Kümes Hayvanları Hayat Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 29 Haziran 1984

Sigorta Teminatının Kapsamı

Madde 1- Bu poliçe üretim işletmelerinde bulunan kümes hayvanlarının;
a) Her türlü adi ve bulaşıcı hastalıklar,

b) Her türlü kazalar, vahşi hayvan parçalaması, başkası tarafından kasden yapılan zehirlemeler, yaralamalar veya sakatlıklar ile yem zehirlenmeleri,

c) Soğuktan donma, fırtına, yer sarsıntısı veya toprak kayması ve su baskını,

d) Yangın, yangına sebebiyet vermiş olsun olmasın yıldırım ve infilak neticesinde meydana gelen zorunlu öldürmeler veya kesmeler dahil, ölümlerinden sigortalının bu genel şartlara göre doğrudan doğruya uğradığı maddi zararları temin eder.

Sigorta süresi içersinde meydana geldiği tespit edilen bir hastalık, sigorta bitim tarihinden itibaren iki hafta içinde ölümlere neden olursa teminata dahildir.

Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarlar.

b) Hırsızlık,

c) 3 üncü maddenin (h) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar. 

d) Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır: 
a)Tüy ve yumurta yeme, gagalama veya benzeri kötü alışkanlıklardan,

b) Hayvanların sakatlık ve normal gelişememelerinden,

c) Sigortanın başladığı anda önceden mevcut hastalıklar, beslenme bozukluğu ve yetersizliklerinden,

d) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harp ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketlerden,

e) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerden (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi birnükleer ayrışım ''fission'' olayını da kapsayacaktır),

g) Kamu otoritesi tarafından sigortalı hayvan üzerinde yapılacak tasarruflardan, 

h) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar. 


meydana gelen ölümler, öldürmeler ve kestirmeler.

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 4- Sigorta poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü

Madde 5- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettiren, masrafı kendine ait olmak üzere bir Veteriner Sağlık Raporunu veya Veteriner Hekim bulunmadığı takdirde Hayvan Sağlık Memurundan alınacak bir belgeyi sigortacıya vermek zorunluğundadır.

Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:

a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez. Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır.

b) Sigorta ettirenin kasdı bulunmaz ise, sigortacı durumu öğrendiği tarihten başlayarak 1 ay içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını almak suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, istenen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5inci iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde, fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise ilişikteki kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

c) Cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı, süresinde kullanılmadığı takdirde düşer.

d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı takdirde riziko:

1- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,

2- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde veyahut,

3- Bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse,

Sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet dairesinde tazminattan indirim yapar.

Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Madde 6- Sözleşmenin yapılmasından sonra sigortalı hayvanların teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının onayı olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği: 
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,

b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,

ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür. Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:

a- Sözleşmeyi fesheder,

b- Veya prim farkını istemek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, istenen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5inci iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde, fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi; sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir .

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı hayvanların teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih veya prim farkını isteme hakları düşer.

Sigortalı hayvanların yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne uymama kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Değişikliğin rizikoyu hafıfletici nitelikte olduğu ve daha az prim uygulanmasını gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre bulunacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.

Bu madde hükümleri sigortalıya da aynen uygulanır.

Mülkiyet Değişikliği

Madde 7- Sigortalı hayvanların mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigorta sözleşmesi bozulmuş olur ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esasına göre hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine geçer. Bu takdirde sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahipleri devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.

Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur.

Sigortacı bu değişikliği; yeni hak sahipleri de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten başlayarak 8 gün içinde sigortayı fesih edebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı, sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5inci iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Sigorta ettiren fesih hakkını kullandığı taktirde, fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahipleri tarafından feshi halinde ise ilişikteki kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahiplerine verilir.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 8-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigortacının Yetkileri ve Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Madde 9- A) Sigortacı gerek gördükçe temsilcileri veya tayin edeceği veteriner hekimleri aracılığıyla sigorta edilen hayvanın sağlık durumunu ve niteliklerini makul surette kontrol ettirmek yetkisine sahiptir.

Kümeslerin bakımsızlığı ve temiz tutulmaması ehil olmayan kişilerce bakım, yem noksanlığı, aşılamaların zamanında yapılmaması ve hastalıkları önleyici tedbirlerin alınmaması gibi sigorta ettirenin kusurları tesbit edildiği takdirde sigortacı 8 gün içinde sözleşmeyi feshedebilir veya sigorta ettireni Hayvan Sağlık Zabıtası Kanununun ve nizamnamesinin gerektirdiği tedbirleri belirli bir süre içinde yerine getirmeye davet eder. Sigorta ettiren bu isteği kabul etmez veya zamanında yerine getirmez ise sigortacı yine 8 gün içinde fesih hakkını kullanabilir. Sigorta sözleşmesinin feshinde işlememiş günlere ait prim gün esası üzerinden sigorta ettirene geri verilir.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5inci iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder.

B) Sigorta ettiren, bulaşıcı hastalık baş gösterdiğinde, hasta ve sağlam hayvanlarını ayırmaya, hastalığı bildirmeye ve Hayvan Sağlık Zabıtası Kanunu ve Nizamnamesi gereğince ilgililer tarafından öngörülen tedbirleri almaya, sigortacının yukarıda yazılı (A) fıkrası gereğince yaptıracağı kontroller sonucunda önereceği tedbirleri almakla yükümlüdür.

Hasar Vukuunda Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Madde 10- Bir kümesdeki hayvanlardan 1 haftalık süre içinde % 2'den fazlası aynı sebepten hastalandığı, kazaya uğradığı veya öldüğü takdirde sigorta ettiren:

a) Durumu en geç 5 gün içinde yazılı olarak sigortacıya veya acentasına bildirmekle,

b) Masrafı kendisine ait olmak üzere bir Veteriner Hekime, bulunmadığı takdirde Hayvan Sağlık Memuruna, onun da bulunmaması halinde yeteneği ihtiyar heyetince kabul edilecek bir kimseye başvurmakla ve bunların göstereceği gerekli tedbirleri almakla,

c) Hastalık nedeniyle ölen, öldürülen veya kestirilen sigortalı hayvanlarından iki tanesini ölüm sebebi hakkında sigortacının (masrafı sigortacı tarafından ödenmek üzere) sorumlu Veteriner Sağlık Kuruluna göndermek ve belge almakla, hastalıktan başka nedenlerle ölen, öldürülen veya kestirilen hayvanların ölüm sebebi hakkında ise sigortacının (yine masrafı sigortacı tarafından ödenmek üzere) göstereceği Veteriner Hekim veya Hayvan Sağlık Memurundan, bunlar gösterilmediği veya bulunmadığı takdirde yeteneği ihtiyar heyetince kabul edilen bir kimseden belge almakla,

d) Veteriner Hekimin ölüm sebepleri hakkında yapacağı incelemeleri kolaylaştırmak, enflasyon tehlikesi karşısında Veteriner Hekimin belirttiği hayvanları kesmek ve gerekli halde uygun tedbirleri almakla yükümlüdür.

Tazminat Hakkının Eksilmesi ve Düşmesi

Madde 11- Sigorta ettiren hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

Sigorta ettiren rizikonun gerçekleşmesine kasden sebebiyet verir veya hasar miktarını kasden artırıcı eylemlerde bulunursa bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tespiti

Madde 12- Bu poliçe ile hayvanların ölümünde meydana gelen hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir.

Taraflar uyuşamadıklan takdirde hasarın miktarı eksper kişiler arasından seçilecek işten anlayan ve hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere bağlı olmak üzere tesbit edilir:

a) İki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları konularda, anlaşamadıklan hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir. Üçüncü hakem-bilirkişi kararını bağımsız bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir. Hakem-bilirkişi raporlan taraflara aynı zamanda bildirilir.

b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden başlayarak 15 gün içinde hakem-bilirkişisini tayin etmez yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün içinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve eksper kişiler arasından seçilir.

c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişinin -bu şahıs ister taraf hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun- sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasann meydana geldiği yöre dışından seçilmesini isteme hakkına sahiptirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.

d) Hakem-bilirkişi ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı yönteme göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir.

Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişisinin görevini sona erdirmez.

İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrenildiği tarihten başlamak üzere 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer.

e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nu ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.

f) Hasar miktarının tesbiti konusunda hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı hayvanların ve değerinin tesbitine yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar yerinde incelemede bulunabilirler.

g) Hakem-bilirkişi veya hakem-bilirkişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişinin hasar miktarı konusunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep edilemeyeceği gibi, sigortacı dava da edilemez.

Hakem-bilirkişi kararlarına ancak kararın açık olarak gerçek durumundan önemli şekilde farklı olduğu anlaşılır ise itiraz edilebilir ve bunların iptali raporun tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

h) Taraflar tazminat miktan konusunda anlaşamadıkça alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara bildirildiği tarihden evvel işlemeye başlamaz meğer ki hakem-bilirkişilerin tayini ile T.T.K.'nun 1292'nci maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık süre geçmiş olsun.

i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü hakem-bilirkişisinin ücret ve masraflan taraflarca yarı yarıya ödenir.

j) Hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altındaki sigorta, sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler gibi hususlar bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı

Madde 13- a) Sigortalı hayvanın ölmesi, öldürülmesi veya kestirilmesiyle, etinden, diğer kısımlarından yararlanılabileceği hallerde bu kısımlara ait bedel sovtaj olarak kabul edilir.

b) Tazminata konu olan hayvan sayısı, ölen, öldürülen veya kestirilen hayvan sayısından sigortaya konu olan hayvan sayısının, aşağıdaki muafiyet tablosunda hayvanın yaşı hizasında gösterilen orana göre hesaplanacak miktarın düşülmesi ile bulunan rakamdır.

MUAFİYET TABLOSU

1- BESİ TAVUĞU İÇİN

Yaşı Her Hafta için %

1-2 hafta 1.50

3-8 hafta 1.00

2- YUMURTA TAVUĞU İÇİN

Yaşı    Her Hafta için %

5-8 ay 1.50

9-18 ay 1.00

3- YUMURTA TAVUĞU CİVCİVİ İÇİN

Yaşı Her Hafta için %

1. hafta 1.50

2-3. hafta 1.00

4-22. hafta 0.50

4- DAMIZLlK VE ANADAMIZLlK CİVCİVLER İÇİN

Yaşı Her Hafta için %

1. hafta 1.50

2-3. hafta 1.25

4-22. hafta 0.75

5- DAMIZLlK VE ANADAMIZLlK TAVUKLAR İÇİN

Yaşı Her Hafta için %

5-7 ay 3.00

8. ay 2.50

9. ay 2.00

10-12. ay 1.75

13-18. ay 1.50

c) Tazminata konu olan hayvanların birim değeri, sigorta bedeline esas teşkil eden birim kıymeti ile, poliçeye ilişik değerlendirme tablosunda hayvanın yaşı hizasında gösterilen yüzdenin çarpımıdır.

d) Tazminat miktarı, tazminata konu olan hayvan sayısı ile hayvanların birim değeri çarpımının % 80'idir.

e) Tazminat miktarından varsa (a) fıkrasında belirtilen sovtaj düşülerek, kalan meblağ, Genel Şartların 10'ncu maddesinin (c) paragrafında yazılı belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra en çok 15 gün içinde sigorta ettirene ödenir.

Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Madde 14- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye zorunludur.

Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ölen hayvanların sigorta bedeli kadar eksilir.

Sigorta bedelinin eksildiği hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.

Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5inci iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder. Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandiğı takdirde bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim verilmez.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim, Harçlar

Madde 15- Sigorta sözleşmesinde, bedeline veya primine ilişkin olarak kanunlara göre sigorta ettirene yüklenmiş veya yüklenecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettirene aittir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 16- Sigorta ettiren veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilerek son adresine aynı biçimde yapılır.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 17- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 18- Bu poliçeden doğan uyuşmazlıklar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 19- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 20- Bu genel şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Hayvan Hayat Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 22 Eylül 1965

Sigorta Teminatının Kapsamı

Madde 1 -A) Bu poliçe (B) fıkrasında tür ve nitelikleri belirtilen hayvanların;
a) Her türlü adi ve bulaşıcı hastalıklar ve gebelik, doğum, iğdişleme veya ameliyat sebebiyle,

b) Her türlü kazalardan, kurt parçalamasından, başkası tarafından kasden yapılan zehirlemelerden veya yaralamalardan veya sakatlıktan,

c) Güneş çarpması, soğuktan donma, tel, çivi, taş vesaire gibi sert ve delici cisimlerin yutulması, zehirli çayır otlarından yeme ve ilaçlanmış mer'alarda otlama sebebiyle,

d) Fırtına, yıldırım, yer sarsıntısı veya toprak kayması ve su baskını neticesinde,

e) Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen zorunlu öldürmeler veya kestirmeler dahil, ölümlerinden sigortalının bu genel şartlara göre doğrudan doğruya uğradığı maddi zararı temin eder.

B) Sigorta edilebilecek hayvanlar ve yaşları;

a) 1 yaşından l2 yaşına kadar (12 yaş dahil) at, merkep ve katırlar,

b) 1 yaşından 9 yaşına kadar (9 yaş dahil) sığırlar; 1 yaşından 14 yaşına kadar (14 yaş dahil) mandalar,

c) 1 yaşından 4 yaşına kadar ( 4 yaş dahil) yerli ve merinos koyunları ve tiftik keçileri,

d) Altı aylıktan 3 yaşına kadar (3 yaş dahil) domuzlar,

e) 1 yaşından 8 yaşına kadar (8 yaş dahil) ev, av, bekçi ve çoban köpekleri.

Uzun süreli sigortalarda sigortalı hayvan, sigorta süresi içinde yukarıda öngörülen yaş sınırına erişirse o hayvana ait teminat sona erer.

Aksine Sözleşme Yoksa, Teminat Dışında Kalan Haller 

Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:

a) Deniz, hava ve kara yollarında motorlu ve motorsuz taşıt araçlarında yapılacak taşımalar sırasında meydana gelen ölümler, öldürmeler ve kestirmeler.

b) Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketlerin sebep olduğu bütün hasarlar,

c) 3 üncü maddenin (h) bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

d) Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.

Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır: 
a) Ruam, at vebası, sığır vebası, tüberküloz, brüselloz, seçi ciğer ağrısı hastalıklarından,

b) Çalınma, kaybolma ve değiştirme hallerinden,

c) Yarış, oyun veya mukavemet denemelerinden meydana gelen ölümler, öldürmeler ve kestirmeler,

d) Her çeşit yarış atları ve sirk hayvanları,

e) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (harb ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketlerden,

f) Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerden (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını da kapsayacaktır),

g) Kamu otoritesi tarafından sigortalı hayvan üzerinde yapılacak tasarruflardan, meydana gelen ölümler, öldürmeler ve kestirmeler.

h) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar. 

Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Madde 4- Sigorta poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü, Hayvanın Muayene ve İşaretlenmesi

Madde 5- Sigortacı bu sigortayı sigorta ettirenin rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak kabul etmiştir.

Sigorta ettiren, masrafı kendine ait olmak üzere hayvanın yaşını gösterir bir Veteriner Sağlık raporunu veya Veteriner Hekim bulunmadığı takdirde Hayvan Sağlık Memurundan alınacak bir belgeyi sigortacıya vermek zorunluğundadır.

Sigorta ettirilen hayvanlara sigortacının uygun göreceği damga, küpe ve işaret konulur. Damgalanması, küpelenmesi veya işaretlenme olanağı bulunmayan diğer hayvanların ise sabit ve görünür belirtileri poliçeye yazılır.

Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:

a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeden cayabilir ve riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez. Cayma halinde sigortacı prime hak kazanır.

b) Sigorta ettirenin kasdı bulunmaz ise, sigortacı durumu öğrendiği tarihten başlayarak 1 ay içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını almak suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, istenen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten başlayarak 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

c) Süresinde kullanılmayan cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

d) Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı takdirde riziko:

    a- Sigortacı durumu öğrenmeden önce,

    b- Veya sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,

    c- Veyahut bu ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre tazminattan indirim yapar.

e) Beyan yükümlülüğünün ihlali gerek yaş, gerek cins ve mahiyet itibariyle bu umumi şartlarla sigorta edilemeyen hayvanlara taalluk ederse, bunlar için tazminat ödenmez ve durumun ister rizikonun gerçekleşmesinden evvel, ister rizikonun gerçekleşmesinden sonra anlaşılması halinde prim sigorta ettirene iade olunur.

 Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Madde 6- Sözleşmenin yapılmasından sonra sigortalı hayvanın teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali sigortacının onayı olmadan değiştirildiği takdirde sigorta ettiren, bu değişikliği: 
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,

b) Açık veya zımni rızası olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,

ve her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.

Sigortacı, değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:

1- Sözleşmeyi fesheder,

2- Veya prim farkını istemek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.

Sigorta ettiren, istenen prim farkını kabul etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten başlayarak 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi; sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

Sigortalı hayvanın teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih veya prim farkını isteme hakkı düşer. Sigortalı hayvanın yer ve halinde rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içersinde kasden bildirmemişse ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne uymama kasıtlı değilse alınan primle alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim yapılır. Değişikliğin rizikoyu hafifletici nitelikte olduğu ve daha az prim uygulanmasını gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre bulunacak prim farkı sigorta ettirene geri verilir.

Bu madde hükümleri sigortalıya da aynen uygulanır.

Mülkiyet Değişikliği

Madde 7- Sigortalı hayvanın mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigorta sözleşmesi bozulmuş olur ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esasına göre hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahibine geçer. Bu takdirde sigortalının varlığını öğrenen yeni hak sahipleri devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle, yükümlüdür.

Bu yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorumluluktan kurtulur.

Sigortacı değişikliği; yeni hak sahipleri de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten başlayarak 8 gün içinde sigortayı fesih edebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.

Poliçenin sigortacı tarafından feshi halinde, fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten başlayarak 8 gün sonra öğleyin saat 12.00'de yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahiplerine verilir.

Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Madde 8-Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

Sigortacının Yetkileri ve Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Madde 9- A) Sigortacı gerek gördükçe temsilcileri veya tayin edeceği veteriner hekimleri aracılığıyla sigorta edilen hayvanın sağlık durumunu ve niteliklerini makul surette kontrol ettirmek yetkisine sahiptir.

Ahırların bakımsızlığı ve temiz tutulmaması hayvana fena muamele ve eziyet edilmesi bakım veya gıda noksanlığı, hayvanın aşırı derecede çalıştırılması veya poliçede yazılı amaçlar dışında kullanılması gibi sigorta ettirenin kusurları tesbit edildiği takdirde sigortacı 8 gün içinde sözleşmeyi feshedebilir veya Hayvan Sağlık Zabıtası Kanununun ve nizamnamesinin gerektirdiği tedbirleri belirli bir süre içinde yerine getirmeye sigorta ettireni davet eder. Sigorta ettiren bu isteği kabul etmez veya zamanında yerine getirmez ise sigortacı yine 8 gün içinde fesih hakkını kullanabilir. Sigorta sözleşmesinin feshinde işlememiş günlere ait prim gün esası üzerinden sigorta ettirene geri verilir.

B) Sigorta ettiren, bulaşıcı hastalık baş gösterdiğinde, hasta ve sağlam hayvanlarını ayırmaya, hastalığı bildirmeye ve Hayvan Sağlık Zabıtası Kanunu ve Nizamnamesi gereğince ilgililer tarafından öngörülen tedbirleri almaya, sigortalanan hayvanlarını poliçede yazılı amaçlar dışında kullanmamaya ve kullandırtmamaya ve olanak nisbetinde bunlara iyi bakmaya, sigortacının yukarıda yazılı (A) fıkrası gereğince yaptıracağı kontroller sonucunda önereceği tedbirleri almakla yükümlüdür.

Hasar Vukuunda Sigortalının Yükümlülükleri

Madde 10- Sigorta ettiren: 
a) Hayvanı hastalandığı, kazaya uğradığı veya öldüğü takdirde durumu en kısa zamanda yazılı olarak sigortacıya veya acentesine bildirmekle,

b) Sigortalı hayvanın hastalanması veya kazay uğraması halinde masrafı kendine ait olmak üzere bir Veteriner Hekime, bulunmadığı takdirde Hayvan Sağlık Memuruna, onun da bulunmaması halinde yeteneği ihtiyar heyetince kabul edilecek bir kimseye başvurmakla ve bunların göstereceği gerekli tedbirleri almakla,

c) Ölen, öldürülen veya kestirilen sigortalı hayvanın ölüm sebebi hakkında sigortacının (masrafı sigortacı tarafından ödenmek üzere) göstereceği Veteriner Hekim veya Hayvan Sağlık Memurundan, bunlar gösterilmediği veya bulunmadığı takdirde, yeteneği ihtiyar heyetince kabul edilen bir kimseden belge almakla,

d) Veteriner Hekimin ölüm sebepleri hakkında yapacağı incelemeleri kolaylaştırmak ve gerekli halde uygun tedbirleri almakla yükümlüdür.

Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Madde 11- Sigorta ettiren hasar vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu hasar miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

Sigorta ettiren rizikonun gerçekleşmesine kasden sebebiyet verir veya hasar miktarını kasden artırıcı eylemlerde bulunursa veya veteriner hekim yahut hayvan sağlık memuru olmayan kişiler tarafından yapılacak ameliyat hayvanın ölümüne sebebiyet verirse, bu poliçeden doğan hakları düşer.

Hasarın Tespiti

Madde 12- Bu poliçe ile hayvanın ölümünde meydana gelen hasarın miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir.

Taraflar uyuşamadıkları takdirde hasarın miktarı eksper kişiler arasından seçilecek işten anlayan ve hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler tarafından, aşağıdaki hükümlere bağlı olmak üzere tesbit edilir:

a) lki taraf tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde ve incelemeye geçmeden evvel bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları konularda, anlaşamadıkları hadler dahilinde kalmak ve buna münhasır olmak kaydıyla karar vermeye yetkilidir. Üçüncü hakem-bilirkişi kararını bağımsız bir rapor halinde verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de verebilir. Hakem-bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda bildirilir.

b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafça yapılan tebliğden başlayarak 15 gün içinde hakem-bilirkişisini tayin etmez yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün içinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve eksper kişiler arasından seçilir.

c) Her iki taraf üçüncü hakem-bilirkişinin -bu şahıs ister taraf hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı tarafından seçilecek olsun- sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya hasarın meydana geldiği yöre dışından seçilmesini isteme hakkına sahiptirler ve bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.

d) Hakem-bilirkişi ölür, vazifeden çekilir veya reddedilir ise ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi aynı yönteme göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir.

Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişisinin vazifesini sona erdirmez.

İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu şahısların öğrenildiği tarihten başlamak üzere 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde itiraz hakkı düşer.

e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuat hükümleri ile de bağlı değildirler.

f) Hasar miktarının tesbiti konusunda hakem-bilirkişiler gerekli görecekleri deliller ile hasar zamanında mevcut sigortalı hayvanın ve değerinin tesbitine yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar yerinde incelemede bulunabilirler.

g) Hakem-bilirkişi veya hakem-bilirkişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişinin hasar miktarı konusunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez.

Hakem-bilirkişi kararlarına ancak kararın açık olarak gerçek durumundan önemli şekilde farklı olduğu anlaşılır ise itiraz edilebilir ve bunların iptali raporun tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

h) Taraflar tazminat miktarı konusunda anlaşamadıkça alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman aşımı kesin raporun taraflara bildirildiği tarihden evvel işlemeye başlamaz; meğer ki hakem-bilirkişilerin tayini ile T.T.K.'nun 1292'nci maddesindeki ihbar müddeti arasında 2 yıllık süre geçmiş olsun.

i) Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü hakem-bilirkişisinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.

j) Hasar miktarının tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli, sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altındaki sigorta, sorumluluğun başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler konusunda bu poliçede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.

Tazminatın Hesabı

Madde 13- a) Sigortalı hayvanın ölmesi, öldürülmesi veya kestirilmesi hallerinde etinden, derisinden ve benzeri kısımlarından faydalanılabileceği hallerde bu kısımlara ait bedel ile ölümün doğumdan ileri gelmesi halinde kurtarılan yavrunun değeri sovtaj olarak kabul edilir.

b) Tazminat miktarı; sigorta bedelinin % 80'ini geçmemek üzere sigortalı hayvanın ölümünün vukubulduğu günün bir önceki, ölüm bir hastalıktan ileri gelmişse, hastalığa tutulmadan bir gün önceki ticari kıymetinin % 80'idir.

Tazminat tutarından varsa (a) fıkrasında belirtilen, faydalanılan veya kurtarılan değerin (sovtaj), sigorta bedelinin % 80'i ile sigortalı hayvanın cari ticari kıymeti arasındaki oranı karşılayan miktarı düşülerek kalan bu genel koşulların 10uncu maddesinin (C) paragrafında yazılı belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra en çok 15 gün içinde sigorta ettirene ödenir.

Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Madde 14- Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer Sigortalı ve sigorta ettiren sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeye zorunludur.

Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile sigorta teminatı sona erer.

Sigorta bedeli poliçede beher hayvan itibariyle ayrı ayrı gösterilmiş ve bu hayvanlardan biri veya birkaçı ölür ise bu hayvanlara ilişkin sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. İşlememiş sigorta süresine ait prim geri verilmez.

Kısmi hasarlarda, taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir. 

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Vergi, Resim ve Harçlar

Madde 15- Sigorta sözleşmesinde, bedeline veya primine ilişkin olarak halen mevcut ve ilerde konulabilecek vergi, resim veya harçlar sigorta ettirene aittir.

Tebliğ ve İhbarlar

Madde 16- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigorta şirketinin ihbar ve tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine, bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilerek son adresine aynı biçimde yapılır.

Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.

Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Madde 17- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

Yetkili Mahkeme

Madde 18- Bu poliçeden doğan uyuşmazlıklar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarı vukua geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.

Zaman Aşımı

Madde 19- Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

Özel Şartlar

Madde 20- Bu genel şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykın düşmeyen özel şartlar konulabilir.

Tarım Ürünleri Dolu Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 1 Kasım 1995

A- Sigortanın Kapsamı

A.1- Sigortanın Kapsamı
Bu sigorta, dolu taneleri vuruşunun doğrudan doğruya tarım ürünlerinin miktarında meydana getirdiği eksilmeyi, aşağıda yazılı esas ve şartlara göre karşılar.
Seralar ve içinde yetiştirilen ürünler bu sigorta kapsamına dahil değildir.

A.2- Sigorta Bedelinin Kapsamı
Sigorta bedeli, aksine sözleşme yoksa ürünün değerlendirilebilen ana ürününü kapsar. Sigorta ettirenin isteği halinde yan ürünler (ancak yan ürünler tek başına sigorta edilemez) ana ürünün belirlenen bir oranı dahilinde ve poliçede ayrı olarak belirtilmek kaydıyla sigorta bedeline eklenir.
Çeşitli ürünlerde sigorta bedeli kapsamına giren ana ürün aşağıdaki kısımlardan oluşur.

2.1- Tarla ürünlerinde; 
a) Tahıllarda ve baklagillerde : tane 
b) Lifli bitkilerde : lif
c) Pamukta : ham pamuk
d) Yağlı tohumlu bitkilerde : tohum
e) Ana ürünü gövde olan bitkilerde : gövde
f) Ana ürünü kök ve yumru olan bitkilerde : kök ve yumru
g) Ana ürünü yaprak olan bitkilerde : yaprak
h) Tohum için üretilen yem bitkilerinde : tohum

2.2- Fide, fidan ve diğer ürünlerde sigorta bedeli; oran ayrımı yapılmadan ürünün tümünü kapsar.

2.3- Yeşil yem bitkilerinde sigorta bedeli, yapılan biçme adedine göre hesaplanır.

2.4- Bağ, bahçe ve zeytinliklerin sigortalanmasında sigorta bedeli meyve ve zeytini kapsar.

2.5- Birden fazla hasadı yapılan ürünlerde her bir hasat başına düşen sigorta bedeli ürünün özelliğine göre hesaplanarak poliçede belirtilir.

A.3- Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Alınabilecek Haller ve Kayıplar 
Aşağıdaki haller dolayısıyla ürünlerde meydana gelen zararlar sigorta teminatının dışındadır; ancak ek sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabilir:

3.1- Don olayının doğrudan doğruya ürün miktarında ve kalitesinde meydana getirdiği eksilme,

3.2- Hasatları tamamlanmamış (biçilmemiş, sökülmemiş, koparılmamış ve toplanmamış) ürüne yangının, yıldırımın ve infilakın doğrudan doğruya vereceği hasarlar,

3.3- Dolunun ağaçlara vereceği hasarlar,

3.4- Dolunun sebze, meyve ve çiçeklerin kalitesinde meydana getirdiği eksilmeler,

3.5- Grev, lokavt ve bunları önlemek veya etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen bütün kayıp ve hasarlar,

3.6- Kargaşalık ve halk hareketleri sırasında meydana gelen olaylar ve bunları önlemek veya etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen bütün kayıp ve hasarlar,

3.7- Kötü niyetli hareketler sonucu ürünlerde meydana gelen hasarlar,

3.8- A.4 maddesinin 4.6 bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

3.9- Sel ve su baskının doğrudan doğruya meydana getirdiği zararlar,

3.10- Fırtınanın doğrudan doğruya meydana getirdiği zararlar,

3.11- Deprem ve yanardağ püskürmesinin doğrudan doğruya meydana getirdiği zararlar.

A.4- Teminat Dışında Kalan Haller

Aşağıdaki haller dolayısıyla meydana gelen zararlar sigorta teminatının dışındadır:

4.1- Tarlada bırakılmış veya kaldırılmış ürünlerde meydana gelen hasarlar.

4.2- Sigorta ettirenin veya fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdından veya ağır kusurundan kaynaklanan hasar ve kayıplar.

4.3- Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden kaynaklanan radyasyon veya radyoaktivite bulaşmalarının ya da bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu hasar ve kayıplar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır).

4.4- Kamu otoritesi tarafından sigorta konusu yer ve ürünler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün hasar ve kayıplar.

4.5- Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, savaş ilan edilmiş olsun olmasın çarpışma, iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen bütün zararlar.

4.6- 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.

A.5- Muafiyetler

Sözleşmede sigortacının, tenzili muafiyet olmak üzere belli bir miktara ya da sigorta bedelinin belli bir yüzdesine kadar olan hasarları veya meydana gelen hasarın belli bir oranını tazmin etmeyeceği kararlaştırılabilir.

Bu şekilde belirlenen muafiyet oran veya tutarları poliçenin ön yüzünde belirtilir.

A.6- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

6.1- Sigorta Teminatı;

- Tarlada yetiştirilen ve aşağıda yazılanların dışında kalan bütün ekilmiş tarım ürünlerinde yeşerme ve filizlenme ile,

- Bağlarda tomurcuk gözlerin uyanması ile,

- Meyvelerde çiçeklenmenin son bulması ile,

- Fideler ve fidanların tutması ve yeşermesi ile başlar.

6.2- Sigorta teminatı, sigortalı ürünlerin hasatlarının yapılması (biçimi, sökülmesi, toplanması veya koparılması) veya sigortalı ürün veya ürünlerin tümünde tam hasar oluşmasıyla sona erer.

6.3- Aynı veya başka bir ürünün yeni ekimi sigortacının da onayı ile kararlaştırılmadığı sürece, teminat sigorta konusu yerde yeni ekimi yapılan ürün için devam etmez. Sigortacının sorumluluğu poliçede yazılı olan tarihte son bulur.

B- Hasar ve Tazminat

B.1 Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

1.1- Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigorta şirketinin genel müdürlüğüne veya yerel teşkilatına (bölge müdürlüğü, şube) durumu yazılı olarak bildirmek,

1.2- Hasar ihbarında;

a) Adı, soyadı ve adresini,

b) Sigorta poliçe numarasını,

c) Rizikonun gerçekleştiği gün ve saati,

d) Zarar gören ürün türü ve çeşidini,

e) Rizikonun gerçekleştiği tarla, bağ, bahçe adedi ve mevkilerini

belirtmek.

1.3- Erken bir dolu hasarı olayında fazla zarar gören bir ürün yerine, mevsimin müsaadesi oranında başka veya aynı çeşit ürünün ekilmesi için tarlanın bozulmasını veya sürülmesini istediği takdirde, şirketin onayını almak amacıyla bildirimde bulunmak.

1.4- Rizikonun gerçekleşmesinden ekspertizin (hasarın tahmin ve takdirinin) yapılmasına. kadar geçen zaman içinde, hasara uğrayan ürünün gelişmesi için sigortalı değilmişçesine gereken bakımı göstermek ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak.

1.5- Sigortacının isteği üzerine, rizikonun gerçekleşme nedenlerini ayrıntılı şekilde belirlemeye, zarar miktarıyla delilleri saptamaya yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek.

1.6- Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi uygun bir süre içinde sigortacıya vermek.

1.7- Zarar eksperler tarafından takdir edilinceye kadar sigorta konusu hasarlı ürün üzerinde hasarın saptanmasını güçleştirecek veya hasar miktarını artıracak nitelikte herhangi bir değişiklik yapmamak (ancak, biçilecek, toplanacak hale gelmiş ürünlerde sigorta şirketinin onayını almak kaydı ile ekspertizin yapılabilmesi için hasarlı tarla ve bahçelerin orta ve kenar taraflarından zararı doğru tespit etmeye yardım edecek örnek kısımlar ve parçalar olduğu gibi -biçilmeden, toplanmadan- bırakılarak hasada devam olunabilir).

1.8- Tazminat yükümlülüğü ve miktarının saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı temsilcilerinin sigorta konusu ürünler ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek.

1.9- Sigorta konusu ürünle ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

B.2- Koruma Önlemleri ve Kurtarma

Sigorta ettiren, işbu sözleşme ile temin olunan rizikoların gerçekleşmesi halinde; zararı önlemeye, azaltmaya ya da hafifletmeye yarayacak önlemleri almakla yükümlüdür.

Alınan önlemler ve sigortacı tarafından alınması istenilen önlemlerin gerektirdiği masraflar, sigortacı tarafından ödenir. Ancak, poliçede belli bir oranda hasar muafiyeti öngörülmüşse, alınan önlemlerden doğan masraflar bu oran düşülerek ödenir.

B.3- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortacının Hakları ve Yükümlülükleri

Riziko gerçekleştiğinde, sigortacı veya yetkili kıldığı kimseler; sigorta kapsamındaki maddi değerleri koruma altına almak ve zararı azaltmak amacıyla, makul ve uygun şekillerde, hasara uğrayan yere girebilirler. Sigortacı bu şekilde hareket etmekle herhangi bir tazminat sorumluluğu yüklenmiş olmaz ve bu poliçe hükümlerinden doğan haklarının herhangi birinden feragat etmiş sayılmaz.

Sigortacı, hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren en kısa zamanda ve her halde 30 gün içerisinde gerekli incelemelerini tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit ederek sigorta ettirene bildirmek zorundadır.

B.4- Hasarın Tespiti

Sigortalı ürünlerde meydana gelen zararın miktarı taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir.

Taraflar zarar miktarında anlaşamadıklan takdirde, zarar miktarının tayini için tarım uzmanları (tarım mühendisleri veya teknisyenleri) veya tarım sigortası eksperleri arasından seçilecek hakem-bilirkişilere gidilmesini kararlaştırabilirler ve bunu bir tutanakla tespit ederler. Sigortacıdan tazminat talep edilmesi veya yargıya gidilmesi halinde zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi kararı tazminatın saptanmasına esas teşkil eder. Tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihden itibaren, diğer halde ise üçüncü hakem-bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde ve her halde rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içerisinde raporun tebliğ edilmemesi halinde taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.

Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıklan takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içerisinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıklan hususlarda, anlaşamadıklan sınırlar içinde kalmak suretiyle, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte tek bir rapor halinde karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişi kararları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.

Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren onbeş gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez, yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından tarımda uzman kişiler arasından seçilir.

Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı nedeniyle itiraz olunabilir. Hakem-bilirkişinin kimliğinin öğrenilmesinden sonra yedi gün içerisinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.

Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilir ise, yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kaldığı yerden devam olunur.

Sigorta ettirenin ölümü, seçilmiş bulunan hakem-bilirkişinin görevini sona erdirmez.

Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda gerekli görecekleri deliller ile sigortalı şeylerin rizikonun gerçekleşmesi sırasındaki değerini saptamaya yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar yerinde incelemede bulunabilirler.

Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin zarar miktarı konusunda verecekleri karar kesindir, tarafları bağlar.

Hakem-bilirkişi kararlarına ancak, zarar miktarının gerçek durumdan önemli şekilde farklı olması halinde itiraz edilebilir ve bunların iptali kararın tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.

Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Tek hakem- bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir. Zarar miktarının saptanması, bu sözleşmede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartları ve bunların ileri sürülmesini etkilemez. Hakem-bilirkişi raporlarının, ihtilaflı olay ile ilgisi nispetinde aşağıdaki konuları içine alması gerekir:

a) Dolu vurmuş sigortalı ürünlerin bulunduğu tarla, bağ veya bahçelerin krokisi çizilerek tamamının ve dolu vurmuş kısımlarının yerleri, sınırları ve dekar olarak yüzölçümü,

b) Eğer ürün birden çok dolu hasarına uğramışsa en son hasar yüzdesi,

c) Dolu vurmuş alanın, dolu gerçekleşmeseydi vereceği ürün miktarı, ürün kaybının yüzdesi (b bendine göre ayrıntılı olarak),

d) Ürünlerin cinsleri, türleri ve çeşitleri bakımından sigorta bedelindeki payları,

e) Hasara sebep olan don, soğuk ve fırtınadan bozulma, su, haşere ve hastalık zararları, hayvansal ve bitkisel zararlar gibi doluya yorumlanmayan zararlar bulunup bulunmadığı, varsa tahmini payları,

f) Tasarruf edilen masrafların tutarı, varsa kurtarılan miktar ve değeri, başka bir ürün ekiminin mümkün olup olmadığı,

g) Hasar tespitinde uygulanan ayrıntılı sayım yöntemi.

Ürünün gelişme devresi yukarıda yazılı hususlardan herhangi birini belirlemeye olanak vermiyorsa hakem-bilirkişiler, bunun nedenlerini ve kesin tespiti yapabilecekleri tarihi taraflara bildirmek, bu tarihte kesin tespiti yapmak ve raporlarını vermekle yükümlüdür.

B.5- Tazminatın Hesabı

5.1- Sigorta tazminatının hesabında, poliçede belirtilen birim fiyatı esas alınır. Ancak bu fiyat, ürünün hasat zamanındaki mahalli toptan satış fiyatından yüksek olamaz. Tazminatın hesabında, hasar miktarından önce varsa sovtaj düşülür.

5.2- Sigorta bedeli üzerinden taraflarca belirlenen tenzili muafiyet oranını veya tutarını geçmeyen hasarlar ödenmez. Bu oranı veya tutarı aşan hasarlar için kararlaştırılan muafiyet miktarı kadar indirim yapılır.

5.3- Sigortalı ürünlerin tamamının veya bir kısmının yeniden ekime imkan veren erken bir gelişme devresinde hasara uğraması durumunda, sigorta ettirenin hasar tarihine kadar hasar gören ürüne yapmış olduğu ve sigortacı ile sigorta ettiren arasında anlaşmayla saptanan ekim, dikim ve bakım masrafları herhangi bir muafiyet uygulanmaksızın ödenir.

5.4- Sigortalı ürünün yeniden ekime imkan vermeyen gelişme devresinde tamamen veya kısmen hasara uğraması halinde tazminat, poliçede kararlaştınlmış olan muafiyet oranları ve hasat dönemine kadar yapılacak masraflar düşülmek suretiyle hesaplanır.

5.5- Kısmi hasarlara ilişkin ödemeler, hiç bir zaman tam hasar halinde ödenecek bedeli aşamaz.

B.6- Tazminatın Ödenmesi

6.1- Sigortacı, kesinleşmiş olan tazminat miktarını en kısa zamanda ve her halde 30 gün içerisinde sigortalıya ödemek zorundadır.

6.2- Sigortalı şeyler üzerinde birden çok sigorta varsa, tazminat miktarının saptanmasından sonra sigortacı payına düşen kısmı öder.

B. 7- Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesindeki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar miktarında bir artış olursa, sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir.

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesine kasden sebep olur veya zarar miktarını kasden artırıcı eylemlerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer.

B.8- Hasar ve Tazminatın Sonuçları

Rizikonun gerçekleşmesi ile sigortalı ürünün bütününde tam hasar meydana geldiği takdirde, sigorta teminatı sona erer.

Kısmi hasarlarda sigorta teminatı poliçede belirtilen bitiş tarihine veya hasata kadar meydana gelebilecek diğer zararlar için devam eder. Bir tarlanın bir bölümü tam, diğer bir bölümü kısmi hasara uğramış ise, tam hasarlı bölüm için sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasarlı bölüm için teminat, poliçede belirtilen bitiş tarihine veya hasata kadar meydana gelebilecek diğer zararlar için devam eder.

Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası geri verilir.

C- Çeşitli Hükümler

C.1- Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Sigorta priminin tamamının veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) sözleşme yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır.

Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının sorumluluğunun başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder. Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir.

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesaplanarak fazlası sigorta ettirene iade edilir.

C.2- Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü

2.1- Sigortacı, bu sigortayı sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak yapar.

2.2- Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde:

Sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkını talep edebilir.

Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini sekiz gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Caymanın veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası geri verilir.

Sigorta ettiren kimsenin kasıtlı davrandığı anlaşıldığı takdirde, sigortacı, riziko gerçekleşmiş olsa bile sözleşmeden cayabilir ve prime hak kazanır.

2.3- Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı durumlarda riziko, sigortacı durumu öğrenmeden önce veya sigortacının cayabileceği ve feshedebileceği ya da caymanın veya feshin hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.

2.4- Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

C.3- Sigorla Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

Sözleşmenin yapılmasından sonra sigortalı ürünlerin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilen yeri, hali veya çeşidinin sigortacının izni olmadan sigorta ettiren tarafından değiştirildiği takdirde, sigorta ettiren sekiz gün içinde durumu sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.

Durumun sigortacı tarafından öğrenilmesinden sonra:

3.1- Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise;

- Sigortacı, sekiz gün içinde sözleşmeyi feshedebilir veya prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutabilir.

- Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini sekiz gün içinde bildirdiği takdirde sigortacı sözleşmeyi sekiz gün içerisinde feshedebilir.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası geri verilir.

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer. Sigortalı ürünlerin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde bildirilen yeri, hali veya çeşidinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sigorta hükmünün devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.

3.2- Değişiklik, rizikoyu hafıfletici nitelikte ve daha az prim uygulamasını gerektirir hallerden ise:

Sigortacı, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene geri verir.

3.3- Sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren değişiklik hallerinde:

a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,

b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,

c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde,

riziko gerçekleşirse, sigortacı, tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.

C.4- Birden Çok Sigorta

Sigortalanmış ürünler üzerine sigorta ettiren başka sigortacılarla aynı rizikolara karşı ve aynı süreye rastlayan başka sigorta sözleşmesi yapacak olursa bunu önceki sigortacılara derhal bildirmekle yükümlüdür.

C.5- Menfaat Sahibinin Değişmesi

Sözleşme süresi içinde, menfaat sahibinin değişmesi halinde sigortanın hükmü devam eder ve sigorta ettirenin sözleşmeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine geçer. Değişiklik halinde, sigorta ettiren ve sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.

Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde soz1eşmeyi feshedebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesaplanır ve fazlası yeni hak sahibine geri verilir.

Sigortalı yer ve ürünlerin sahibinin değişmesi anında ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi birlikte sorumludur.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar yeni hak sahibine geçer.

C.6- Tebliğ ve İhbarlar

Sigorta ettirenin bildirimleri sigorta şirketinin merkezine, bölge müdürlüğüne veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine veya bu adres değişmişse son bildirilen adresine aynı surette yapılır.

Taraflara imza karşılığı elden verilen mektup veya telgrafla yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.

C.7- Sırların Saklı Tutulması

Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, bu sözleşmenin yapılması dolayısıyla sigorta ettirene ve sigortalıya ait öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.

C.8- Yetkili Mahkeme

Bu sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının veya rizikonun gerçekleştiği yerde, sigortacı tarafından açılacak davalarda ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerde ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemedir.

C.9- Zamanaşımı

Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

C.10- Özel Şartlar

Bu genel şartlara sigortalı aleyhine olmamak üzere özel şartlar konulabilir.

Sera Sigortası Genel Şartları

Yürürlük Tarihi: 1 Kasım 1995

A- Sigortanın Kapsamı

A.1- Sigortanın Kapsamı

Bu sigorta ile; dolunun seraya vereceği zararlar ile serada yetiştirilen ürünlerin miktarında meydana getirdiği eksilme sigorta bedeline kadar temin olunmuştur.

A.2- Sigorta Bedelinin Kapsamı

Sigorta bedeli, aşağıda yer alan değerlerin toplamından oluşur: 
a) Seraların örtü ve diğer yapı malzemesiyle işçilik ücretleri de dahil toplam değeri,

b) Konstrüksiyonun işçilik ücretleri de dahil toplam değeri,

c) Isıtma, havalandırma, sulama tesisatı gibi seranın esaslı unsuru sayılabilecek cihaz ve tesisatın değeri,

d) Sera içindeki ürünün üretim devresi sonunda ulaşması beklenen değeri veya sigorta süresi içinde birden fazla devrede ürün alınıyorsa bu ürünlerin üretim sonlarında ulaşması beklenen değerlerinin toplamı.

A.3- Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller ve Kayıplar

3.1- Aşağıdaki haller dolayısıyla meydana gelen zararlar sigortanın kapsamı dışındadır. Ancak bunlar, ek sözleşme yapılmak suretiyle bu genel şartlara ilişik klozlar dahilinde teminat kapsamı içine alınabilirler:

1- Grev, lokavt, kargaşalık ve halk hareketleri,

2- Kötü niyetli hareketler,

3- A.4 maddesinin 7 nci bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar.

4- Yangın, yıldırım, infilak,

5- Fırtına,

6- Deprem ve yanardağ püskürmesi,

7- Kar ağırlığı,

8- Don,

9- Sel ve su baskını,

10- Dahili su basması,

11- Yer kayması,

12- Duman,

13- Taşıt çarpması, 
a) Kara taşıtları,

b) Deniz taşıtları,

c) Hava taşıtları,

3.2- Bu sözleşme ile temin edilen hallerden kaynaklansa dahi aşağıdaki kayıplar sigorta kapsamı dışındadır, Ancak bu kayıplar, ek sözleşme yapmak suretiyle teminat kapsamı içine alınabilirler:

1- Teminat kapsamındaki rizikodan doğan kalite kayıpları,

2- Faaliyet durması veya aksamasından kaynaklanan kar kaybı,

3- Enkaz kaldırma masrafları,

A.4- Teminat Dışında Kalan Haller

Aşağıdaki haller dolayısıyla meydana gelen zararlar sigortanın kapsamı dışındadır:

1- Seranın kusurlu planlanmasından ya da planın kusurlu uygulanmasından ileri gelen zararlar.

2- Sera yapımında kusurlu malzeme kullanılması ve kusurlu işçilik nedeniyle meydana gelen zararlar.

3- Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çatışma (savaş ilan edilmiş olsun veya olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen zararlar,

4- Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden kaynaklanan radyasyon veya radyoaktivite bulaşmalarının ya da bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu zararlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır),

5- Kamu otoritesi tarafından sera ve ürün üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün zararlar,

6- Sigortalı veya fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin kasdından veya ağır kusurundan kaynaklanan zararlar,

7- 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.

A.5-Muafıyetler

Sözleşmede sigortacının, belli bir miktara veya sigorta bedelin belli bir yüzdesine kadar olan hasarları ya da meydana gelen hasarın belli bir oranını tazmin etmeyeceği kararlaştırılabilir,

Bu şekilde belirlenen muafiyet oran veya tutarları poliçenin ön yüzünde belirtilir.

A.6- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu

Sigorta teminatı, ürün için, her ürün dönemine ait fidelerin ve/veya fidanların; seralara dikimi ile başlar, hasadın bitmesiyle son bulur ve her halde, poliçede; başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.

B- Hasar ve Tazminat

B.l- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:

1- Rizikonun gerçekleştiğini öğrenir öğrenmez ve bu tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigortacıyı durumdan haberdar etmek,

2- Rizikonun gerçekleşmesinden hasarın tahmin ve takdir edilmesine kadar geçen zaman içinde, seradaki ürünün gelişmesi için gereken bakımı göstermek ve sigortacı tarafından bu amaçla verilen talimatlara uymak,

3- Zarar eksperler tarafından tespit ve takdir edilinceye kadar hasarlı sera ve ürün üzerinde, zorunlu haller dışında, hasarın saptanmasını güçleştirecek ya da hasar miktarını artıracak nitelikte herhangi bir değişiklik yapmamak,

4- Riziko gerçekleştiğinde, serada bulunan ve fazlaca zarar görmüş olan bir ürünün yerine mevsimin şartlarına göre başka bir ürün dikilmesini istediği takdirde, sera içindeki ürünün bozularak yeniden sürüm ya da dikim yapılması için, sigortacının onayını almak amacıyla bildirimde bulunmak,

5- Sigortacının isteği üzerine; rizikonun gerçekleşme nedenlerini ayrıntılı olarak belirlemede,zarar miktarıyla delilleri saptamada ve rücu hakkının kullanılmasında gerekli olacak bilgi ve belgeleri mümkün olduğu ölçüde ve gecikmeksizin sigortacıya vermek,

6- Tazmin yükümlülüğü, tazminat miktarı ve rücu haklarının tayini amacıyla sigortacının ya da yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya şeyler ve bunlara ilişkin belgeler üzerinde yapacakları incelemelere izin vermek.

B.2- Koruma Önlemleri ve Kurtarma

Sigorta ettiren işbu sözleşme ile temin olunan rizikoların gerçekleşmesi halinde; zararı önlemeye, azaltmaya ya da hafifletmeye yarayacak önlemleri bir an önce almakla yükümlüdür.

Acil önlemler ve sigortacı tarafından alınması istenilen önlemlerin gerektirdiği masraflar, sigortacı tarafından ödenir.

Eksik sigortanın sözkonusu olduğu durumlarda aksine sözleşme yoksa sigortacı; sigorta bedelinin sigorta edilen menfaatin rizikonun gerçekleştiği andaki değerine oranı neden ibaretse masrafların o kadarından sorumludur.

B.3- Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortacının Hakları ve Yükümlülükleri

Riziko gerçekleştiğinde, sigortacı veya yetkili kıldığı kimseler; sigorta kapsamındaki maddi değerleri muhafaza altına almak ve zararı azaltmak amacıyla makul ve uygun şekillerde, hasara uğrayan seraya girebilirler. Sigortacı bu şekilde hareket etmekle herhangi bir tazminat sorumluluğu yüklenrniş olmaz ve bu poliçe hükümlerinden doğan haklarının herhangi birinden feragat etmiş sayılmaz.

Sigortacı hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren en geç bir ay içerisinde gerekli incelemelerini tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit ederek sigortalıya bildirmek zorundadır.

B.4-Hasann Tespiti

Bu sözleşme ile sigorta edilmiş şeylerde meydana gelen zararın miktarı taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir.

Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar miktarının tayini için isterlerse, hakem-bilirkişilere gidilmesini kararlaştırabilirler; bu bir tutanakla tespit edilir. Bu takdirde zarar miktarı aşağıdaki esaslara uyulmak suretiyle saptanır ve sigortacıdan tazminat talep edilmesi halinde, zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi kararı tazminatın saptanmasına esas teşkil eder. Şu kadar ki, tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten itibaren, diğer halde ise üçüncü hakem bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde ve her halde rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içerisinde raporun tebliğ edilmemesi halinde taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.

Taraflar uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi hakem-bilirkişisini seçer ve bu husus noter aracılığıyla diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içerisinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerin anlaşamadıkları hususlarda ve anlaşmazlığın sınırları içinde karar vermeye yetkilidir; bu hakem-bilirkişinin kararları, diğer hakem-bilirkişilerce hazırlanan raporda yer alır. Hakem-bilirkişi kararları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.

Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren 15 gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez, yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından ve uzman kişiler arasından seçilir.

Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı gerekçesiyle ve hakem-bilirkişinin kimliğinin öğrenildiği tarihten itibaren yedi gün içerisinde itiraz olunabilir. Süresinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.

Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilir ise, yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kalınan yerden devam eder. Sigorta ettirenin ölümü, seçtiği hakem-bilirkişinin görevini sona erdirmez. Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda gerekli görecekleri deliller ile sigortalı şeylerin rizikonun gerçekleştiği andaki değerini saptamaya yarayacak kayıt ve belgelerin kendilerine verilmesini isteyebilir; hasar yerinde incelemede bulunabilirler. Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin, zarar miktarı konusunda verecekleri kararlar kesindir tarafları bağlar.

Hakem-bilirkişi kararlarına ancak, tespit edilen zarar miktarının gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu gerekçesiyle ve bu kararların tebliği tarihinden itibaren yedi gün içerisinde, rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret mahkemesinde itiraz edilebilir.

Taraflar seçtikleri hakem-bilirkişilerin ücret ve masraflarını kendileri öder. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları ise taraflarca yarı yarıya ödenir.

Zarar miktarının saptanması, bu sözleşmede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartlar ile bunların ileri sürülmesini etkilemez.

B.5- Tazminatın Hesabı

5.1- Sigorta tazminatının hesabında sigortalı şeylerin rizikonun gerçekleşmesi

anındaki tazmin değerleri esas tutulur. Sigorta tazmin değeri aşağıda yazılı şekilde hesaplanır:

l- Kayıp ve hasar miktarından var ise önce sovtaj düşülür,

2- Sera camları, konstrüksiyon, ısıtma, havalandırma ve sulama tesisatı gibi seranın esaslı unsuru sayılabilecek cihaz ve tesisat bedeli için poliçede yazılı sigorta değeri; ürün için ürün birim fiyatı esas alınır. Ancak bu halde, cam değeri hasar tarihinden bir önceki günün piyasa değerinden, ürün birim fiyatı ise ürünün hasat zamanındaki mahalli toptan satış fiyatından yüksek olamaz,

3- Ürün ve ürün yataklarından cam kırıklarını temizleme işine yapılan harcamalar için ödenecek miktar, aksine sözleşme yoksa ürün, cam ve konstrüksiyonun toplam sigorta değerinin % 10'u kadardır.

4- Kısmi hasarlara ilişkin ödemeler, hiç bir şekilde tam hasar halinde ödenecek bedeli aşamaz.

5.2- Mutabakatlı Değer:

Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında veya sigorta süresi içinde; sigorta konusu yapı, cihaz ve tesisatın değeri sigorta ettiren ve sigortacının oybirliği ile seçtikleri bilirkişiler tarafından saptanır ve taraflarca kabul olunursa, rizikonun gerçekleşmesi ve tazminatın hesabında, bu mutabakatlı değere taraflarca itiraz olunamaz. Bilirkişi masrafı, mutabakatlı değerin tespitini isteyen tarafa aittir.

B.6- Tazminatın Ödenmesi

Sigortacının sorumluluğu; sigortalı şeylerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise bu bedelle, sigortalı şeyler nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplarla ilgili bedellerle sınırlıdır.

Sigortalı şeyler üzerinde birden çok sigorta varsa, tazminat miktarının saptanmasından sonra sigortacı payına düşen kısmı öder.

B. 7- Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesinden sonraki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bundan dolayı zarar miktarında bir artış olursa, sigortacının ödeyeceği tazminattan bu artan kısım indirilir.

Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesine kasden sebebiyet verir veya zarar miktarını kasden artırıcı eylemlerde bulunursa bu poliçeden doğan haklan düşer.

Bu maddede yazılı hallerin ispatı sigortacıya aittir.

B.8- Hasar ve Tazminatın Sonuçları

8.l- Sigortacı, kesinleşmiş olan tazminat miktarını en geç bir ay içerisinde sigortalıya ödemek zorundadır.

8.2- Sigortacı, ödediği tazminat tutarınca hukuken sigorta ettiren yerine geçer. Sigorta ettiren, sigortacının açabileceği davalarda yararlı olabilecek bilgi ve belgeleri mümkün olduğu ölçüde ve gecikmeksizin sigortacıya vermek zorundadır .

8.3- Rizikonun gerçekleşmesiyle tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren, ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.

Sigorta bedelinin madde veya gruplara ayrılmış olması hallerinde de aynı usül geçerlidir.

Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta ettiren talepte bulunduğu takdirde ve bu tarihten itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle sigorta bedeli yükseltilebilir .

8.4- Kısmi hasarlarda taraflar sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce kullanabilir.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

C. Çeşitli Hükümler

C.l- Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü

Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının sorumluluğunun başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde sigortacının sorumluluğu devam eder.

Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde, taksitlerin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur.

Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .

Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.

C.2- Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü

2.1- Sigortacı, bu sözleşmeyi sigorta ettirenin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanarak yapmıştır. Bu teklifnamenin en az aşağıda gösterilen bilgileri içermesi gerekir:

1- Sigorta ettirenin adı ve soyadı,

2- Sigorta ettirenin ne sıfatla hareket ettiği,

3- Sigorta ettirenin ikametgahı,

4- Sigorta edilecek seranın bulunduğu yer (il, ilçe, köy ve mevkii) ile seranın boyutları,

5- Seradaki camların boyutları ile toplam adedi ve camların toplam değeri,

6- Konstrüksiyonun değeri,

7- Serada bulunan veya sigorta süresi içinde sonraki dönemlerde ekilecek ürünlerin cinsi, ekim-dikim tarihi, fide adedi,

8- Serada bulunan veya sigorta süresi içinde sonraki dönemlerde ekilecek ürünlerin muhtemel hasat tarihi, hasatta beklenen ürün miktarı ve tahmini toplam değeri,

9- Sera ve ürünün başka sigorta şirketine sigorta ettirilmiş olup olmadığı.

2.2- Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkını talep edebilir. Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini sekiz gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Cayma veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

2.3- Sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı durumlarda riziko; sigortacı durumuöğrenmeden önce veya cayma ya da feshin hüküm ifade etmesi için geçecek sürede gerçekleşirse, sigortacı tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.

2.4- Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme hakkı düşer.

C.3- Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçerisinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları

3.1- Sözleşmenin yapılmasından sonra sigortalı şeylerin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilen yeri veya hali sigortacının rızası olmaksızın sigorta ettiren tarafından değiştirildiği takdirde, sigorta ettiren sekiz gün içinde durumu sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.

Durumun sigortacı tarafından öğrenilmesinden sonra:

1- Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise; sigortacı, sekiz gün içinde sözleşmeyi fesheder veya prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar .Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul etmediğini sekiz gün içinde bildirdiği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.

Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer .

Sigortalı şeylerin teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde bildirilen yerinin veya halinin değiştiğini öğrenen sigortacı, sözleşmenin devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.

2- Değişiklik, rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha az prim uygulamasını gerektiren hallerden ise; sigortacı, bu değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene geri verir.

3.2- Sigortacının sözleşmeyi bu değişikliklere göre yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde:

a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,

b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,

c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde, riziko gerçekleşirse sigortacı, tazminatı tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder .

C.4- Menfaat Sahibinin Değişmesi

Sözleşme süresi içinde, sigortalı sera veya içindeki ürünlerin menfaat sahibinin değişmesi halinde sözleşme hüküm ifade etmeye devam eder ve sigorta ettirenin sözleşmeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine geçer. Değişiklik halinde, sigorta ettiren ve sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür .

Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi feshedebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer .

Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası hak sahibine geri verilir.

Sigortalı şeylerin sahibinin değişmesi anında ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi birlikte sorumludur.

Sigorta ettirenin ölümü halinde, sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar yeni hak sahibine geçer .

C.5- Sigortalı Şeylerin Yeri ve Bunun Değişmesi

Sigorta teminatı, sigorta sözleşmesinde belirtilen yer veya yerler için geçerlidir.

Sigortalı şeylerin bulunduğu yerin değiştirilmesi halinde madde C.3 hükümleri uygulanır .

C.6- Tebliğ ve İhbarlar

Sigorta ettirenin bildirimleri sigorta şirketinin merkezine veya sözleşmesine aracılık yapan acenteye noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.

Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine, bu adres değişmişse son bildirilen adresine aynı surette yapılır .

Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup veya telgrafla yapılan bildirimler taahhütlü mektup hükmündedir.

Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.

C. 7- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması

Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler, sigorta ettiren ve sigortalıyla ilgili olarak öğrenecekleri ticari veya mesleki sırların açığa çıkarılmasından doğacak zararlardan sorumludur .

C.8- Yetkili Mahkeme

Bu sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu yer ya da rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret mahkemesi; sigortacı tarafından açılacak davalardaki yetkili mahkeme ise, davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesidir.

C.9- Zamanaşımı

Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zaman aşımına uğrar.

C.l 0- Özel Şartlar

Bu genel şartlara sigortalı aleyhine olmamak kaydıyla özel şartlar konulabilir.