine hiçbir hükmü kalmaz.

Madde 14- Sigortalı, işbu poliçe mucibince sigortanın takarrür edecek bir ücret mukabilinde meriyette kalmasını istilzam edecek bir vakıadan haberdar olur olmaz, bunu derhal sigortacıya bildirmekle mükellef olup, sigortanın meriyette kalmasına hak kazanabilmesi bu mükellefiyetin yerine getirilmesine bağlıdır.

Madde 15- 
A) Her iki tarafın bilcümle hakları karşılıklı olarak mahfuz kalmak şartiyle, her türlü muhafaza tedbirlerini almaya veya bunların alınmasını tahrik veya talep etmeye, sigortalı şeylerin kurtarılmasına nezaret veya kurtarma ameliyesine bilfiil girişmeye veya başlamaya sigortalı mecbur ve sigortacı salahiyetlidir ve bundan dolayı sigortacının, bir tasarruf fiilinde bulunduğu veya tazmin mükellefiyetini prensip itibariyle kabul ettiği iddia olunamaz.
Sigortacı ezcümle, her türlü araştırmaya teşebbüs ve bilcümle rücu haklarını istimal edebilir ve geminin ziyaı veya sefere elverişsiz bir hale gelmesi takdirinde, sigortalı şeylerin mevritlerine yeniden sevkine muktazi hususatın ifasına bizzat girişebilir; sigortalı bu hususlarda sigortacı ile tam bir elbirliği yapmak, ezcümle bu tedbirlerin yerine getirilmesine yardım etmek üzere elinde bulunan bilcümle vesaik ve malumatı sigortacıya vermekle mükelleftir.
B) Bundan maada, nakliyeci ile diğer bilcümle mes'ul üçüncü şahıslar aleyhindeki rücu haklarını, icabında sigortacı lehine, muhafaza edebilmek üzere sigortalı lazım gelen bütün tedbirleri vakti zamanında almak ve icabında gerekli takibata girişebilmek hususunda sigortacı ile kayıtsız şartsız elbirliği yapmakla mükelleftir.
C) Sigortalı, işbu maddede derpiş edilen muhafaza tedbirlerini almak hususunda gerek kendisi ve gerek mürsil, mürselünileyh veya bunların adamları veya yerlerine kaim olanlar tarafından vaki ihmalden, bu ihmalin sigortacıyı zarardide etmiş olduğu nisbetinde mesuldür.
D) Herhangi bir mes'ul şahıstan alınıp, sigortalının, mürsilin, mürselünileyhin veya bunların mümessillerinin veyahut yerlerine kaim olanların faydalanacağı bilcümle tazminat sigortacı tarafından ödenecek mebaliğden sigortacının menfaat alakası nisbetinde düşülür.

Madde 16 -Bırakma münhasıran aşağıdaki hallerde yapılabilir:
a) Haber alınamaması; Malları nakleden gemi kayıplık halinde olur ve aradan kafi müddet geçtiği halde haber alınamamış bulunursa,
b) Malların temin edilen bir rizikonun tahakkuku neticesinde; uğradığı maddi hasarlar dolayısiyle mahreci veya mevridinden gayri bir mahalde satışı emrolunmuş ise (nakil geminin, yükleme limanından ayrıldıktan sonra aynı limana mecburi dönüş yapması hali hariçtir).
c) Temin olunan bir rizikonun tahakkuku neticesinde: Sigorta edilen şeylerin bilfiil tamamen ziyaı önüne geçilemeyecek bir hal arzeder veya bunların bilfiil tamamen zıyaa uğramaktan kurtarılmaları, neticede haiz olabilecekleri kıymeti tecavüz edecek miktarda bir masrafın ihtiyarına bağlı bulunursa; ezcümle:
1- Sigortalı, malına sahip olamamak vaziyetinde bulunur ve;
a) Mallarını yeniden ele geçirmesi gayri muhtemel görünür veya;
b) Malların yeniden ele geçirilmesi için ihtiyarı icap eden masraflar bunların tekrar ele geçirildikten sonra haiz olacakları kıymetten fazla olursa,
2- Malların hasarlanmış olması halinde, tamiri ve mevritlerine yeniden sevki için gereken masraflar mevride muvasalatlarında haiz olacakları kıymetten fazla olursa
Bırakma muamelesine yer veren bilcümle ahvalde, sigortacı, bırakmayı kabul etmek veya, mülkiyet uhdesine intikal etmeksizin tam ziya yolu ile tediyede bulunmak şıklarından birini daima seçebilir.

Madde 17- Sigortacının umumi avarya garame payları ile umumi avarya prensipleri dairesinde ödenmesi lazım gelen garame paylarına taalluk eden taahhüdu, navlun mukavelesinde derpiş edilmiş olan mahalde mezkur mukavelenin derpiş ettiği usule göre ve eğer navlun mukavelesinde bu hususta bir sarahat yoksa, sigortalı seferin bittiği mahalde cari olan kanun ve adetlere göre tanzim olunacak dispeç ile taayyün eder.
Sigortalı, bir umumi avarya garame payı ödediği veya ödemekle mükellef tutulduğu takdirde, eğer garameye giren mal, umumi avarya iştirak kıymetinin tamamı üzerinden sigorta edilmiş ise, garame payının tamamı ödenecek tazminatı teşkil eder. Fakat bu mal iştirak kıymetinin tamamı üzerinden sigorta edilmemiş veya bu malın yalnız bir kısmı sigorta edilmiş bulunursa, sigortacı tarafından ödenecek tazminat sigortadaki eksiklik nisbetinde azalır; ve eğer iştirak kıymetinden tenzili gereken ve tazmini sigortacıya terettüp eden bir hususi avarya vuku bulmuş ise, bunun miktarı sigortacının uhdesine terettüp eden garame payının tayini zımnında, sigorta bedelinden düşülür.
Umumi avarya prensipleri dairesinde ödenmesi lazım gelen bilcümle garame payları hakkında da hüküm böyledir.

Madde 18- Güverteye veya gladuraya yüklenmiş mallar hakkında, aksine hususi bir şart olmadıkça, sigortacı münhasıran, sigortalıya terettüp edebilecek umumi avarya garame paylariyle geminin tam zıyaa uğraması veya haber alınamayarak kayıplık halinde kalması neticesinde malların zıyaından mesuldür.
Şu şartla ki, yukarıdaki haller işbu sigorta ile temin edilmiş rizikolardan birinin tahakkuku neticesi olsun.

Madde 19- Sigorta, ''hususi avarya franko'' olarak akdedildiği takdirde, sigortacı, ister maddeten vukuua gelsin, ister masraf olarak tahakkuk etsin, hususi avaryaları temin etmez meğer ki zıya veya hasarlar aşağıdaki vakıalardan ileri gelmiş olsun:
Geminin batması veya karaya vurmak veyahut kaya veya sığlığa bindirmek gibi haller neticesinde tamamen veya kısmen harap olması, oturması, çatışması, sabit, seyyar veya sabih bir cizme (buz dahil) çarpması, yangın, infılak yükün bir sığınma limanında boşaltılması, yükleme, aktarma ve boşaltma ameliyeleri esnasında bir veya birden çok dengin olduğu gibi tam zıyaa uğraması.
Bu takdirde dahi 5'nci maddenin 2'nci fıkrasında sayılan hususlar sigortanın dışındadır.

Madde 20- Hususi avaryalar, hususi şartlar meyanında başka türlü hüküm olmadıkça yüzde üç muafiyet düşülmek suretiyle tazmin olunur.
Ancak, yükleme, aktarma ve boşaltma ameliyeleri esnasında bir veya birden çok dengin olduğu gibi tam ziyaa uğraması hallerinde ve aşağıdaki vakıalardan ileri gelen hususi avaryalar da hiçbir muafiyet tenzil edilmez:
Geminin batması veya karaya vurmak veyahut kaya veya sığlığa bindirmek gibi haller neticesinde tamamen veya kısmen harap olması, oturması, çatışması, sabit, seyyar veya sabih bir cizme (buz dahil) çarpması, yangın, infilak, yükün bir sığınma limanında boşaltılması.

Madde 21- Hususi şartlarda aksine hüküm bulunmadıkça, muafiyet; -tatbiki icabettikte- denk başına ve şayet mallar dökme halinde ise ambar başına hesaplanır.

Madde 22- Kısmen vaki olan ziya ve hasarlar, poliçe umumi şartlarının hükümleri mahfuz kalmak üzere, sigortacının, mahallindeki avarya korniseri ile karşılıklı olarak ve eğer sigortacının orada avarya komiseri yoksa, mahalli usul ve adetlere göre tesbit edilmelidir. İşbu tesbit muamelesi malların tahliyesini takip eden on beş gün içinde ve herhalde mütesellimine tesliminden evvel yapılmalıdır.
Yukarıdaki vecibelerin yerine getirilmemesi sigortacıya tazminat talebini red hakkını verir meğer ki bu vecibelerin yerine getirilmeyişinin mücbir sebeplerden ileri geldiği sigortalı tarafından isbat edilmiş olsun.
Ziya ve hasarların tesbiti hususundaki vaki masraflarla ekspertiz ücretleri malların mütesellimi tarafından ödenir ve bunların tamamı, tesbit olunan ziya ve hasarlar            -tamamen veya kısmen- sigortalı bir rizikodan ileri gelmiş bulunuyorsa, sigortacı tarafından tazmin olunur.

Madde 23- Sigortacı, hususi avarya sebebiyle tazrninat talebine mevzu olan mallardan hasarlı kısımların, kıymetlerinin taayyünü için açık arttırma ile satışını bihakkın talep edebilir; bundan dolayı sigortacı bir tasarruf fiilinde bulunmuş sayılmaz.
Satış, mallar gümrüklenmeden yapılırsa gümrüksüz kıymet, gümrüklendikten sonra yapılır ise gümrüklü kıymet hususi avarya olarak tanzimi icap edecek meblağın tayininde mukayeseye esas tutulur.

Madde 24- Tazminat Talebi:
a) Umumi avarya garame payları için dispeçin tanzimi tarihinden itibaren bir sene,
b) Bütün diğer hallerde, geminin hareket tarihinden itibaren iki sene,
içinde sigortacının kabulüne iktiran etmemiş veya aynı mühletler zarfında sigortalı mutalebesini selahiyetli mahkemeye intikal ettirmemiş ise sigortacı her türlü mutalebeden kurtulmuş olur.

Madde 25- Sigorta Değeri:
a) Ham maddeler ile toprak mahsulleri için, malların varma mahallinde ve tahliye zamanındaki hasarsız vaziyette piyasa kıymetidir.
b) Mamul ve yarı mamul maddeler için, malların tahmil yerinde ve tahmil zamanındaki bedeline gemiye kadar olan bilcümle masarif ile istirdadı mümkün olmayan navlun, sigorta ücreti ve yüzde on kar payı ilave edildikten sonra hasıl olan miktardır.
Sigorta bedeli sigorta değerini aşarsa, aşan kısım hükümsüzdür.
Sigorta bedeli sigorta değerinden dün ise sigortacıya terettüp edecek tazminat noksan sigorta nisbetinde azalır.

Madde 26- Sigortacı, sigorta tazminatını ödemekle, sigortalının biilcümle mes'ul şahıslara karşı olan rücu vesair haklarını iktisap eder ve bu haklara taalluk eden her hususta sigortalının yerine geçer. Sigortalı, sigortacının talebi halinde bu keyfiyeti dispeçte veya sigorta tazminatı makbuzunda veyahut buna mahsus bir vesikada teyit eylemeyi taahhüt eder.
Bu suretle sigortalının yerine geçme keyfiyeti, ancak ödenen sigorta tazminatı miktarınca muteber olur:

Madde 27- Sigorta ücreti poliçenin teslimi ile ve poliçenin derhal teslimi mutad olmayan hallerde, akitle vacibüttediye olur.
Her halükarda sigortacının deruhte ettiği riziko işlemeye başlamakla, sigorta ücretinin tamamı sigortacı için müktesep olur.

Madde 28- Hususi şartlar umumi şartlara tekaddüm eder. 

Kıymet Nakliyat Poliçesi Genel Şartları

Madde 1- İşbu poliçe ile sigorta edilmiş olan eşya, Nakliyat idarelerine tevdileri anından itibaren mürsilileyhe teslimleri zamanına kadar tevellüt edebilecek bilcümle zayiata karşı temin edilmiştir. ''Post restant'' suretiyle sevk taktirinde, muhatarat postahaneye veya şömendöfer istasyonuna muvasalattan sonra iki günden ziyade bir müddete şamil olamayacaktır. Binaenaleyh Şirket yalnız, mürsellere karşı nakliyat idarelerinin mes'uliyetini deruhte ettikleri ahvalden değil, işbu idarelerin mes'ul olamayacaklarını beyan ettikleri esbabı mücbireden ileri gelen hadisattan dahi kendisini mes'ul addeder.
Ücreti munzama talep edilmeksizin, sefain bilcümle iskelelere uğramak, yol değiştirmek ve aktarma yapmak selahiyetini haizdirler.

Madde 2- Zirde tadat olunan ahvalin doğrudan doğruya veya dolayısile sebep olduğu hasarat ve kamilen veya kısmen zayiat ve masarif ve sair her türlü netayiç gerek nakti harpte gerekse vakti sulhte ve hatta herhangi bir masraf hasaratı umumiye şeklinde teslim edilmiş olsa bile sigortadan hariçtir:
a) Dahili veya harici harp, muhasebat, mukabelei bilmisil, tevkif, zabıt ve tasdik edilmiş veya tasdik edilmemiş herhangi bir hükümetin hasmane hareketleri;
b) İğtişaşat, isyan, harekatı avam, boykotaj, siyasi suikastlar, tatili işgal vukuatı ve sair her türlü hadisatı mümasile;
c) Her nevi torpil, sabih ve demirli mayınlar;
d) Masarifi tahlisiye sigortadan hariçtir.

Madde 3- Sigorta edilmiş olan mevadın tesliminde vuku bulan herhangi bir teehhür neticesinde gerek sigortalı şahsa, gerekse vekil ve mümessillerine doğrudan doğruya veya dolayısile terettüp eden herhangi bir zarar veya hasardan şirket mes'ul olmaz. Şirket kezalik sigorta edilmiş olan mevat hakkında yapılabilecek zabıt ve müsadere ve hacizden dahi mes'ul olmaz.
Sigortalı şahsın veya vekil ve mümessillerinin gerek Hükümete gerekse Nakliyat İdarelerine karşı hakikatı ketmetmekten veya hilekarane veya kazip ifadatta bulunmasından dolayı nakliyat eshabı imtiyazına ve gerekse Hükümete veya sair alakadarana tediyesine mecbur olabilecekleri zarar ve ziyandan, cezai nakdilerden veya herhangi tazminattan şirket mes'ul değildir.
Şirket demir yolundan başka vesaitle icra olunan nakliyatta müsellahan vuku bulan şirketten mes'ul olmaz.

Madde 4- İrsalat şu suretle yapılabilir:
1- Kıymetli mukaddereli ve kıymetli beyan edilmiş veya edilmemiş olsun taahhütlü mektup veya kıymeti Posta İdaresine beyan edilmiş zarflarla;
2- Sigorta olunan kıymetin asgari yüzde beşi beyan edilmek suretile demir yolu veya Seyrisefain Kumpanyalarına tevdi edilmiş paket veya gruplarla;
Sigorta edilen kıymetin laakal yüzde yirmi beşi nakliyatı deruhte eden Sefain İdaresine beyan edilmiş olmak şartile konşimento üzerine nakliyata dahi mezuniyet vardır.
Şirket temin edilmiş olan meblağla postaya veya nakliyatı deruhte eden İdare, Şirket ve Kumpanyalara, beyan edilmiş olan kıymet arasında mevcut olabilecek olan farktan istifade etmekten feragat eder. Her halde sigortalı eşhas mektupların, paketlerin, kutu ve grupların ambalajı ve kapatılması hakkında nakliyatı deruhte etmiş olan idarelerce mevzu nizamat ahkamına riayet etmeye mecburdurlar.

Madde 5- Beher paket, mektup veya grup kaza vukuunda münferit ve başlı başına müstakil bir sermaye teşkil eder.

Madde 6- Şirket bir paket, mektup, kutu veya grubun muhteviyatının kamilen veya kısmen zayi olmasından ancak naklini deruhte etmiş olan İdarenin mektubun, paketin, grup ve kutuların görülebilir surette cebrü ve şikest asarı göstermekte olduğunu usul ve kaidesine tevfikan ve mürsilileyh tarafından ibranın itasından evvel müşahede ve tesbit ettiği ve icabı takdirine uhdesine müterettip tazminatı tediye eylediği takdirde mes'ul olur.
Ancak sigorta sahibinin temin edilen kıymetlerin işbu poliçede mezkur olan mektup, paket, kutu veya gruplara hakikaten konulmuş olduğunu ispat etmesi lazımdır. Kıymetli mektuplarda ve naklolunan mevadın, sikleti, nakliyatı deruhte eden idare tarafından hareket ve muvasalatta muntazaman tesbit edildiği her defasında zayi olan mevada muadil bir siklet farkı bu ziya için kafi bir karine teşkil ederek ziyaı vaki şirketin uhdesine terettüp eder.

Madde 7- Sigorta edilmiş olan eşyanın kısmen veya kamilen ziyaı veya ciddi surette teehhürü takdirine sigortalı şahıs şirketi derhal ve icap ederse telgrafla keyfiyetten haberdar etmeye ve şirket nezdinde mutalebede bulunmazdan evvel nakliyat idaresi tarafından tayin edilmiş olan mühletler zarfında mutalebatı mukteziyede bulunmaya ve hal ve keyfiyetin icap ettiği veyahut şirketin talep ettigi bilcümle tedabiri tahaffuziye ve ihtiyatiyeyi ittihaz eylemeye mecburdur.
Ziya vukuu takdirinde sigortalı eşhas sevk ve irsal edilen maddenin kıymeti hakikiyesini ispat etmeye ve şirket için sigortaya ait muhaberat ve defatir ve kuyudatın teftiş ve tetkikini teshil etmeye mecburdur. Bundan mada şirket tarafından vuku bulacak talep üzerine esham ve tahvilatın seri, numara ve sairelerini muhtevi mufassal bordrolarını şirkete tevdi eylemeyi taahhüt eder.

Madde 8- Her nev'i esham ve tahvilat irsalatında Şirket sigortalı şahsı ya nakden yahut kaybolanlara aynı adette ve aynı kıymette esham ve tahvilat itası suretile, tazmin eylemek hakkını muhafaza eder.

Madde 9- Ziya vukuu takdirinde sigortalı şahıs şirkete muaveneti lazimeyi ibraz ve ledilhace gerek saliseye rücu ve gerek zayi olan esham ve tahvilat ve sairenin iptali ve bedelinin ademi tediyesi ve gerekse sigortalı mevadın tahlis ve istirdadı zımnında şahsan müdahale etmeyi taahhüt eder: Her kimden olursa olsun ahzedilmiş veya edilecek ve sigortalı şahsa veya vekil ve mümessillerine faidesi olacak her tazminat şirket tarafından tediye edilecek olan meblağdan tenzil olunur.

Madde 10- Masariften ibaret hasaratı umumiye ve hasaratı hususiye ikinci maddede zikrolunan ahval müstesna olmak üzere şirket tarafından tamamen tediye olunur.
Şirket tarafından temin edilen meblağ, taahhüdatının haddülgayesidir. Binaenaleyh hiçbir halükarda şirket temin eylediği meblağın fevkinde tediyat ile mükellef tutulmaz.

Madde 11- Posta İdaresine tevdi edilmiş olan sigortalı eşyanın kamilen ziyaı takdirinde sigortalı şahıs Posta İdaresi tarafından, kendi nizamatı mucibince işbu ziya için icap eden tazminatı tediyeye hazır bulunduğuna dair ve yahut kendisine tevdi edilmiş olan maddenin kamilen zayi olduğunu sureti sarihada tastikan verilmiş resmi bir beyannameyi şirkete ibraza mecburdur.
Şayet sigorta edilmiş olan eşyayı hamil vapurdan artık haber alınamamış ve işbu eşya mahalli maksuda vasıl olmamış olduğu takdirde malum olan son haberlerin tarihinden itibaren Avrupa sularındaki seferleri için iki ay ve diger sulardaki seferler için de dört ay sonra kamilen zayi ve vacibüttediye olmuş ad ve itibar olunur.

Madde 12- Şirketin uhdesine terettüp eden her zayiat bu baptaki evrakı müsbitenin tevdiinden on beş gün sonra işbu poliçanın hamiline vekaletnameye hacet olmaksızın ve hamili sigortalı şahsın bilcümle hukukuna ikame eden bir vesika ve sigortalı eşyanın mülkiyetini müsbet evrakın tevdü mukabilinde tesviye olunur.

Madde 13- Bu baptaki ahkamı kanuniye hilafına olarak sureti mahsusada tekarrür eden şart mucibince hasar ve ziyanın veya zayiatın taayyün veya tahakkukun tarihinden itibaren altı ay zarfında şirket tarafından kabul ve is'af edilmeyen müddeiyat ve mutalebat sakıt olacaktır. Meğer ki işbu müddetin inkizasından evvel sigorta sahibi tarafından mehakimi aidesi nezdinde tediyatın talebi zımnında şirket aleyhine bir dava ikame edilmiş olsun. Müddeti mezkurenin inkizasında hiçbir dava mesmu olmayacak ve sigorta sahibi işbu sigorta senedinin kendi lehine olarak tevlit ettiği hukuk ve imandan feragatle şirketin zimmetini mutlak surette ibra ve iskat eylemiş ad ve itibar edilecektir.

Madde 14- Muhatarayı, hakikatı halden başka bir surette takdire sebep olan her türlü ketim veya ifadatı kazibe, sigorta için ita olunan malumatta ve yahut ziyanın tediyesini temin zımnındaki her türlü tesniat, şirketi sigortalı şahsın zarar ve hasarını tazmin etmek mecburiyetinden tahlis eder ve binnetice poliçanın fesh ve iptalini mucip olur.

Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 20 Aralık 1991

Sigortanın Kapsamı

Madde 1- Bu sigorta, Likit Petrol Gazı (LPG) tüpleyen firmaların, doldurdukları veya doldurttukları ve yetkili bayileri vasıtasıyla veya doğrudan doğruya tüketiciye intikal ettirdikleri tüplerin kullanılmak üzere bulundurdukları yerlerde infılaki, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu (kusurları olsun veya olmasın) verecekleri bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını, aşağıdaki şartlar dairesinde temin eder.

Bu sigortayı, Likit Petrol Gazını (LPG) depolayan, tüplere dolduran, nakleden, bayileri vasıtasıyla veya doğrudan doğruya tüketiciye satan LPG Dağıtım Şirketleri, yaptırmak zorunda oldukları Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortasına ek olarak yaptıracaklardır.

"Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası" bulunan bir işyerinde, kullanılmak üzere bulundurulan LPG tüpünün infılaki, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüpgaz Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde sigortacısı tarafından tazmin edilir.

Ancak, kullanılmak üzere bulundurulan tüpgazın neden olduğu kaza, işyerinde bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa, tazminat ödemelerinde Tüpgaz Sorumluluk Sigortasına öncelik verilir; bu sigortanın limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası, limitleri dahilinde işlemeye başlar. Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması halinde öncelikle Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası işlemeye başlar.

Bu sigorta, sigorta ettirenin haksız taleplere karşı korunmasını temin eder. Ayrıca, bu sigorta ile ilgili olarak dava açılması halinde, sigorta poliçesinde kayıtlı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigorta ettirenle birlikte sigortacıya da ait olup, sigorta ettiren sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini aşarsa, sigortacı bu masrafları, sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.

Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla sigorta ettirenin yapacağı makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır.

Zarar meydana geldiğinde sigorta ettirenin kusurlu olup olmadığına bakılmadan zarara uğrayan üçüncü şahısların tazminatı ödenir. Zararın LPG tüpünün takılması sırasında servis hatasından, kullanıcının kullanma hatasından, tüpün imalat hatasından, dolum hatasından, hortum, kelepçe, dedantör, cihaz, musluk hatalarından meydana gelmesi durumu değiştirmez,

Sigortanın Coğrafi Sınırı

Madde 2- Sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.

Sigorta Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:

a) Olaya kasden neden olan kişilerin zarar ve ziyan talepleri,

b) Manevi tazminata ilişkin talepler;

c) Sigorta ettirenin kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar,

d) Savaş veya savaş niteliğindeki harekat, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunlardan doğan iç kargaşalıklar nedeniyle meydana gelen bütün zarar ve ziyan talepleri,

e) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen nedenlerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve işverenin iştigal konusu içinde olsun veya olmasın bunların getirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün kayıp ve hasarlar (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını kapsayacaktır).

f) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

Tazminatın Kaldırılması veya Azaltılması Sonucunu Doğuran Haller

Madde 4- Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin Kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebilir.

Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilebilir:

a) Tazminatı gerektiren olay, sigorta ettirenin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi sonucunda meydana gelmiş ise,

b) Tazminatı gerektiren olayın, bahsi geçen maddelerin çalınması veya gaspedilmesi sonucunda meydana gelmesi halinde, çalınma veya gaspedilme olayında sigortalı ettirenin kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tesbit edilirse,

Sigorta ettiren olay vukuunda 9. maddede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa, sigortacı zarar görene tazminatı ödemekle beraber, bu artış için sigorta ettirene rücu edebilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 6-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapılırken Beyan Yükümlülüğü

Madde 7- Sigortacı bu sigortayı, sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykın veya eksik ise sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme feshedilmiş olur.

Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası iade olunur.

Gerçeğe aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana gelmesinden sonra öğrenilmişse bu zarardan dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın,

a) Gerçeğe aykırı beyan, kasten yapılmış olması halinde tamamı için,

b) Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın, alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki oran kadar kısmı dışında kalan miktarı için, sigorta ettirene rücu edebilir.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü

Madde 8- Sözleşmenin yapılmasından sonra teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan hususların sigorta ettiren tarafından, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek mahiyette değiştirilmesi halinde sigorta ettiren bu değişikliği öğrenir öğrenmez, en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme feshedilmiş olur.

Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa müddet esasına göre hesaplanır ve fazlası iade olunur.

Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.

Söz konusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmemesinin kasıtlı olup olmamasına göre, 7. maddenin sigortacının rücu hakkına ilişkin (a) ve (b) fıkraları hükümleri uygulanır.

Sigorta süresi içinde meydana gelen değişikliklerin daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre, bulunacak prim farkı sigorta ettirene iade olunur.

Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Madde 9- Sigorta ettiren sigorta teminatına girebilecek herhangi bir olay vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

a) Bu sözleşmeye göre, sigorta kapsamında öngörülen hallerin gerçekleşmesi halinde, bunu öğrendiği andan itibaren 5 gün içerisinde sigortacıya ihbar etmek,

b) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,

c) Zarardan dolayı, dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbamame, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,

d) Dava açılması halinde davanın izlenmesi ve idaresi için, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek,

e) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Sigortacının Halefiyeti

Madde 10- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.

Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi

Madde 11- Sigortacı, tazminat talebinde bulunan kişi veya kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.

Sigortacının açık onayı olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi, zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde de bulunamaz. Dava masrafları, sigortacıya ait olmakla birlikte, cezai kovuşturmadan doğan diğer bilumum masraflarla muhtemel para cezaları sigorta teminatı dışında kalır.

Dava Hakkı

Madde 12- Zarar gören sigorta kapsamı içinde zararın tazminini belirlenen limitler dahilinde doğrudan doğruya sigortacıdan talep edebilir.

Vergi, Resim ve Harçlar

Madde 13- Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ileride konulabilecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettiren tarafından ödenir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 14- Sigorta ettirenin ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı surette yapılır. Bu adreslerin değişmiş olması halinde ise, sigorta ettiren bunu sigorta şirketine bildirmek zorundadır. Aksi takdirde yapılacak ihbar ve tebliğler sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine yapılır. Bu şekilde sigortacı tarafından yapılacak tebligatın sigorta ettirene ulaştırılmamış olmasından doğacak bütün kanuni sonuçlar doğrudan doğruya sigorta ettirene aittir.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 15- Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettirene ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 16- Sigortacı ile sigorta ettiren arasındaki uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme sigorta ettirenin ikametgahının veya sigortacının merkezinin veya poliçeyi imza eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 17 -Sigorta sözleşmesinden doğan ve uyuşmazlığa neden olan tüm hak ve menfaatler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 18- Sigorta sözleşmesine, genel şartlara aykırı düşmemek ve sigorta ettiren aleyhine olmamak üzere özel şartlar konulabilir.

Yürürlük

Madde 19- Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla yürürlüğe girer.

Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 20 Aralık 1991

Sigortanın Kapsamı

Madde 1- Bu sigorta, yanıcı, parlayıcı ve yakıcı maddeleri üreten, depolayan, nakleden veya satanların, bu mesleki faaliyetleri nedeniyle, bu maddelerin doğrudan doğruya neden olduğu olaylar sonucu kusurları olsun olmasın üçüncü kişilere verilecek bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını, poliçede yazılı sınırlara kadar, aşağıdaki şartlar dairesinde temin eder.

"Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası" bulunan bir işyerinde, kullanılmak üzere bulundurulan LPG tüpünün infilaki, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu verilecek zararlar, Tüpgaz Sorumluluk Sigortası limitleri dahilinde sigortacısı tarafından tazmin edilir.

Ancak, kullanılmak üzere bulundurulan tüpgazın neden olduğu kaza, işyerinde bulunan yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddelerin de zarar vermesine yol açarsa, tazminat ödemelerinde Tüpgaz Sorumluluk Sigortasına öncelik verilir; bu sigortanın limitlerinin yetersiz kalması halinde Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası, limitleri dahilinde işlemeye başlar.

Hasara yol açan kazanın çıkış nedeninin yanıcı, yakıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler olması halinde öncelikle Tehlikeli Maddeler Sorumluluk Sigortası işlemeye başlar. Bu sigorta, sigortalının haksız taleplere karşı korunmasını temin eder. Ayrıca, bu sigorta ile ilgili olarak dava açılması halinde, sigorta poliçesinde kayıtlı limitlere kadar davanın takip ve idaresi sigortalıyla birlikte sigortacıya da ait olup, sigortalı sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki hükmolunan tazminat sigorta bedelini aşarsa, sigortacı bu masrafları, sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.

Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması amacıyla sigorta ettirenin ve/veya sigortalının yapacağı makul ve zaruri masraflar sigortacı tarafından karşılanır.

Sigortanın Coğrafi Sınırı

Madde 2- Sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.

Sigorta Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:

a) Olaya kasten neden olan kişilerin zarar ve ziyan talepleri,

b) Manevi tazminata ilişkin talepler,

c) Sigortalının kendisinin uğrayacağı zarar ve ziyanlar,

Sigortalıya vekalet akdi veya hizmet akdiyle ya da başka bir şekilde bağlı olarak çalışan kimselere gelen zarar ve ziyanlar,

d) Savaş veya savaş niteliğindeki harekat, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunlardan doğan iç kargaşalıklar nedeniyle meydana gelen bütün zarar ve ziyan talepleri,

e) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen nedenlerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonlann veya radyoaktivite bulaşmalarının ve işverenin iştigal konusu içinde olsun veya olmasın bunların getirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin neden olduğu bütün kayıp ve hasarlar (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını kapsayacaktır).

f) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

Tazminatın Kaldırılması veya Azaltılması Sonucunu Doğuran Haller

Madde 4- Sigorta sözleşmesinden veya, sigorta sözleşmesine ilişkin Kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülmez.

Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigortalıya rücu edebilir,

Sigortalıya başlıca şu nedenlerle rücu edilebilir:

a) Tazminatı gerektiren olay, sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi sonucunda meydana gelmiş ise,

b) Tazminatı gerektiren olayın, bahsi geçen maddelerin çalınması veya gaspedilmesi sonucunda meydana gelmesi halinde, çalınma veya gaspedilme olayında sigortalının kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tesbit edilirse,

c) Tazminatı gerektiren olay, tehlikeli maddelerin nakledilmesi sırasında, aracın Kara Yolları Trafık Kanunu hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan kimseler tarafından sevk edilmesi sonucunda meydana gelmişse,

d) Tazminatı gerektiren olay, tehlikeli maddelerin nakledilmesi sırasında, sürücünün uyuşturucu veya keyif verici maddeler almış olarak aracı sevk ve idare etmeleri esnasında ya da bu kişilerin alkollü içki almış olmaları nedeniyle aracı güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş bulunmalarından ileri geliyorsa,

Sigorta ettiren velveyasigortalı, olay vukuunda 9. maddede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar ve ziyan miktarında bir artış olursa, sigortacı zarar görene tazminatı ödemekle beraber, bu artış için sigorta ettirene ve/veya sigortalıya rücu edebilir.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 5- Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 6-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapılırken Beyan Yükümlülüğü

Madde 7- Sigortacı bu sigortayı, sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içerisinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme feshedilmiş olur.

Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.

Feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

Gerçeğe aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana gelmesinden sonra öğrenilmişse bu zarardan dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın;

a) Gerçeğe aykırı beyan, kasten yapılmış olması halinde tamamı için,

b) Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın, alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki oran kadar kısmı dışında kalan miktarı için, sigorta ettirene rücu edebilir.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü

Madde 8- Sözleşmenin yapılmasından sonra teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan hususların sigorta ettiren ve/veya sigortalı tarafından, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek mahiyette değiştirilmesi halinde sigorta ettiren bu değişikliği öğrenir öğrenmez, en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme feshedilmiş olur.

Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi kısa müddet esasına göre hesaplanır ve fazlası iade olunur. Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.

Söz konusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmemesinin kasıtlı olup olmamasına göre, 7. maddenin sigortacının rücu hakkına ilişkin (a) ve (b) fıkraları hükümleri uygulanır.

Sigorta süresi içinde meydana gelen değişiklikler daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre, bulunacak prim farkı sigorta ettirene iade edilir.

Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin ve/veya Sigortalının Yükümlülükleri

Madde 9- Sigorta ettiren ve/veya sigortalı sigorta teminatına girebilecek herhangi bir olay vukuunda aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

a) Bu sözleşmeye göre, sigorta kapsamında öngörülen hallerin gerçekleşmesi halinde, bunu öğrendiği andan itibaren 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,

b) Sigortalı değilmişcesine, gerekli kurtarma ve korunma tedbirlerini almak ve bu maksatla sigortacı tarafından verilecek talimata uymak,

c) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,

d) Zarardan dolayı, dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,

e) Dava açılması halinde davanın izlenmesi ve idaresi için, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek,

f) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Sigortacının Halefiyeti

Madde 10- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer.

Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi

Madde 11- Sigortacı, tazminat talebinde bulunan kişi veya kişilerle doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.

Sigortacının açık onayı olmadıkça, sigorta ettiren ve/veya sigortalı tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi, zarar görenlere herhangi bir tazminat ödemesinde de bulunamaz. Dava masrafları, sigortacıya ait olmakla birlikte, cezai kovuşturmadan doğan diğer bilumum masraflarla muhtemel para cezaları sigorta teminatı dışında kalır.

Dava Hakkı

Madde 12- Zarar gören sigorta kapsamı içinde zararın tazminini belirlenen limitler dahilinde doğrudan doğruya sigortacıdan talep edebilir.

Vergi, Resim ve Harçlar

Madde 13- Sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ileride konulabilecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettiren tarafından ödenir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 14- Sigorta ettirenin ve/veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin ve/veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı surette yapılır. Bu adreslerin değişmiş olması halinde ise, sigorta ettiren ve/veya sigortalı bunu sigorta şirketine bildirmek zorundadır. Aksi takdirde yapılacak ihbar ve tebliğler sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine yapılır. Bu şekilde sigortacı tarafından yapılacak tebligatın sigorta ettirene ve/veya sigortalıya ulaştırılmamış olmasından doğacak bütün kanuni sonuçlar doğrudan doğruya sigorta ettirene ve/veya sigortalıya aittir.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 15- Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettirene ve/veya sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından, doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 16- Sigortacı ile sigorta ettiren ve/veya sigortalı arasındaki uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme sigorta ettirenin ve/veya sigortalının ikametgahının veya sigortacının merkezinin veya poliçeyi imza eden acentenin bulunduğu yer mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 17- Sigorta sözleşmesinden doğan ve uyuşmazlığa neden olan tüm hak ve menfaatler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 18- Sigorta sözleşmesine, genel şartlara aykırı düşmemek ve sigorta ettiren ve/veya sigortalı aleyhine olmamak üzere özel şartlar konulabilir.

Yürürlük

Madde 19- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla yürürlüğe girer.

Özel Güvenlik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 26 Şubat 2005

A. SİGORTANIN KAPSAMI

A.1. Sigortanın Konusu

Sigortacı, sigorta ettiren tarafından 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna istinaden istihdam ettikleri özel güvenlik görevlilerinin, özel güvenlik hizmetine dair mevzuat çerçevesindeki görevlerini yerine getirmeleri sırasında üçüncü şahıslara verecekleri zararları, sigorta poliçesinde belirtilen tutara kadar teminat altına alır.

Bu sigorta, sigorta ettirenin, sigorta konusu olaylar sonucunda kendisine yöneltilebilecek haksız taleplere karşı savunmasını da temin eder.

A.2. Tanımlar

Bu Genel Şartlarda geçen:

Kanun: 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunu,

Sigorta: Özel güvenlik mali sorumluluk sigortasını,

Sigorta ettiren: İstihdam ettikleri özel güvenlik görevlilerinin üçüncü kişilere verecekleri zararların tazmini amacıyla, 5188 sayılı "Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun"a göre faaliyet izni almış olan ve aynı kanun uyarınca özel güvenlik mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlü olan özel hukuk kişileri ve özel güvenlik şirketlerini,

Sigortacı: Türkiye'de kaza sigortası branşında ruhsatı bulunan ve sigorta ettirenin 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanundan doğan sorumluluğunu, özel güvenlik mali sorumluluk sigortasıyla teminat altına alan sigorta şirketini,

Zarar gören: Zarara sebebiyet veren olay sonucu ölen, yaralanan, sakatlanan veya maddi zarara uğrayan üçüncü şahısları,

Hak sahibi: Zarara sebebiyet veren olay sonucu ölenlerin desteğinden yoksun kalanları

ifade eder.

A.3. Kapsama Giren Teminat Türleri

Sigorta ettirenin A.1. maddesinden doğan sorumluluğunu karşılayan teminatlar aşağıda belirtilmiştir.

A.3.1. Ölüm teminatı

Ölüm teminatı, zarara sebebiyet veren olayın zarar görenin derhal veya olay tarihinden itibaren iki sene içinde ölümüne neden olması halinde, hak sahibinin destekten yoksun kalma tazminatını karşılar.

A.3.2. Sakatlık teminatı

Sakatlık teminatı, zarara sebebiyet veren olayın zarar görenin derhal veya olay tarihinden itibaren iki sene içinde geçici veya sürekli bir biçimde sakatlanmasına neden olması halinde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda saptanan sakatlanma tazminatını karşılar.

A.3.3. Tedavi giderleri teminatı

Tedavi giderleri teminatı, zarara sebebiyet veren olay sonucunda zarar görenlerin; ilk yardım, muayene, kontrol veya yaralanmadan ötürü hastane veya benzeri diğer tedavi merkezlerindeki ayakta veya yatakta tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri karşılar.

A.3.4. Maddi zarar teminatı

Maddi zarar teminatı, zarara sebebiyet veren olay nedeniyle zarar görenlerin taşınır ve taşınmaz mal varlıklarına gelebilecek zararları karşılar.

A.4. Sorumluluğu Kaldıran veya Azaltan Haller

Sigorta ettiren, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu özel güvenlik görevlilerinin kusuru bulunmaksızın, zararın meydana gelmemesi için hal ve şartların gerektirdiği bütün dikkat ve özeni gösterdiği veya bütün dikkat ve özeni göstermiş olsa dahi zarara sebebiyet veren olayın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini (zarara sebebiyet veren olayın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya başka bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri gelmesi) ispat ederse sorumluluktan kurtulur.

Zarara sebebiyet veren olayın meydana gelmesinde zarar görenin kusuru varsa, ödenecek tazminattan bu kusur oranında indirim yapılabilir.

A.5. Teminat Dışında Kalan Haller

Aşağıda belirtilen hallerle ilgili tazminat talepleri sigorta teminatı dışındadır:

a) Sigorta ettirenin uğradığı zarar ve ziyana ilişkin talepler,

b) Sigorta ettirene bir hizmet veya vekalet ilişkisiyle bağlı kimseler ile sigorta ettirenin eşinin, usul ve fürunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşleri tarafından öne sürülecek zarar ve ziyan talepleri,

c) Zarara sebebiyet veren bir olay sonucunda, sağlanan özel güvenlik hizmetinin eksik veya yetersiz olduğu iddiasıyla özel güvenlik görevlilerinin mesleki sorumlulukları nedeniyle sigorta ettirene yöneltilebilecek zarar ve ziyan talepleri,

d) Özel güvenlik görevlilerinin yetkilerini görevli olmadığı süre içinde ve/veya görev alanının dışında kullanmaları nedeniyle sigorta ettirene yöneltilebilecek zarar ve ziyan talepleri,

e) Sigorta ettirene, savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketi, çarpışma (savaş ilan edilmiş olsun olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda tanımlanan terörist eylemler ve bu eylemlerden doğan sabotajlar ile bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketler sonucu yöneltilebilecek zarar talepleri,

f) Özel güvenlik görevlilerinin 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu uyarınca mülki idare amiri ve genel kolluk amirinin sevk ve idaresi altında bulunmaları esnasında bu kişilerin kusurlu ve/veya yetkisini aşan emirlerinin yerine getirilmesi nedeniyle uğranabilecek zarar ve ziyana ilişkin talepler,

g) Sigorta ettirenin özel güvenlik görevlilerine karşı yönelteceği zarar ve ziyan talepleri,

h) Sigorta ettirene dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilebilecek talepler,

i) Sigorta ettirene, herhangi bir nükleer yakıt olayı ile bu yakıtın yanması sonucu oluşacak nükleer atıklar veya buna atfedilebilecek nedenlerden ötürü iyonlayıcı radyasyon veya radyoaktivite bulaşmaları sonucu yöneltilebilecek zarar ve ziyan talepleri,

j) Kanunda belirtilen gerekli izin, eğitim ve ruhsatı bulunmayan kişi ve kuruluşlar tarafından verilmiş olan özel güvenlik hizmeti sonucu ileri sürülebilecek tazminat talepleri,

k) Özel güvenlik mevzuatı dahilinde koruma gerektirecek bir durumda, suç teşkil edecek bir zarara sebebiyet veren olayın faili tarafından uğranılan zararlar.

l) Manevi tazminat talepleri,

A.6. Sigortanın Coğrafi Sınırı

Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.

A.7. Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saatiyle öğlen saat 12:00'da başlar ve öğlen saat 12:00'da sona erer.

B. ZARAR ve TAZMİNAT

B.1. Zarar gören/hak sahibinin başvuru hakkı ve başvuru süresi

Zarar gören/hak sahibi poliçede öngörülen teminat sınırları içinde sigortacıya doğrudan talepte bulunabilir.

Sigortacı, zarar gören/hak sahibiyle temasa geçerek anlaşma hakkına sahiptir. Ancak, sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigorta ettiren tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili olmadığı gibi zarar gören/hak sahibine herhangi bir tazminat ödemesinde bulunamaz.

Zarara sebebiyet veren olay, sigorta ettiren tarafından öğrenildiği tarihten itibaren beş gün içinde sigortacıya ihbar edilir.

B.2. Rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta ettirenin yükümlülükleri

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

a) Bu genel şartlara göre, sorumluluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar olduğu andan itibaren B.1 maddesinde belirtilen süre içinde sigortacıya ihbar etmek,

b) Sigortalı değilmişçesine gerekli koruma ve kurtarma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek talimatlara uymak,

c) Sigortacının talebi üzerine, zarara sebebiyet veren olayın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarını tespite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı olabilecek, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,

d) Zarardan dolayı dava yoluyla veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve zarar talebine ve/veya cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,

e) Sigorta konusuyla ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa, bunları sigortacıya bildirmek.

B.3. Tazminatın ödenmesi

Sigortacı, tazminatı B.2 bölümündeki belgelerin eksiksiz olarak kendisine iletildiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde, poliçedeki teminat tutarları dahilinde öder. Tazminatın bu süre içinde haklı bir neden olmaksızın ödenmemesi halinde, sigortacı temerrüde düşmüş olur ve ödenmemiş tazminat tutarına yasal temerrüt faizi uygulanır. Temerrüt faizi teminat sınırları içinde yapılmış ödeme sayılmaz.

Bu sigortayla ilgili olarak zarar gören/hak sahibi tarafından dava açılması halinde, sigorta poliçesinde yazılı sınırlara kadar davanın takip ve idaresi sigortacıya ait olup, sigorta ettiren, sigortacının göstereceği avukata gereken vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları ile avukatlık ücretlerini öder. Şu kadar ki, hükmolunan tazminatın sigorta bedelinden fazla olması halinde, sigortacı bu masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder.

Sigorta ettiren veya özel güvenlik görevlileri aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sigorta ettiren veya özel güvenlik görevlilerinin izniyle sigortacı da savunmaya iştirak eder. Bu takdirde sigortacı sadece seçtiği avukatın giderlerini öder.

Cezai kovuşturmadan doğan bütün giderler ve muhtemel para cezaları sigorta teminatı dışındadır.

B.4. Zarar gören/hak sahiplerinin çokluğu

Zarar gören/hak sahiplerinin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde belirtilen teminat tutarından fazla ise, zarar gören/hak sahiplerinden her birine ödenecek tazminat tutarı, teminat tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur. Birden çok kişinin zarar gördüğü hallerde, başka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin, zarar gören/hak sahiplerinden birine veya bir kaçına, yukarıda belirtilen indirime göre kendilerine düşmesi gerekenden fazla ödemede bulunan iyi niyetli sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde diğer zarar gören/hak sahiplerine karşı da borcundan kurtulmuş olur.

B.5. Sigortacının halefiyeti

Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer.

B.6. Zarar gören/hak sahiplerinin haklarının saklı tutulması ve sigortacının sigorta ettirene rücu hakkı

Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar gören/hak sahibine karşı ileri sürülemez.

Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene rücu edebilir.

Sigorta ettirene, tazminatı gerektiren olayın,

a) sigorta ettirenin veya özel güvenlik görevlilerinin kasti bir hareketi veya ağır kusuru,

b) uyarıcı, uyuşturucu, keyif verici maddeler veya alkol kullanılması,

c) özel güvenlik görevlilerinde bulunması gereken şartlara uymayan personel çalıştırılması

sonucunda meydana gelmesi ve sigorta ettirenin rizikonun gerçekleşmesi halinde C.2 maddesinde belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemiş olması hallerinde rücu edilir.

C. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

C.1. Sigorta ücretinin ödenmesi ve sorumluluğun başlaması

Sigorta ücreti, prim ile sigorta sözleşmesine, bedeline veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulacak vergi, resim, harç ve diğer yükümlülüklerden oluşur ve sigorta ettiren tarafından ödenir.

Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşin olarak ödenir. Ücret poliçenin teslimine rağmen ödenmemişse sigortacının sorumluluğu başlamaz. Bu şart poliçenin ön yüzüne yazılır.

C.2. Sigorta ettirenin sözleşme yapılırken beyan yükümlülüğü

Sigortacı, bu sigortayı, sigorta ettirenin rizikonun gerçek durumunu bildirmek üzere teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerindeki yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettiren, sözleşme yapılırken gerçek durumu bildiği takdirde, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek bütün hususları sigortacıya bildirmeye mecburdur.

Sigorta ettirenin beyanının gerçeğe aykırı veya eksik olması halinde, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek durumlarda, sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini izleyen sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse, sözleşme feshedilmiş olur. Bu durumda, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir.

Sigorta ettiren, sözleşme yapılırken sorulduğu halde kasten susmuş veya bilerek noksan ya da gerçeğe aykırı beyanlarda bulunmuşsa, gerçeği tam olarak bilmeyen sigortacı sözleşmeyi feshedebilir. Fesih halinde sigortacı primin tamamına hak kazanır. Sigortacı gerçeği öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde fesih hakkını kullanmadığı takdirde, bu hak düşer. Bu süre içinde riziko gerçekleşmişse, sigortacı tazminatı hak sahibine öder. Sigortacı, bu durumda ödediği miktar kadar sigorta ettirene rücu eder.

Gerçeğe aykırı beyan hali, tazminatı gerektiren olayın meydana gelmesinden sonra öğrenilmişse, sigortacı, bu zararından dolayı ödenmiş ve ödenecek tazminatın;

a) Gerçeğe aykırı beyanın kasten yapılmış olması halinde tamamı için,

b) Kasıt olmaması halinde, ödenecek tazminat miktarı ile, bu tazminatın alınan primin alınması gereken prime oranı ile çarpılması sonucu ortaya çıkan miktar arasındaki fark için

sigorta ettirene rücu edebilir.

C.3. Sigorta ettirenin sigorta süresi içinde beyan yükümlülüğü

Sigorta ettiren, sözleşmeden sonra rizikoyu ağırlaştırıcı mahiyette meydana gelecek değişiklikleri, durumu öğrenir öğrenmez en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini bildirirse sözleşme feshedilmiş olur.

Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir.

Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı düşer.

Söz konusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin bildirilmemesinin kasıtlı olup olmamasına göre, C.2 maddesinin sigortacının rücu hakkına ilişkin (a) ve (b) fıkraları hükümleri uygulanır.

Sigorta süresi içinde meydana gelen değişiklikler rizikoyu hafifletici nitelikte olduğu ve bunun daha az prim alınması gerektirdiği anlaşılırsa, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesaplanacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.

C.4. Sigorta ettirenin değişmesi, faaliyetinin sona ermesi

Özel güvenlik kuruluşunun faaliyet izninin iptal edilmesi veya faaliyetini sona erdirmesi hallerinde, sigorta sözleşmesi kendiliğinden feshedilmiş sayılır. Bu durumlarda, söz konusu tarihlerden sigorta süresinin sonuna kadarki süreye karşılık gelen prim tutarı gün esası üzerinden hesaplanarak sigorta ettirene iade edilir.

C.5.Tebliğ ve ihbarlar

Sigorta ettirenin ihbar ve tebliğleri, sigortacının merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigortacının ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adresin değişmiş olması halinde ise, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı suretle yapılır.

Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup veya telgraf ile yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Sigortacı veya sigorta ettiren tarafından yapılan ihbar ve tebliğler, alındığı tarihi izleyen gün hüküm ifade eder.

C.6. Ticari ve mesleki sırların saklı tutulması

Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, bu sözleşmenin yapılması nedeniyle sigorta ettirene ait öğrenecekleri ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

C.7. Zaman aşımı

Meydana gelen zararların tazminine ilişkin talepler, zarar gören/hak sahibinin, zarar ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, zarara sebebiyet veren olay gününden başlayarak on yıl içinde zaman aşımına uğrar.

Sigorta sözleşmesinden doğan her türlü tazminat davası, zarar gören/hak sahibinin zararı ve tazminat yükümlülerini öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve herhalde zarara neden olay tarihinden itibaren on yıl sonra zaman aşımına girer.

Dava, cezayı gerektiren bir fiilden oluşmuşsa ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununda bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülmekte ise tazminat davasında bu zamanaşımı dikkate alınır.

Sorumlu kişi hakkındaki zaman aşımını kesen sebepler, sigortacı hakkında; sigortacı hakkında zamanaşımını kesen sebepler de sorumlu kişi hakkında uygulanır.

Bu sigortada, tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak iki yılda zamanaşımına uğrar.

Diğer hususlarda genel hükümler uygulanır.

C.8. Yetkili mahkeme

Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle, sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin bulunduğu yerdeki veya zarara yol açan olayın meydana geldiği yerdeki; sigorta ettiren aleyhine açılacak davalarda ise davalının bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemedir.

C.9. Yürürlük

Bu genel şartlar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu genel şartlar 26/02/2005 tarihinde yürürlüğe girer.